Búnaðarrit - 01.01.1914, Blaðsíða 70
66
BÚNAÐARRIT
og sín tunnan af hvoru um sig, skyri og sýru.1) Á 18.
öldinni hafa allmargir sagt álit sitt og reynslu sír.a á
kúnum. Vil eg þar fyrst nefna Ólaf Stephánsson stift-
amtmann á Innra Hólmi í Borgarfirði.
Hann télur meðalkúna á öllu landinu tnjólka um
1200 potta eða kíló og álítur, að úr þeirri mjóllc fáist
6 fjórðungar af smjöri.2) Þetta álit sitt byggir hann á
reynslu sjálfs sín og tilraunum, er hann hefir gera látið.
0. S. liélt mjólkurskýrslur um sínar kýr, og sú
lezta af 50, er hann átti, mjólkaði 3122 merkur um
árið, og úr mjólkinni fékk hann 190 merkur af smjöri.
Þetta verða 1561 kílógr. mjólkur um árið og 95 pd.
eða 47^2 kíló smjörs. Hyert smjörkílógramm heflr hann
fengið úr 33 kg. mjólkur.
Árlegar vikumælingar úr þessari kú birti hann í
grein sinni um not af nautpeningi, og er það fróðlegt
mjög að sjá hann. Af honum sést, að mikill munur er
á því, hvernig honum heflr gengið að ná smjörinu úr
mjólkinni, og er það sízt að undra. Það mundi enn
reynast torvelt að vega, setja, renna og st.rokka nytina
úr hverri kú sér, og mig uggir, að vanhöid mundu
verða á smjörinu hjá allmörgum. Á þessum reikningi
sést, að sumarnyt kýrinnar er óeðlilega lág, og kennir
Ó. S. það öskufalli, er þá varð (1783). Hann telur
sennilegt, að kýrin hefði að öðrum kosti mjólkað 1700
potta um árið. Þessi kýr bar á bezta burðartíma árs-
ins, 20. október, og varð geld 7. september. Geldstöðu-
tíminn hefir því verið 6 vikur.
Ó. S. segir líka frá annari kú, sem var leigufair,
fékk nákvœmlega sama fóður og sú fyrtalda, komst í 6
merkur, stóð 16 vikur geld og mjólkaði um árið 573
ggotta, sem úr fengust 16 kg. af smjöri. (Samanber
verstu kýrnar í nautgriparæktarféiögunum, sjá skýrslur
1) Lærdómslistafélagsrit VI. bindi, bls. 81.
2) Lærdómslistafélagsrit VI. bindi, bls. 71.—81.