Þjóðlíf - 01.07.1986, Blaðsíða 61

Meðal Pæld'íðí-hópur Alþýðuleikhússins var og hét var allt vaðandi í barna- og unglingaleiksýningum.
eins og það hafði a.m.k. í upphafi starfsferils hans.
Hann sagði að það hefði verið eitt að markmiðum þeirra
Þorsteins Gunnarssonar, sem í fyrstu gegndi leikshús-
stjórastarfinu með honum, að efla barna- og unglinga-
Ef fólk ætlar að halda áfram að leika á
íslensku, þá er eins gott að halda
áfram að leika fyrir yngstu kyn-
slóðina.
leikhús. En salurinn í Iðnó var vart boðlegur fyrir börn
áður en sætaraðirnar voru hækkaðir í honum. Samt voru
settar upp tvær sýningar sem flökkuðu á milli skólanna.
En svo varð stopp vegna þess að leikhúsið mætti erfið-
leikum í samskiptum sínum við skólana. Þegar um þess-
ar flökkusýningar var að ræða fékk leikhúsið meðmæli
frá Fræðsluráði, en síðan var skólastjórum í sjálfsvald
sett hvort þeir keyptu sýninguna eða ekki. Þeir vildu
næstum alfarið að sýningarnar færu fram utan skóla-
tímans. Hér áður fyrr fengu börnin frí í einum tíma og
fóru á leiksýningu. En þegar sýningarnar áttu að vera
utan skólatíma stangaðist það á við vinnuskyldur leikar-
anna. Sýningarnar lentu þá gjarnan á tíma sem þeir urðu
að eiga lausa, því þeir áttu kannski að leika seinna um
kvöldið. Skipulagslega var þetta mjög þungt í vöfum og
LR fannst það ekki lengur velkomið í skólana og gafst
því upp! „Þetta er sorglegt, því börnin sitja uppi með
engar leiksýningar," sagði Stefán Baldursson.
Samstarfsöruðgleikar skóla og leikhúsa eiga sér sam-
kvæmt þessu lengri sögu og því ekki að furða að leik-
húsfólk sé uggandi um framtíð íslensks barnaleikhúss.
Árið 1988 er gert ráð fyrir að Borgarleikhús taki til
starfa. Þá verður starfsliði hússins fjölgað og hægt verð-
ur að leika á a.m.k. þremur stöðum í húsinu. Er ekki
hugsanlegt að hægt verði að starfrækja sérstakt barna-
Örúðubíllinn: Einu leiksýningarnar núorðið utan leikhúsanna fyrir
börn.
og unglingaleikhús þar? Þessari spurningu svarar Stefán
á þá leið, að sérstök deild eða hópur innan Borgarleik-
hússins gæti eflaust sinnt því verkefni. Ein af ástæðunum
fyrir því að barnaleikhús þróaðist aldrei almennilega hjá
LR var ofureflið sem það átti við að etja vegna sam-
keppninnar frá Þjóðleikhúsinu, þar sem stóru, litríku og
skrautlegu barnaleikritin voru sett upp ár eftir ár og allir
krakkar áttu að sjá. „Mér finnst synd ef börn eiga
eingöngu að alast upp við slíkar sýningar, því það er
ekki góður samnefnari af leikhúsi,“ sagði Stefán Bald-
ursson. „Þess vegna fannst okkur spennandi að vera
með fámennar, litlar sýningar, sem hægt væri að fara
með út í skólana. Það má heldur ekki festast í því fari,
að leikhúsið komi til krakkanna, vegna þess að sýningar
úti í skólunum verða að stfla upp á ákveðinn einfaldleika
í umbúnaði, lýsingu og fleiru og það getur til lengdar
verið dálítið hættulegt fyrir krakka að fá eingöngu svo-
leiðis leikhús. Þá er hætta á að galdurinn sjálfur týnist."
Af framansögðu má ljóst vera, að stórbæta þarf sam-
starf skóla og leikhúsa varðandi leiksýningar fyrir börn
og unglinga. Það þýðir hvorki að gefast upp né bíða eftir
því að eitthvað gerist af sjálfu sér. Börn og unglingar
eiga rétt á góðu efni, jafnt íslensku sem erlendu, bæði í
leikhúsunum sjálfum og innan vébanda skólans. Skóla-
yfirvöld ættu að taka höndum saman við leiklistarfólk og
koma á samvinnu við það t.d. eins og gert hefur verið í
Englandi, þar sem atvinnulausir leikarar og kennarar
tóku höndum saman fyrir nokkrum árum og stofnuðu
Theatre in Education. Það er löngu sannað mál að
leikhús er líka tæki til kennslu, jafnframt því sem það
hefur listrænt gildi. Þessi dæmi sem hér hafa verið rakin
segja okkur ýmislegt um afstöðu fræðslu- og skólayfir-
valda til leiklistar, enda er það ekki heiglum hent hversu
lágt virðingarstig leiklist og yfirleitt allar listgreinar hafa
í skólastarfi okkar. En það er efni í aðra grein og heila
doktorsritgerð. Ef fólk ætlar að halda áfram að leika á
íslensku, þá er eins gott að halda áfram að leika fyrir
yngstu kynslóðina.
Hlín Agnarsdóttir er leikhúsfræðingur og leikstjóri í
Reykjavík.
á
ÞJÓÐLÍF 61