Ný saga - 01.01.1996, Blaðsíða 87

Minjar og ferðamennska
nefnda atriðið, draga úr fjölda minjasafna,
þótt opinberar fjárveitingar eigi að hvetja til
þess. Þvert á móti heldur söfnum áfram að
fjölga með tilheyrandi erfiðleikum f markaðs-
setningu. En kannski skiptir það ekki megin-
máli. Flest þessara safna hafa hlutverki að
gegna fyrir silt byggðarlag og það ættu að
vera næg rök fyrir tilveru þeirra. Minjasöfn
verða ekki öll að höfða til erlendra ferða-
manna.
Undir berum himni -
A
markaðssetning Arbæjarsafns
Árbæjarsafn er svonefnt útisafn og hefur ætíð
notið góðs af því hve vinsæl slík söfn eru, þ.e.
þyrpingar sögulegra húsa með tilheyrandi
búnaði utan dyra sem innan. Þar finnast bæði
heimili og vinnustaðir og fólk í 19. aldar bún-
ingum sýnir daglegt líf við leik og störf. Söfn
af þessu tagi sameina þannig útivist og upp-
fræðingu. Einnig búa þau yfir vissum léttleika
og draga börn að.
Aðsókn að Árbæjarsafni hefur aukist mik-
ið síðustu ár. Á árunum 1971-86 voru gestir á
bilinu 8-16 þúsund en hafa síðustu árin verið
30^10 þúsund. Ástæða þess er fyrst og fremst
margvíslegar dagskrár (viðburðir), um hand-
verk, heimilisiðnað, búskaparhætti, dans,
fornbíla, jólahald o.fl., sem var fjölgað mikið
um og upp úr 1990. Því til viðbótar hefur upp-
setning tímabundinna minjasýninga eflst á
safninu og hafa þær gefið gott tilefni til kynn-
ingar. Árbæjarsafn hefur þannig náð allgóð-
um árangri á sviði markaðssetningar og er
ástæða þess ekki síst sú hve margir starfs-
menn safnsins hafa tekið þátt í henni, bæði
mótun hennar og framkvæmd. Af þessum
sökum hafa tekjur Árbæjarsafns sennilega
verið óvenjumiklar um árabil miðað við önn-
ur minjasöfn, bæði í formi aðgangseyris, sem
er hærri en víðast tíðkast, og hagnaði af
minjagripasölu. En ætíð má gera betur og er
vænlegur kostur að setja á stofn sam-
gönguminjadeild eins og áætlanir hafa verið
um.M
Nýjungar í sýningahaldi
Hugmyndaauðgi er mikil um þessar mundir
varðandi kynningu og markaðssetningu sög-
unnar, og er það til marks um að mörgum er
málið hugleikið. Hugmyndirnar koma frá
ýmsum aðilum, einstaklingum, nefndum og
stofnunum, nokkrar frá söfnum. Meginmark-
miðið er venjulega það sama, þ.e. að gera við-
komandi bæjarfélag eða hérað eftirsóknar-
verðara til dvalar en áður, svo að ferðamenn
nýti sér þá þjónustu sem í boði er. Einnig hafa
flestar þessara hugmynda gildi fyrir minja-
vörsluna. Við margar þeirra eru framkvæmd-
ir nú þegar hafnar en aðrar hafa ekki komist
lengra en á umræðustigið. Hér á eftir verða
nefndar nokkrar hugmyndir síðustu fimm ára
eða svo og farinn hringurinn réttsælis um
landið.
Flugminjasafn á Hnjóti: Um 1990 gaf flug-
málastjórn grind fyrsta íslenska flugskýlisins,
Vatnagarðaskýlisins í Reykjavík, vestur á
Hnjót við Patreksfjörð. Þar hefur verið
steyptur sökkull undir það og er það á góðri
leið með að rísa. Þegar því er lokið mun
„Flugminjasafn Egils Ólafssonar" (safnvarð-
ar á Hnjóti) fara þar inn. Það verður um leið
formlega séð flugminjasafn Islands, á óvenju-
legum stað. - Ljóst er að þarna er flugskýlið
ekki í réttu umhverfi. Hins vegar fer betur um
það í nánd við Látrabjarg en í brotajárni, eins
og mun hafa stefnt í.21
Æskuheimili Jóns forseta: Að Hrafnseyri
við Arnarfjörð voru til ársins 1994 tóftir bæj-
arhúsanna sem Jón Sigurðsson forseti ólst
upp í í byrjun 19. aldar. Á þeim var endur-
byggður bær eftir sömu teikningu og sá upp-
haflegi. - Nokkur opinber umræða varð um
það hvort rétt væri að raska tóftunum, sem
samkvæmt lögum voru fornminjar, eða reisa
bæinn í nánd við þær. Seinni kosturinn hljóm-
ar betur út frá minjasjónarmiði, en einnig
skiptir máli hvernig að málum er staðið.22
Viðburðir á ísafirði: Byggðasafnið á ísa-
firði hefur á undangengnum árum fengið
ýmsa aðila í bænum til samstarfs um að lífga
upp á safnbraginn. Meðal annars var haldin
afmælisdagskrá sumarið 1995 þar sem Litli
Árbæjarsafn
hefur þannig náð
allgóðum árangri
á sviði markaðs-
setningar og er
ástæða þess
ekki síst sú hve
margir starfs-
menn safnsins
hafa tekið þátt
í henni, bæði
mótun hennar
og framkvæmd
85