Morgunblaðið - 25.08.2005, Blaðsíða 44

44 FIMMTUDAGUR 25. ÁGÚST 2005 MORGUNBLAÐIÐ
MENNING
10. sýn. sun. 28/8 kl. 16 nokkur sæti laus
11. sýn. fim. 1/9 kl. 19 nokkur sæti laus
12. sýn. sun. 4/9 kl. 16 sæti laus
Kabarett
í Íslensku óperunni
Næstu sýningar
Föstudaginn 26. ágúst kl. 20.00
Laugardaginn 27. ágúst kl. 20.00
Sunnudaginn 28. ágúst - Örfá sæti laus
Föstudaginn 2. september
Laugardaginn 3. september
Miðar í síma 511 4200, og á www.kabarett.is
Leikhópurinn Á senunni í samstarfi við SPRON
“Söngur Þórunnar
er í einu orði sagt
stórfenglegur...”
SH, Mbl.
Nánari upplýsingar á www. kirkjan.is/kirkjulistahatid og í síma 510 1000
KIRKJULISTAHÁTÍÐ
200520.–28. ÁGÚSTHallgrímskirkju í Reykjavík
TÓNLISTARANDAKT
Hulda Björk Garðarsdóttir sópran
og Björn Steinar Sólbergsson orgel.
Sr. Þorvaldur Karl Helgason.
KLAIS-ORGELIÐ Á KIRKJULISTAHÁTÍÐ
FRÁ BAROKKI TIL NÚTÍMANS
Hinn heimsfrægi organisti David Sanger frá Englandi
leikur á Klais-orgel Hallgrímskirkju.
Verk eftir Joan Cabanilles (1644-1712), Johann
Sebastian Bach (1685-1750), Hubert Parry (1848-
1918),William Lloyd Webber (1914-1982) og sam-
tímaverk eftir Ad Wammes. Jon Laukvik, Flemming
Friis og David Sanger.
Miðaverð: 2000 kr.
Í DAG:
12.00
20.00
EIN SKÆRASTA stjarnan á
Kirkjulistahátíð er breski organist-
inn David Sanger. Hann hefur það
sem af er vikunni haldið „master
class“-námskeið á vegum hátíð-
arinnar en í kvöld heldur hann tón-
leika í Hallgrímskirkju og er spennt-
ur að spreyta sig á Klais-orgelinu:
„Það er spennandi að vera kominn
hingað til Reykjavíkur. Ég hafði
heyrt um Hallgrímskirkju og það er
satt sem fólk segir að þetta er all-
svakaleg bygging hér uppi á hólnum
og það fyrsta sem maður rekur aug-
un í. Og svo að finna þetta stóra Kla-
is orgel, sem var á sínum tíma stór-
virki að setja upp, – en hefur heldur
betur heppnast vel enda ekki ofsagt
að orgelið er orðið frægt. Rýmið er
gott fyrir tónlist og hljóðfærið pass-
ar því sérstaklega vel.“
Heillaðist af orgelinu sem barn
David fæddist inn á tónlistarheim-
ili. Móðir hans var píanókennari og
faðirinn áhugasöngvari svo hann
segir það hafa legið nokkuð beint við
að tónlistin yrði hans ævistarf: „Þeg-
ar ég söng í kirkjukórnum 10 ára
gamall var ég mjög spenntur fyrir
hljóminum í orgelinu. Kórinn stóð
andspænis hljóðfærinu en orgelleik-
arinn var falinn á bak við blátt tjald
þar sem hann bardúsaði. Ég átti það
til að fara og skoða hann og heill-
aðist af því sem hann fékkst við, sér-
staklega fótaleiknum. Í áranna rás
hreifst ég meir og meir af orgelinu
og menntaði mig líka í kórstjórn. Ég
held mig hafi alltaf langað að vera
einleikari, svo ég gæti ferðast og
spilað – en það er það sem ég hef
verið að gera frá því ég var rétt rúm-
lega tvítugur.“
Hefur yndi af kennslustörfum
Ekki aðeins hefur David getið sér
gott orð sem einleikari, heldur er
hann líka virtur kennari. Hann
kennir nú við háskólana í Oxford og
Cambridge og kenndi á sínum tíma í
Konunglegu Tónlistarakademíunni í
Lundúnum: „Ég hef alltaf haft yndi
af kennslustörfum, og það er eitt af
því skemmtilegasta sem ég geri: að
geta miðlað þekkingu til ungs fólks.“
Ekki verður annað sagt en David
hafi staðið sig vel á þeim vettvangi
en hann hefur menntað þrjátíu dóm-
kirkjuorganista og margir nemenda
hans hafa unnið fyrstu verðlaun á al-
þjóðlegum samkeppnum.
