Búnaðarrit - 01.01.1914, Blaðsíða 276
270
BÚNAÐARRIT
öörum, sem því eru kunnugir. En til þess að menn
geti sagt rétt til um þetta, ættu allir fjármenn að halda
nákvæmar gjafatöflur, skrifa alla hreina innistöðudaga,
en þó ekki síður, hvað mikið brot af fullri gjöf sparast
hvern dag, sem út er beitt. Þetta venur fjármenn á
reglusemi, og sá fróðleikur, sem við þetta fæst, er eins
nauðsynlegur fyrir fjáreigendur sjálfa sem forðagæzlu-
mennina.
5. Fjármenn. Gott er fyrir forðagæzlumenn að
kynnast þeim. Ekki svo að skilja, að setja eigi fé á
þá beinlínis. Það væri alls ekki rétt gagnvart þeim,
enda væri ekki hægt að ákveða neitt rúmmál á dugnaði
eða hagsýni fjármannanna. En forðagæzlumenn geta
verið vægari í kröfum, þar sem ágætur skepnuhirðir á
hlut að máli, en þar sem honum er ekkert að treysta.
Þá verð eg að skýra frá þeim grundvelli, sem eg
bygði á þau 15 ár, sem eg fékst beint og óbeint við
þenna starfa, að því er snerti fóðurgildi heyjanna í hlut-
falli við rúmmál þeirra.
Þess skal fyrst getið, að heyin voru víðast í sveit-
inni kjarnmikil og víða smágerð valllendishey. Hey-
stæður voru, þá er eg kom þar, mjóar og lágar torf-
hlöður og oft lekar, og garðtóftir sumstaðar, þetta 41/*
al. breiðar og l1/* al. djúpar. í garðheyjunum hitnaði
talsvert í góðu heyjunum smágerðu, en í hlöðunum
var oftast laust og ódrjúgt, nema þar sem ágætt smá-
hey var. Fjailabrok var sem froða. Nú reyndi eg að
þreifa mig fram við reynsluna, hvernig eg ætti að meta
heyin til fóðurgildis, og tók eg mér þá reglu, að miða
öll hey við víst rúmmál (teningsalin), af 2/» töðu og
7« af stóru útheyi i hlöðu (þessum mjóu og lágu) eða
smágert valllendishey í garði. Þetta kallaði eg tenings-
álnir eftir mati, til þess að fá einn og sama mælikvarða
á öll hey hreppsins. Þegar þetta var búið, kom til að
athuga, hvað margar teningsálnir eftir mati þyrftu fyrir
hverja skepnu í ákveðinn tíma. Yfirleitt þóttu ekki
«