Morgunblaðið - 25.08.2005, Blaðsíða 45

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 25. ÁGÚST 2005 45
MENNING
FIÐLUSÓNATAN, sú mikilvæga
undirgrein klassískra kammerbók-
mennta fyrir fiðlu og píanó sem enn
er ástunduð af núlifandi tónskáldum
(ekki sízt þökk sé ódauðlegum for-
dæmum 18. og 19. aldar), var á boð-
stólum á vel sóttum tónleikum Auð-
ar og Önnu Guðnýjar í
höggmyndasafni Sigurjóns Ólafs-
sonar á þriðjudagskvöld. Að þessu
sinni með tveimur framúrskarandi
verkum frá norrænni síðrómantík og
rússneskri nýklassík.
Hið fyrra, Sónata Edvards Griegs
í F-dúr Op. 8 frá 1865, var æskusmíð
og átti sammerkt með snjöllum
sönglögum Sigfúsar Einarssonar,
Draumalandinu og Gígjunni, að vera
samið undir rósrauðum innblæstri
tilhugalífsins, því norska tónskáldið
hafði þá nýkynnzt konu sinni tilkom-
andi, Nínu Hagerup. Glaðværðin var
eftir því áþreifanleg í ljómandi flutn-
ingi þeirrar Auðar og Önnu, sér-
staklega í 3. og síðasta þætti,
Allegro molto vivace, er sýnir jafn-
framt fyrstu merkin um þann
hljómaferlislega ferskleika er vakti
síðar athygli Debussys. Sérstaða
Griegs hvað þjóðlegu grasrótina
snertir kom einna gleggst fram í
miðþætti (Allegretto quasi Andant-
ino) þar sem tæpir aðeins á sláttar-
hætti Harðangursfiðlara. Því miður
sjaldnar en nútímamanni þætti til-
efni til, enda kannski meira feimn-
ismál á tilurðartíma að draga ótínda
dreifbýlistakta inn í tónstofur góð-
borgara en síðar varð.
Raunar fannst mér á sinn hátt
eima svolítið eftir af þeim fyrndu
fordómum í því hvað flytjendur gáfu
sér lítinn tíma í þjóðlegheitunum;
nánast eins og bæri að hespa þeim
af. Og þó að samspilið væri yfirleitt
hið bezta, var eins og hálflokaður og
stundum jafnvel nefkveðinn fiðlu-
tónninn virtist full stressaður á
kostnað viðeigandi þokka, eins og
m.a. kom fram í nokkrum valdknún-
um afturreigingum. Þó hefði e.t.v.
borið minna á þeim í stærri sal með
meiri enduróm.
Það má eiginlega furðulegt heita,
en í seinna verkinu virtist hlýna yfir
fiðlutóninum þrátt fyrir mun þung-
búnara viðfangsefni. Dytti manni
helzt í hug að skrifa það á undan-
gengna upphitun, því fjórþætt
stríðsárasónata Sergeis Prokofjevs í
hinni dimmu tóntegund f-moll gefur
ekkert sérstakt tilefni til kátínu um-
fram heimsástandið almennt og kúg-
un Kremlarbóndans sérstaklega,
hverjum Prokofjef var álíka tón-
listarhirðfífl og Krússéff pólítískt.
Engu að síður tókst hér Prokofjef að
semja óumdeilanlegt meistaraverk,
er gustar engu minna af sköpunar-
legum frjóleika en t.d. píanókvintett
Sjostakovitsjar frá sama tímabili.
Satt að segja rak andagift höfund-
ar mann hvað eftir annað í roga-
stanz. T.d. sérkennileg sambúð rétt-
trúnaðarmunkabassasöngsins í I við
mýsuðandi skalavíravirki fiðlunnar
(upprifjað í lok IV), og „demónískt“
þjarkaharkið í II, líkt og gjöreyðari
væri genginn af göflunum. Eða hinn
ljóðrænt hnitandi álfadraumur í III
– að ekki sé talað um rytmískt orku-
freka 5/8 borðtennisleikinn í Alle-
grissimo lokaþættinum. Allt lagðist
á eitt um að sveifla hlustandanum
upp í sannkallaða rússíbanaferð lits-
prunginna tilfinninga. Hér fóru þær
Auður á þvílíkum kostum að jafna
mætti við æðsta „svindl“ útvalinna
tónlistarmanna – nefnilega það að
geta dregið fram jafnvel enn meiri
skáldskap en fyrir var.
