Þjóðlíf - 01.07.1986, Blaðsíða 48

flokksforystunnar. Ólafur Jóhannes-
son fékk Hannes Jónsson, félagsfræð-
ing, til að rita bækling um Framsókn-
arstefnuna sem út kom 1974, þar sem
Framsóknarflokkurinn er skýrt skil-
greindur sem miðjuflokkur og fræg
Alþýðubandalagið var tiltölulega ný-
stofnað og eðlilega var flokks-
mönnum sárt um nafnið. Mikil átök
höfðu átt sér stað innan flokksins og
flokksmenn voru því kannski að von-
um hikandi við breytingar. Einnig
á Vestfjörðum eins og áformað hafði
verið. Hann kveðst hafa verið búinn
að fá nóg þegar hér var komið sögu.
„Einhverjum fannst eflaust Júdas
vera kominn á kreik, en þetta var sú
leið sem ég valdi, — og margir völdu
„Sáttastjórnin" sem kjörin var í FUF 1973, Ómar Kristjánsson formaður.
eru ummæli flokksformannsins um
að flokkurinn væri „opinn í báða
enda“.
Samtökin og
Möðruvalla-
hreyfingin
Og hópurinn ákvað að láta til
skarar skríða. Teknar voru upp við-
ræður við Alþýðubandalagið um
hugsanlegt sameiginlegt framboð í
borgarstjórnarkosningunum 1974.
Ólafur Ragnar, Baldur Óskarsson og
Bragi Guðbrandsson héldu fund með
þeim Kjartani Ólafssyni og Magnúsi
Kjartanssyni um þetta mál. Þeim
Kjartani og Magnúsi fannst ekki á-
stæða til að bjóða fram undir sam-
eiginlegu nafni, heldur buðu upp á
sæti á lista Alþýðubandalagsins. Eftir
á má spyrja: Var þetta enn einn bit-
inn í burðarstoð ógæfu vinstri hreyf-
ingarinnar í landinu?
Benda má á, að Alþýðubandalagið
átti að mörgu leyti óhægt um vik með
að bjóða fram undir öðrum merkjum
en merkjum Alþýðubandalagsins.
kann að hafa ráðið ferðinni öðrum
þræði tillitsemi við Ólaf Jóhannes-
son, sem var forsætisráðherra í vinstri
stjórn.
Næsta skrefið hjá Möðruvalla-
hreyfingunni var að ganga til liðs við
Samtök frjálslyndra og vinstri
manna. í hópinn bættust síðan menn
úr Alþýðuflokknum, sem voru óá-
nægðir með þróun þess flokks, svo
sem Njörður P. Njarðvík, Andri ís-
aksson og Kristján Bersi Ólafsson.
Sumir fóru á lista Samtakanna, m.a.
fór Ólafur Ragnar í framboð á Aust-
fjörðum fyrir Samtökin. Þeir lýstu
því yfir, að Framsóknarflokkurinn
stefndi í ríkisstjórn með Sjálfstæðis-
flokknum að loknum kosningum.
Margir trúðu þeim ekki. En eftir
bæjar- og sveitarstjórnarkosning-
arnar í maí 1974 mynduðu síðan
framsóknarmenn meirihluta með
sjálfstæðismönnum í Kópavogi. Og
þá fyrst fór að renna upp ljós fyrir
mörgum vinstri manninum. En það
var um seinan. Þróuninni varð ekki
snúið við. Reynir Ingibjartsson fór
hins vegar á framboðslista Alþýðu-
bandalagsins þá þegar í stað þess að
taka annað sætið á lista Samtakanna
hana skömmu síðar,“ segir hann 12
árum síðar.
Samtök frjálslyndra og vinstri
manna töpuðu mikið í kosningunum
1974 og lífdagar þeirra voru þar með
taldir. Framsóknarflokkurinn fór í
ríkisstjórn með Sjálfstæðisflokknum
1974. í kosningunum 1978 tapaði
Framsóknarflokkurinn miklu fylgi,
en Alþýðuflokkur og Alþýðubanda-
lag komu sterkir út. Ólafur Jóhannes-
son lét af formennsku í Framsóknar-
flokknum þar sem ljóst var að stefna
hans hafði beðið skipbrot. Stein-
grímur Hermannsson tók við. í kosn-
ingunum 1979 tók hann upp gamla
slagorð flokksins frá 1927: „Allt er
betra en íhaldið“. Það slagorð skilaði
sér í auknu fylgi við flokkinn. En
síðan hefur hallað undan fæti: flokk-
urinn er ekki lengur næst stærsti
flokkurinn í Reykjavík. í þéttbýlinu
er hann við það að þurrkast út.
Lærdómur?
Við brotthvarf Möðruvellinga úr
Framsóknarflokknum hurfu mjög
hæfir einstaklingar af vettvangi —
48 ÞJÓÐLÍF