Þjóðhagsreikningar 1901-1945 - 01.08.1992, Blaðsíða 217
Viðauki 3
Heildartekjur einstaklinga og félaga
og hreinar þjóðartekjur 1921-1944
Grein þessi birtist áður í Fjármálatíðindum 3. tölublaði 1989 en hefur hér verið
breytt lítið eitt.
Frá og með tekjuárinu 1935 vann Hagstofa íslands úr skattframtölum stærðir, sem
fyrst voru nefndar þjóðartekjur, en síðan og réttar heildartekjur einstaklinga og félaga.
Aðferðir, hvað var talið og hvað ekki, voru óbreyttar fram til 1953. Um þessar
aðferðir er fjallað hér á eftir, og einnig skal vísað til greinargerðar í Úr þjóðar-
búskapnum júní 1962, bls. 15.
Áður hafði Skipulagsnefnd atvinnumála, skipuð 29. ágúst 1934, birt Yfirlit yfir
hreinar þjóðartekjur á Islandi 1929-1934 unnið úr skattframtölum af milliþinganefnd
í launamálum, en þær tölur má auðveldlega færa til talna sama eðlis og „Heildartekjur
einstaklinga og félaga“.
Ekki hefir verið unnið úr skattframtölum 1921-1928, þ.e. frá því að lög nr. 74 frá
27. júní 1921 tóku gildi, en þau lög voru svo til óbreytt fram til 1935, og verður það
því gert hér og enn miðað við að fá fram tölur sama eðlis og „heildartekjur ein-
staklinga og félaga.“
Frá og með 1945 liggja fyrir áætlanir um þýðingarmestu þjóðhagsreikningastærðir,
þar á meðal um hreinar þjóðartekjur. Fyrsta heillega áætlunin var birt í Úr þjóðar-
búskapnum, júní 1962, og spannaði tímabilið 1945-1960. Sú áætlun var síðan endur-
skoðuð að nokkru, og líta má á hinar endurskoðuðu tölur sem endanlegar.
Fyrir tímabilið 1945-1956 er nokkuð fast hlutfall á milli þessara endanlegu áætlana
um hreinar þjóðartekjur og talna Hagstofu Islands um heildartekjur einstaklinga og
félaga, sbr. töflu 12.
Fyrir fyrstu fimm árin, 1945-1949, er í töflu 13 sýnd nánari sundurliðun á mismun
og hlutfalli þessara stærða.
Hér á eftir er gengið út frá því, að hlutfall stærðanna hafi verið sem næst hið sama
1921-1944 og áætlað var að meðaltali 1945-1956, þ.e.:
Hreinar þjóðartekjur = 1,296 x “heildartekjur einstaklinga og félaga.“
í þessu sambandi má nefna, að Ólafur Bjömsson áætlar hreinar þjóðartekjur
1935-1944 í bók sinni, Þjóðarbúskapur íslendinga, 1964 á bls. 54 með því að bæta
20% við heildartekjur einstaklinga og félaga. Hann nýtti sem næst þann mismun, sem
215