Æðsta svindlið
TÓNLIST
Sigurjónssafn
Fiðlusónötur eftir Grieg og Prokofjev.
Auður Hafsteinsdóttir fiðla, Anna Guðný
Guðmundsdóttir píanó. Þriðjudaginn 23.
ágúst kl. 20.30.
Kammertónleikar
Ríkarður Ö. Pálsson
Morgunblaðið/Jim Smart
Auður Hafsteinsdóttir og Anna Guðný: „Allt lagðist á eitt um að sveifla
hlustandanum upp í sannkallaða rússíbanaferð litsprunginna tilfinninga.“
REKTOR Listaháskóla Íslands hefur ráðið í
háskólakennarastörf við tónlistardeild Listahá-
skólans. Sérskipaðar dómnefndir fjölluðu um hæfi
umsækjenda og var ráðning gerð á grundvelli
mats þeirra. Ráðnir voru Gunnar Kvaran selló-
leikari sem prófessor í kammertónlist og
strengjaleik, Kjartan Ólafsson tónskáld sem pró-
fessor í tónsmíðum og Árni Heimir Ingólfsson
tónlistarfræðingur sem dósent í tónlistarfræðum.
Gunnar Kvaran prófessor
Gunnar Kvaran hefur haldið einleikstónleika
víða erlendis og hérlendis og oft leikið einleik með
Sinfóníuhljómsveit Íslands. Hann hefur einnig
verið virkur í kammertónlist, fyrst í Danmörku og
síðar með Tríói Reykjavíkur. Auk þess hefur
Gunnar hlotið ýmsar viðurkenningar fyrir störf
sín.
Frá 1980 hefur hann kennt sellóleik og kamm-
ertónlist við Tónlistarskólann í Reykjavík og við
tónlistardeild LHÍ frá stofnun deildarinnar.
Gunnar var auk þess deildarstjóri strengjadeildar
Tónlistarskólans í Reykjavík frá 1985–2004 og
hefur verið stjórnandi strengjasveitar LHÍ
undanfarin þrjú ár.
Kjartan Ólafsson prófessor
Kjartan Ólafsson lauk doktorsprófi í tónsmíð-
um og tónfræðum frá Síbelíusarakademíunni í
Helsinki 1995. Áður hafði hann lagt stund á nám í
raftónlist í Hollandi við Utrechts Konservatorium
og Institute for Sonologi í tvö ár og lokið þaðan
prófi 1986. Kjartan lauk prófi í tónsmíðum frá tón-
fræðadeild Tónlistarskólans árið 1984.
Tónverk Kjartans teljast tæplega hundrað.
Verk hans hafa verið flutt á Íslandi, Norðurlönd-
um og í Evrópu og á ýmsum tónlistarhátíðum.
Frá 1992 hefur Kjartan starfað við tónlistar-
kennslu við tónlistardeild Listaháskóla Íslands,
Nýja tónlistarskólann, Tónskóla Sigursveins,
Tónmenntaskólann og Tónlistarskólann í Reykja-
vík, haldið fjölda fyrirlestra við háskólastofnanir
erlendis og unnið að ýmsum rannsóknum á sviði
tónlistar. Þá hefur hann starfað að ýmsum fé-
lagsmálum, m.a. verið formaður Tónskáldafélags
Íslands frá 1998, formaður og varaformaður
STEFs, setið í stjórn BÍL og margt fleira.
Árni Heimir Ingólfsson dósent
Árni Heimir Ingólfsson nam tónvísindi við Har-
vard-háskóla og lauk þaðan MA–prófi haustið
1999 og doktorsprófi vorið 2003. Áður hafði hann
lokið B.Mus.-prófi í píanóleik og tónlistarsögu frá
Conservatory of Music við Oberlin College of
Music í Bandaríkjunum. Árni Heimir hefur starf-
að sem kennari við tónlistardeild LHÍ frá því að
hann kom heim frá námi en auk þess var hann
stundakennari við Harvard-háskóla 1999-2002.
Hann hefur komið fram á fjölmörgum tón-
leikum í Evrópu og í Bandaríkjunum. Doktors-
ritgerð Árna fjallar um sögu og þróun íslenska
tvísöngsins og kom geisladiskur með völdum tón-
dæmum úr ritgerðinni út fyrir síðustu jól.
