Ný saga - 01.01.1996, Blaðsíða 25

Fangarnir á Mön
LANDGONGUSPJALD
Landungsort
SchÆ.:
Jeder auslándische Staatsburger, der nach Island kommt, hat diese Karte auszufullen. n. &
Schrœiben Sie deutlich und mil Tinle, in lateiniicher Schrift.
r^T
/X) Dato '//■ #■ 'Yj?

Familienname (in Blockschrift) ........................
Vornamen ^
Geburtstaq, -ialu und -ort '//// Gesdileclit 'í’wrww
Beruf . Pasz, wo urú wann herausgegeben //0£>frr>ty?*rrZ»íé- f ■'////
Staatsangehörigkeit/r~.. c*fOnJfo-t'A ........................... Zweclc der Reise:
Wie lange werden Sie sich in Island aufbalten?
Haben Sie Erlaubnis, einern Erwerb im Lande nachzugehen? .'flr+GtSt-
Adresse im Auslande ...'/f
Voraussichtliche Adresse in Island ,...-íff
Leiden Sie, Ihres Wissens, von einer ansteckenden Krankheit?
a„j„. a„m« 'tf*L
fartsUA,/'■ / ó JP^íttonioí.
’) Vergnúgungsrei*®, wísjanícliaftlicher Zweck. Handelsreise, Studienreise, Suche nach Arbeit.
Að svo búnu fór Gústaf fram á aðstoð utan-
ríkisráðuneytisins við öflun brottfarar- og
endurkomuleyfa til Pýskalands, en nokkur
tími leið þar til utanríkisráðuneytið svaraði
bréfi hans.129 í svarbréfi utanríkisráðuneytis-
ins kom í ljós, að dómsmálaráðherra hafði lát-
ið hjá líða að tilkynna ráðuneytinu urn loforð
sitt við Gústaf. A meðan svo stæði á væru
hendur þess bundnar.1311 Það var ekki fyrr en í
nóvember 1946, að utanríkisráðuneytið til-
kynnti að dómsmálaráðuneytið hefði „nýlega
fallist á að veita nokkrum þessara manna
dvalarleyfi á íslandi með vissum skilyrð-
um.“131
í árslok 1946 hafði þvi loksins tekist að
telja dómsmálaráðherra á að sveigja aðeins
frá fyrri stefnu sinni. Þó var aðeins fyrsta
skrefið stigið því enn átti eftir að fá leyfi her-
námsstjórna Bandamanna í Þýskalandi. En
þar hitti skrattinn ömmu sína.
Milli tveggja elda
Allt frá brottflutningi Manarfanganna til
Þýskalands hafði verið fullljóst, að erfitt gæti
reynst fyrir þá að komast úr landinu að nýju.
Undir lok árs 1946 hafði fyrrgreindur G. M.
Warr móttekið umsókn um tilskilin leyfi fyrir
hönd Karls Hirsts. Hinn 3. janúar 1947 skrif-
aði hann hlutaðeigandi ráðherrum í bresku
ríkisstjórninni og leitaði svara um hvað gera
skyldi í því máli. í svarbréfi þeirra kom fram að
þar sem ekki virðast vera nein tilfinninga-
leg rök í máli þessu, væri ekki mögulegt að
réttlæta brottför vegna þeirrar reglu, að
þýskir ríkisborgarar megi ekki ferðast út
fyrir Þýskaland. Bæta má við, að ástæða
þessarar reglu er sú, að skortur er á sam-
göngutækjum í Þýskalandi sem gerir nauð-
synlegt að takmarka sem mest öll ferðalög
þýskra ríkisborgara, innan sem utan Þýska-
lands.132
Hljóðaði nú breski strokkurinn í öðrum dúr
en í heimsstyrjöldinni fyrri, þegar Þjóðverjar
á íslandi fengu ekki að snúa aftur til Þýska-
lands sökum hafnbanns Breta. Með bresk-ís-
lenska verslunarsamningnum frá 1916 tóku
bresk fyrirtæki að mestu við utanríkisvið-
skiptum íslendinga og um leið voru þýsk fyr-
irtæki á íslandi sett á „svartan lista“ breska
flotans.133 Eigendur þeirra voru sfðan lokaðir
inni á íslandi, eða „chicaneraðir“, eins og Al-
Mynd 16.
Landgönguspjald
Heinrichs Tegeder.
Neðarlega á
spjaldinu er krotaö
með rauðum
blýanti „ Tekinn til
Fanga af Bretum
1940".
23