Þjóðlíf - 01.07.1986, Blaðsíða 37

munir launafólks, kvennabarátta,
byggðastefna án miðstýringar og
friðarbarátta.
Við lifum á miklum umbrotatímum
í íslenskum stjórnmálum. Við sjáum
að gamla flokkakerfið er að ganga sér
til húðar en vitum ekki hvað tekur
við. Þjóðfélagið er orðið miklu sund-
urleitara; fjölbreytileiki í skoðunum
og lífsmáta er meiri. Fjölmenn og
lífvænleg stjórnmálahreyfing hlýtur
að taka mið af þessum kringumstæð-
um. Ef vel tekst til geta stjórnmála-
samtök reyndar sótt styrk í innrí
átök, — ef skoðanamunur og
hagsmunaárekstrar innan þeirra
endurspegla átök úti íþjóðfélaginu. í
stefnumótun sinni verður slík
hreyfing að samræma sjónarmið ým-
issa þjóðfélagsafla. Þannig getur
myndast lífrænt samband pólitískrar
hreyfingar og samfélags. Auðvitað
munu samtök af þessu tagi glíma við
ýmis erfið úrlausnarefni, sem orðið
gætu þeim að fótakefli strax í upp-
hafi: hvernig á t.d. að tvinna saman
fjölbreytileika í skoðunum annars
vegar og mótun og framkvæmd mark-
vissrar stefnu hins vegar?
Mikið veltur á þeim sem til forystu
veljast í Lýðræðishreyfingunni. Á
okkar tímum, þegar vald
stjórnmálaflokkanna hefur minnkað,
ræðst nefnilega mikið af einstökum
forystumönnum. Þegar flokksböndin
trosna markast t.d. afstaða kjósenda
í ríkara mæli af áliti þeirra á forystu-
mönnum: ímynd flokksins ákvarðast
af ímynd foringjanna.
í Lýðræðishreyfingunni mun for-
ystan fá enn eitt hlutverk að auki: að
halda saman fjölmennum samtökum
margs konar hópa og einstaklinga.
Þetta verður erfitt hlutskipti, sem
stjórnmálamenn af hefðbundinni
vinstri gerð duga ekki til. Ástæðan er
einföld. Þeir eru mótaðir innan lítilla
flokka sem grundvallast fyrst og
fremst á persónulegum tengslum for-
ystumanna við flokksfólk. Verka-
skipting milli forystu og almennra fé-
laga er mjög skýr. Slíkir flokkar ala
yfirleitt ekki af sér nútímastjórnmála-
menn, sem eru tengiliðir milli manna
og hópa, heldur ala þeir af sér ein-
staklinga með ríka þörf fyrir að láta
flokksmenn hylla sig með reglu-
bundnu millibili. Hollusta við mál-
stað flokksins er talin fela í sér tryggð
við forystuna.
Lýðræðishreyfingin þarf nútíma-
stjórnmálamenn og - konur sem hafa
til að bera nægilegan sálarstyrk til að
leiða saman fólk og málefni, - í stað
þess að gera fyrst og fremst kröfur til
annarra um trúmennsku og und-
irgefni við sig.
Svanur Kristjánsson er dósent í stjórn-
málafræði við Háskóla íslands.
ÞJÓÐLlF 37
JiMjJjli