Þjóðmál - 01.06.2010, Page 95
Þjóðmál SUmAR 2010 93
Örvar Arnarson
Kyoto Fiasko
Stjórnmálamenn munu skapa gríðarleg auðæfi
með pennastriki einu, – hvað gæti mögulega klikkað?
Þegar ég var í Háskólanum í Reykjavík árið 2003 var netbólan rædd eina kennslu
stundina . Mikið hrikalega fannst mér allir
hafa verið vitlausir á þessum tíma, ausandi
pen ingum í tölvunörda með fáránlegar hug
myndir! Allar líkur voru á því að þessi mistök
myndu ekki endurtaka sig . Ég hugsaði með
mér að við myndum jafnvel draga lærdóm af
þessu . Eftir háskólann hóf ég störf hjá Glitni .
En hættan af skuldabréfavafningum og ódýru
lánsfé frá seðlabönkum heimsins fór alveg fram
hjá mér . Þrátt fyrir það hef ég enn veika von
um að hægt sé að koma í veg fyrir næstu bólu .
Því miður er þó ekki útséð með það . Helstu
stjórnmálaöfl heimsins hafa komið saman
reglulega til að sjóða saman skelfilegt regluverk
(„Cap and Trade“) sem kyndir upp í næstu
bólu; illa lyktandi Kyotomengunarbólu .
Skapari auðsins
Þessir stjórnmálasnillingar ætla með pennastriki einu að kalla fram gríðarleg auðæfi .
Öll fyrirtæki, sem geta dregið auðveldlega úr
mengun, geta breytt henni í gull . Nú þurfa
slugsar í fjarlægum þróunarríkjum ekki annað
en að skella á einni mengunarsíu, fá stimpil
frá ríkisembætti og selja síðan frá sér kvótann .
Loksins hægt að fylla lungun af tandurhreinu
fjallalofti! Ef kaupanda að kvótanum vantar
fjármagn verða bankarnir tilbúnir með lánin
(innlán almennings) . Stjórnmálamennirnir
munu hafa lager fullan af mengunarkvóta til að
afhenda þjóðhagslega „réttum“ iðngreinum .
En rétt eins og auðæfin eru þannig sköpuð
með pennastriki geta þau horfið með öðru
pennastriki . Auðæfin eru ekki bananaekrur
eða lager af grænum orabaunum . Auðæfin
eru ákvörðun stjórnmálamanna um magn
af reyk sem dæla má út í loftið . Ef þú þarft
að dæla geturðu keypt kvóta af þeim sem nú
dæla eða af stjórnvöldum sem geyma lager .
En stórveldin í Evrópu hafa verið dugleg að
breyta kröfum Evrópusambandsins þegar þær
henta þeim illa, t .d . hámarkshalla sambandsins
á fjárlögum ríkissjóðs . Þau munu ekki hika
við að breyta þessum mengunarreglum ef þær
koma verulega við kaunin á þeim . Eftir sitja
eigendur kvótans og auðæfanna með sárt ennið
– grunlausir fjárfestar sem höfðu fjármagnað
kaup sín með bankainnlánum almennings .
Hversu mikinn auð skal stjórnmálamaður
inn skapa? Hversu líklegt er að magn meng
unar kvótans skili þeim markmiðum sem stefnt
er að? Ef Jóhanna Sigurðardóttir og Svandís
Svavarsdóttir fengju að ráða (drottinn forði