Tónlist sem talar til fólks
David segist reyna að rannsaka
verkin sem hann spilar og kynna sér
sérstaklega hvernig verkin hafa ver-
ið flutt á ólíkum tímum: „Ég reyni að
spila verkin þannig að ég gæði þau
þeim einkennum sem skáldið var að
leita eftir. En það þarf líka að hafa í
huga að orgeltónlist hljómar mis-
munandi á milli landa, svo ef ég spila
spænska tónlist reyni ég að láta org-
elið hljóma á spænska vísu, og þegar
verkið er þýskt, þá á þýska vísu og
svo framvegis; þannig að uppruna-
land verksins eigi sín einkenni í tón-
listinni. Ég vona samt fyrst og
fremst að það sem ég geri tali til
fólks. Að þetta sé ekki bara vélræn
röð hljóma og hreyfing fingra og
fóta, heldur vil ég koma áleiðis tón-
listarlegri upplifun.“ David valdi
verkin í kvöld sérstaklega út frá
þema kirkjulistahátíðar: salti og
ljósi: „Ég býst við að saltið leynist í
mishljómuninni í spænska verkinu
sem ég flyt, sem hefur einskonar
sýrt hljóðfall og kontrapunkta.“ Þar
er David að tala um verk eftir Joan
Cabanilles. „Ljósið skín síðan í gegn
í dönsum danska höfundarins
Flemmings Friis. Hann samdi þessi
verk til „Hins heiðskíra himins“ sem
ég held að eigi vel við. Þetta eru
mjög náttúrulegir dansar, fallega
skrifaðir og ég hef komist að raun
um að þeir falla almennum áheyr-
endum vel í geð. Svo mun ég að sjálf-
sögðu, þar sem ég er breskur org-
elleikari, flytja nokkur bresk verk,“
segir David.
Að auki verða leikin verk eftir J.
S. Bach, Hubert Parry, William Llo-
yd Webber, Ad Wammes, Jon Lauk-
vik og verk eftir David Sanger sjálf-
an.
Ber lof á hátíðina
David lætur vel af dvöl sinni á Ís-
landi en hann er hér í fyrsta skipti
og kveðst heillaður af landslagi og
þjóð. Hann er einnig ánægður með
það sem hann hefur séð á Kirkju-
listahátíð: „Ég hlýddi meðal annars
á mjög fallegan flutning á Matteus-
arpassíunni. Það er eitt af þeim for-
réttindum sem fylgja því að taka
þátt í hátíð af þessu tagi að geta séð
hvað aðrir eru að gera, og heyra
hvernig þau gera það. Oft kemur það
manni á óvart og mér þykir flutning-
urinn á Matteusarpassíunni hafa
verið lofsverður.“
Tónlist | Breski orgelleikarinn David Sanger með tónleika í Hallgrímskirkju á Kirkjulistahátíð
Salt og ljós í orgeltónum
Morgunblaðið/Jim Smart
David Sanger: Ég vona fyrst og fremst að það sem ég geri tali til fólks.
Eftir Ásgeir Ingvarsson
asgeiri@mbl.is
Tónleikar Davids Sanger eru í Hall-
grímskirkju í kvöld kl. 20 og er að-
gangseyrir kr 2.000.
Í GRYFJU og Arinstofu Listasafns
ASÍ stendur yfir sýning Kristínar
Reynisdóttur, Yfirborð. Í Arinstofu
sýnir hún átta ljósmyndir af lækjum
og hveraholum. Er vatnið tært að
sjá og því verður undirlagið nokkuð
áberandi handan yfirborðsins.
Myndirnar eru á bak við þykkt,
hringlaga gler sem gefur þeim
áþreifanleika í rýminu og mér virðist
sem listakonan leiti eftir fínlegum
eigindum í náttúrumyndunum sem
leiða mann að kvenleika. Þ.e. alla-
vega ekki mikið um grófa fallíska
hluti. Hins vegar má líka vera að
myndefnið sé þessháttar af form-
fræðilegum ástæðum enda vinnur
listakonan innan ramma strangflat-
arlistarinnar.
Verk Kristínar ná manni jafnan
líkamlega frekar en hugmyndalega.
Á sýningu hennar í Galleríi Sævars
Karls fyrir skömmu upplifði maður
spennu í rýminu sem virtist ætla að
bresta á hverri stundu. Í gryfjunni
er það aftur á móti jafnvægið á milli
þess jarðfasta og loftkennda og er
geometrían þar fyllilega ráðandi
eins og í Galleríi Sævars Karls. Ann-
ars vegar er það hornverk og hins
vegar svifverk. Hornverkið er úr
gifsi og sýnir læk og jöklalandslag.
Formið og liturinn minnir mann á
bein en að sama skapi er skúlptúrinn
draumkenndur. Svifverkið er sam-
sett úr Hekluviði sem hangir í þræði
og myndar hring í rýminu. Vikurinn
á það til að snúast og slást saman
þegar maður gengur um rýmið og
aukin hreyfing myndast á loftinu.
Hreyfingin á vikrinum minnir mann
á iðandi jörðina undir Heklu en
formrænan og framsetningin hefur
mann annars upp frá jarðfestunni.
Saman skapa verkin viðkvæmt jafn-
vægi í rýminu sem lifir með manni
þegar út er komið sem fallegur óður
til mannkyns og náttúru.
Hvað yfirskriftina varðar í sam-
ræmi við listaverkin þá vísar hún
ekki síður til undirlagsins sem kem-
ur upp á yfirborðið ef maður rótar í
því en sest síðan aftur á sinn stað
þegar upprótinu lýkur. Svolítið eins
og tilfinningar.
Eins og tilfinningar
MYNDLIST
Listasafn ASÍ – Arinstofa/Gryfja
Opið alla daga nema mánudaga frá 13-
17. Sýningu lýkur 11. september.
Kristín Reynisdóttir
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Svifverk Kristínar Reynisdóttur er gert úr Hekluvikri.
Jón B. K. Ransu