Búnaðarrit - 01.01.1914, Blaðsíða 80
76
BÚNAÐARRIT
eða tvævetra vegna húðanna, þá á að ala þann kálf,
sem til þess er ætlaður, undan feitiaginni stritlu, og nota
hann svo ekkert til undaneldis, eða að minsta kosti
ekki til að ala undan honum kálfa, sem eiga að verða,
mjólkurkýr.
En annars mundu bœndur geta lcomist lijá shó~
leðursvandrœðunum, með því að liœtta að shœða vinnu-
fólh og haupafólh. Kaupgjald vinnufólks og verkafólks
hér á landi heflr hækkað mjög nú síðasta aldarfjóiðung.
Þessi hækkun heflr að sumu leyti stafað af því, að menn
halda að kaupgjald í nágrannalöndunum sé hærra, og
miðað við það hefir svo kaupið hækkað, unz það nú er
sagt jafnt. En þess hefir ehhi verið gœtt, að erJendis
er hvorhi vinnufólk né annað verhafólh shóað. Því er
ehhi þjónað, það fær elchi sohha, og það fœr engin fötr
ehhi fœr það heldur föður og beit fyrir shepnur sínart
né frí um sláttinn til að heyja fyrir sig. Fái það eitt-
hvað af þessu, eða annað því líht, er það reihnað fullu
verði og látið homa upp í 300 hr. haup duglega vinnu-
mannsins, eða 170 lcr. haup vinnuhonunnar. Og eins
œttu bœndur liér að gera, þá þyrftu þeir ehhi lengur að
ala upp hálfa sér i shaða, til þess eins, að shœða fólh sitt.
Þá hafa verið haldnir nautgripir til þess að breyta
næringarefnum í orku. Það gera nú að vísu öll dýrf
því öll dýr þurfa orku eða kraft við líkamsstarfsemina,.
en með orku hér á eg við það, þegar framleiðslu-
fóðrinu eða næringarefnum þess er breytt í orku, sem
notuð er við vinnu. Það var gert í fornöld. Uxar voru
þá notaðir til dráttar, og mun sá siður að minsta kosti'
hafa haldist fram um 1400. En nú þekkist sá siður
ekki, því miður. Til dráttar eru uxar góðir að því leytir
að þeir eru sterkir ve), en þeir eru hægfara og stirðir
í allri notkun. Þar sem uxar eru, eigum við völ á afli,
sem næst liggur að nota við jarðyrkjustörf, þegar hest-
aflið er ónóg. Þeir eru sterkari en hestarnir og draga
því þyngri verkfæri. En sem stendur eru fáir uxar og