Þjóðmál - 01.06.2010, Side 95

Þjóðmál SUmAR 2010 93
Örvar Arnarson
Kyoto Fiasko
Stjórnmálamenn munu skapa gríðarleg auðæfi
með pennastriki einu, – hvað gæti mögulega klikkað?
Þegar ég var í Háskólanum í Reykjavík árið 2003 var netbólan rædd eina kennslu­
stundina . Mikið hrikalega fannst mér allir
hafa verið vitlausir á þessum tíma, ausandi
pen ingum í tölvunörda með fáránlegar hug­
myndir! Allar líkur voru á því að þessi mistök
myndu ekki endurtaka sig . Ég hugsaði með
mér að við myndum jafnvel draga lærdóm af
þessu . Eftir háskólann hóf ég störf hjá Glitni .
En hættan af skuldabréfavafningum og ódýru
lánsfé frá seðlabönkum heimsins fór alveg fram
hjá mér . Þrátt fyrir það hef ég enn veika von
um að hægt sé að koma í veg fyrir næstu bólu .
Því miður er þó ekki útséð með það . Helstu
stjórnmálaöfl heimsins hafa komið saman
reglulega til að sjóða saman skelfilegt regluverk
(„Cap and Trade“) sem kyndir upp í næstu
bólu; illa lyktandi Kyoto­mengunarbólu .
Skapari auðsins
Þessir stjórnmálasnillingar ætla með penna­striki einu að kalla fram gríðarleg auðæfi .
Öll fyrirtæki, sem geta dregið auðveldlega úr
mengun, geta breytt henni í gull . Nú þurfa
slugsar í fjarlægum þróunarríkjum ekki annað
en að skella á einni mengunarsíu, fá stimpil
frá ríkisembætti og selja síðan frá sér kvótann .
Loksins hægt að fylla lungun af tandurhreinu
fjallalofti! Ef kaupanda að kvótanum vantar
fjármagn verða bankarnir tilbúnir með lánin
(innlán almennings) . Stjórnmálamennirnir
munu hafa lager fullan af mengunarkvóta til að
afhenda þjóðhagslega „réttum“ iðngreinum .
En rétt eins og auðæfin eru þannig sköpuð
með pennastriki geta þau horfið með öðru
pennastriki . Auðæfin eru ekki bananaekrur
eða lager af grænum ora­baunum . Auðæfin
eru ákvörðun stjórnmálamanna um magn
af reyk sem dæla má út í loftið . Ef þú þarft
að dæla geturðu keypt kvóta af þeim sem nú
dæla eða af stjórnvöldum sem geyma lager .
En stórveldin í Evrópu hafa verið dugleg að
breyta kröfum Evrópusambandsins þegar þær
henta þeim illa, t .d . hámarkshalla sambandsins
á fjárlögum ríkissjóðs . Þau munu ekki hika
við að breyta þessum mengunarreglum ef þær
koma verulega við kaunin á þeim . Eftir sitja
eigendur kvótans og auðæfanna með sárt ennið
– grunlausir fjárfestar sem höfðu fjármagnað
kaup sín með bankainnlánum almennings .
Hversu mikinn auð skal stjórnmálamaður ­
inn skapa? Hversu líklegt er að magn meng­
unar kvótans skili þeim markmiðum sem stefnt
er að? Ef Jóhanna Sigurðardóttir og Svandís
Svavarsdóttir fengju að ráða (drottinn forði