Nám | Listaháskóli Íslands ræður í háskólakennarastöður við tónlistardeildina
Tveir prófessorar og dósent
Árni Heimir
Ingólfsson
Kjartan
Ólafsson
Gunnar
Kvaran
SÍMON H. Ívars-
son gítarleikari
og bæjarlistar-
maður Mosfells-
bæjar árið 2005
verður með tón-
leika í Bókasafni
Mosfellsbæjar í
kvöld kl. 20.30.
Tónleikarnir
eru opnun dag-
skrár menningar-
og útivistardaga í Mosfellsbæ 2005
sem verða haldnir undir yfirskrift-
inni „Í túninu heima“ 25.–28. ágúst.
Auk Símonar koma fram strengjatríó
í tveimur konsertum eftir Vivaldi.
Greta Salome Stefánsdóttir leikur á
fiðlu, Ernir Óskar Pálsson á selló og
Þórunn Harðardóttir á lágfiðlu.
Á efnisskrá eru verk eftir spænska
tónskáldið Fernando Sor, Gunnar
Reynir Sveinsson og ítalska barokk-
tónskáldið Vivaldi.
Aðgangur er ókeypis.
Gítartón-
leikar í
Mosfellsbæ
Símon H.
Ívarsson
Er löggiltur fasteignasali
a› selja eignina flína?
sími 530 6500fax 530 6505www.heimili.isSkipholti 29A105 Reykjavík opi› mánudagatil föstudaga 9-17
Hjá Heimili fasteignasölu starfa
fjórir löggiltir fasteignasalar sem
hafa áralanga reynslu af fasteigna-
vi›skiptum. fia› er flví löggiltur
fasteignasali sem heldur utan um
allt ferli›, allt frá flví eignin er
sko›u› og flar til afsal er undirrita›.
Metna›ur okkar á Heimili er a›
vi›hafa vöndu› og fagleg vinnu-
brög› sem tryggja flér besta ver›i›
og ábyrga fljónustu í samræmi vi›
flau lög og reglur sem gilda um
fasteignavi›skipti.
Finbogi Hilmarsson
lögg. Fasteignasali
Einar Gu›mundsson
lögg. Fasteignasali
Anney Bæringsdóttir
lögg. Fasteignasali
Bogi Pétursson
lögg. Fasteignasali
Hafdís Björnsdóttir
Ritari
Ítalía
1. eða 8. september
frá kr. 29.990
Heimsferðir bjóða frábært sértilboð til Rimini 1. og 8. september. Njóttu lífsins
á þessum vinsælasta sumarleyfisstað Ítalíu. Gisting á hinum vinsælu
íbúðahótelum Residence Fellini og Residence Astoria á einstökum kjörum.
Upplifðu einstaka ítalska stemningu á Rimini í byrjun september.
Munið Mastercard
ferðaávísunina
Stökktu kr. 29.990 í viku
Stökktu kr. 39.990 í 2 vikur
Netverð á mann, m.v. hjón með 2 börn,
2-11 ára, í íbúð í 1 eða 2 vikur. Flug,
skattar, gisting og íslensk fararstjórn.
Stökktu tilboð 1. eða 8. september.
Skógarhlíð 18 • sími 595 1000 • Akureyri
sími 461 1099 • www.heimsferdir.is
Sértilboð á Rimini
Stökktu kr. 34.990 í viku
Stökktu kr. 44.990 í 2 vikur
Netverð á mann, m.v. 2 í stúdíó/íbúð í
1 eða 2 vikur. Flug, skattar, gisting og
íslensk fararstjórn.
Stökktu tilboð 1. eða 8. september.
Residence Fellini
Verð kr. 32.095 í viku
Netverð á mann, m.v. hjón með 2 börn, 2-
11 ára, í íbúð á Residence Fellini í viku,
1. eða 8. september. Flug, skattar, gisting
og íslensk fararstjórn.
Stökktu tilboð 1. eða 8.september.
Residence Fellini
Verð kr. 43.690 í viku
Netverð á mann, m.v. 2 í stúdíó á Residence
Fellini í viku, 1. eða 8. september. Flug,
skattar, gisting og íslensk fararstjórn.