Búnaðarrit - 01.01.1914, Blaðsíða 78
74
BÚNAÐARRIT
smjöri frá íslandi, en síðan fluttist ekki smjör frá ís-
landi fyr en smjörbúin komu til sögunnar.
Fyrrum var siður að mjólka kýr úti að sumrinu.
Það tíðkaðist og tíðkast enn í . Noregi, og eins heflr
verið gert hér. Þessi góði siður ætti að takast upp
aftur, því mjólkin verður hreinni og betri, þegar úti er
mjólkað, en inni.
Nautgripirnir hór á landi hafa verið haldnir í sama
tilgangi og í öðrum löndum og sama tilgangi og flest
annað búfé. Og tilgangurinn með flestri eða allri búfjár-
rækt er sá, að breyta vissum efnum og efnasamböndum
í önnur verðmeiri efni og efnasambönd. Efnin, sem bú-
féð breytir, er fóðrið, og það eru oftast, og ætíð á byr-
junarstigi búfjárræktarinnar, efni, sem ekki verða beint
notuð til manneidis. Þess vegna er búféð milliliður. En
nú orðið er búféð þó oft fóðrað með efnum, sem beint
má nota til manneldis, að eins 1 þeim tilgangi, að fá
þeim breytt í önnur verðmeiri sambönd.
En hvort sem heldur er, þá er búfénu gefið fóður,
og í því fóðri eru efnasambönd, sem það notar til að
mynda af afurðir. Og öll þau efnasambönd köllum við
næringarefni, sem búféð getur myndað afurðir af.
Afuiðirnar, sem búféð myndar af næringarefnum
fóðursins, eru margskonar, en þegar um nautgripi er að
ræða, eru það aðallega þessar afurðir: Áburður, sem þó
myndast ekki nema að nokkru leyti af næringarefnun-
um, kjöt, orka og mjólk.
Allar þessar afurðir hafa nautgripirnir verið iátnir
mynda hér á landi.
Fyrrum þurfti mikinn áburð á tún, akra og lauka-
garða, og til þess að fá mikinn áburð var ekki þá annað
ráð en að hafa stór kúabú. í öðrum löndum voru kýr
aðallega haldnar með þetta fyrir augum, og hér heflr
vafalaust verið tekið mikið tillit til þessa. Nú þekkja
menn betur hvernig með áburðinn á að fara, og kunna
önnur betri og ódýrari ráð til að auka hann en fjölgun