Búnaðarrit - 01.01.1914, Blaðsíða 89
BÚNAÐARRIT
85
Til þessa eru nautgripafélögin ónóg, nema jafn-
hliða meö mjólhur- og fóðurshýrslum séu lialdnar œtt-
artölubœkur. En það œitu öll nautgripafélög að gera,
að minsta lcosti fyrir þœr Jcýr, sem heztar eru og mest
er um vert fyrir lcynið.
En af mismun heinu œttleggjanna leiðir það, að
möguleifci er til þess, að gera allar Jcýr eins góðar eins
og heztu meðalJcúna í hezta beina œttleggnum.
Skýrslur nautgripafélaganna bera með sér, að kýrn-
ar eru mjög misjafnar, og með því einu, að ala engan
kálf undan undirbrigði, mætti hækka meðalkúna nokkuð.
En ef það sýndi sig — og það er vafalítið, að svo
er — að sumar beztu kýrnar væru af beinum ættlegg-
jum, sem hefðu kynfestu, þá er hægt að hækka meðal-
kúna svo mjög, að hún verði jöfn beztu kúnum, sem
nú eru.
Til að ganga úr skugga um þetta ættu þeir bænd-
ur, sem eiga beztu kýrnar, að rannsaka nákvæmlega ætt
þeirra og afkvæmi. Við þá rannsókn kæmi þá annað
tveggja í ljós, að þær væru yfirbrigði og annað ekki,
eða að þær væru af beinum ættlegg, sem þá væri betri
en meðalkýrin. Kæmi hið síðara í ljós, er möguleiki
fyrir þann mann, er á þá kú, að koma upp kynstofni,
er skari fram úr, og er þá vel.
En innan yfirbrigðanna og undirbrigðanna, beinu
ættieggjanna og kynstofnanna, koma þráfalt fram skepn-
ur, sem skara fram úr og eru frábrugðnar öllum hin-
um. Þetta kallast stöJcJchreytiIeilci, og er oft ómögulegt
að skilja ástæður til hans. En vanalega er hann kyn-
fastur hjá skepnunni, sem hann kemur fyrst fram hjá,
og má þá af því mynda nýjan kynstofn.
Það er því enn ein leið kynbótanna, að ná í þær
skepnur, sem koma fram með gagnlega stökkbreytileika,
og tryggja notkun þeirra til undaneldis. Með stökkbreyti-
leikanum eru engin hugsanleg takmörk fyrir því, hve
langt megi komast í einhverja ákveðna afurðastefnu. En