Vera - 01.02.2005, Síða 17
fj ölskyldan - er eitthvaó að? /
nema vera með belti. Þau eru vel upplýst,
andlegar og líkamlegar þarfir þeirra eru í
íyrirrúmi og þau eru vön því að þeim sé
vel sinnt. Það eina sem fréttamaðurinn
hafði áhyggjur af var að nútímabörn eru
svo vel upplýst, fordómalaus og vön hóp-
vinnu hvers konar að það kemur niður á
frumkvæði þeirra og þau virðast kinoka
sér við því að troðast yfir næsta mann til
þess að komast áfram í lífinu. Það er talið
háalvarlegt mál í Bandaríkjunum.
Ég held að ég halli ekki sérstaklega á
foreldra mína eða þeirra foreldra þegar
ég segi að það sé bara nýlega til kornið að
foreldrar eigi mikið að vera að tala við
börn eða sinna þeim eitthvað sérstaklega.
Heimavinnandi húsmæðurnar höfðu
bara oft svo margt á sinni könnu að það
kom þeim best að börnin væru sem mest
úti að leika sér og gættu hvers annars en
væru ekki að þvælast fyrir. „Börn eiga að
sjást en ekki heyrast,” haíði elskuleg
amma mín oft eftir formæðrum sínum.
Að hugað væri að andlegum þörfum
barna, eins og nú er gert, var ekki í efsta
sæti á forgangslistanum. Fólk hafði
hreinlega nóg annað að gera.
Ég fékk gott atlæti hjá ömmu minni og
inömmu en það þótti þó sjálfsagt og eðli-
legt þegar ég var smábarn að ellefu ára
frænka mín passaði mig flesta daga. Þeg-
ar ég var ellefu ára var ég löngu farin að
passa bræður mína sem voru þriggja ára
og eins árs. Mér fannst aldrei neitt að því.
Sonur minn er ellefu ára í dag. Ég þori
varla að skilja hann eftir einan heima
meðan ég skrepp út í sjoppu. Að skilja
hann eftir með tvö smábörn í sinni umsjá
þætti mér ávísun á heimsókn frá barna-
verndarnefnd.
Þegar ég fór að hugsa um þetta var svo
ótalmargt sem mér kom í hug af því sem
er betra við líf barna í dag en fyrir tutt-
ugu, þrjátíu árum, svo ekki sé talað um
um miðja síðustu öld eða lengra aftur.
Með öllum sérfræðingunum sem hnýtt er
í höfunt við nefnilega líka fcngið í hendur
enn betri tól til þess að hugsa um börnin
okkar og hlúa að þeim. Einelti er t.a.m.
dæmi um það sem ekki var hugað sér-
staklega að í skólum, en hefur litað og
eyðilagt líf margra manneskja. Ein háðu
börn það stríð án þess að fullorðnir væru
nokkuð að skipta sér af því. Skipt var í
bekki eftir gáfnafari og lesblinda og of-
virkni hétu heimska og óþekkt. Kynferð-
isleg misnotkun lá einnig í þagnargildi,
sem og ofbeldi á heimilum.
Óánægjuraddirnar sem bölsótast út í
nútímann hafa líka heyrst kvarta yfir því
Gamla tilhögunin skapaði meiri óánægju
en ánægju Þess vegna var breytinga þörf.
Núna hafa flestir mörg hlutverk. Móður-
og föðurhlutverkið er eitt þeirra og það er
uppáhaldshlutverk flestra
að börn séu bara ekkert úti að leika sér
núna. Þau hangi alltaf inni yfir tölvum og
sjónvarpi og þau taki aðeins þátt í skipu-
lögðum tómstundum sem foreldrarnir
keyri þau í.
En þá spyr ég: „Hvað er verra við tölvu
en bók? Fótbolta í KR heimilinu eða fót-
bolta úti á túni?” Og: „Er betra að leika
sér í hálfköruðum húsbyggingum (og fá
naglaspýtu í augað) en að spjalla við vin á
msn?” Samfélagið er breytt. Það leikur
enginn vafi á því. Hvernig væri að við
sættum okkur við það?
við að takast á við breytta samfélagsgerð?
Að forsætisráðherra skuli hafa sett málið
í nefnd er mikil huggun en ég ætla þó að
leyfa mér að bæta einu heilræði við: Ger-
um samverustundirnar fyllri og innilegri
þó að þær séu kannski ekki eins margar
inni á heimilinu og fyrir fimmtíu árum.
Verum ánægð með okkur, hugsum um
allt sem hefur breyst til batnaðar og höld-
um áfram að gera eins vel og við getum.
Málið í nefnd
Daglegt líf barna og foreldra
hefur sannarlega breyst mikið
á síðustu árum og áratugum.
En er allt verra effir að konur
tóku á sig fleiri hlutverk en
það að starfa eingöngu inni á
heimilinu? Eru „gömlu og
grónu fjölskyldugildin” þau að
móðirin er alltaf heima við og
hugsar um börnin meðan fað-
irinn starfar utan heimilis og
„gefur sér tíma frá önnum sín-
um” til að huga að börnunum?
Garnla tilhögunin skapaði
meiri óánægju en ánægju. Þess
vegna var breytinga þörf.
Núna hafa flestir mörg hlut-
verk. Móður- og föðurhlut-
verkið er eitt þeirra og það er
uppáhaldshlutverk flestra.
Hlutverk sem fólk rækir eins
vel og það getur.
Kröfur hafa aukist og lífs-
gæðakapphlaup er útbreitt
vandamál, þar er ég hjartan-
lega sammála. En það er dýrt
að standa straum af þeim
kostnaði sem fylgir nútíma-
heimili. Meðalheimili verður
líka illa rekið á tekjum einnar
manneskju sem vinnur frá 9 -
5. Mörgu fleiru mætti velta
fyrir sér en lokaspurningin
hlýtur að vera: Hvernig eigum
vera / 1. tbl. / 2005 / 17