Morgunblaðið - 11.12.1977, Blaðsíða 42

42 MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 11. DESEMBER 1977
SAL tekur í sína þjónustu
nýjan samræmdan ársreikn-
ing og bókhaldslykil
Sven Laasko, hinn nýi formaóur
stjórnar Skanalum inium
Aðalfund-
ur Skan-
aluminium
SKANALUMINIUM, samtók
norrænna áiframieióenda, héltiu
aóalfund sinn 29. nóvember s.l. í
Osló. Þar voru mætlir 52 fulltrúar
frá verksmidjum í Danmörku,
Finnlandi. ísiandi, Nort*í?i og
Svíþjóó. MaRnus Henriksen l'ram-
kvæmdastjóri samtakanna lagði
fram og skýrói skýrslú síóasta árs
og talaói um horfur næsta árs.
A fundinum var samtökunum
valin ný stjórn. Sven Laasko, frá
Oy Nokia AB í Finnlandi, var
valinn formaður stjórnar til
næslu tveggja ára og tekur hann
við því starfi af Jens Thorbjörn-
sen frá Mosal Aluminium, Elkem
Spigelverkt í Osló. sem hefur ver-
ió formaður stjórnar frá 1975.
Útflutnings-
bætur Dana
á landbún-
aðarvörur
ÞAÐ er víóar en á íslandi sem
greiddar eru útflutningsbætur
meó landbúnaðarafurðum. Fyrstu
8 mánuði þessa árs var greitl úr
landbúnaðarsjóði Efnahags-
bandalagsins með útflutningi á
dönskum landbúnaðarafurðum
sem svarar 85 milljörðunt ísl. kr.
Hliðsætt og hér á landi er mikill
munui' á hve mikið vantar upp á
að innlenda verðið náist fyrir út-
flutninginn, en það ntun láta
nærri að fyrir útfluttar land-
búnaðarafurðir fáist greitt Um
70% af innlenda verðinu til
jafnaðar, landbúnaðarsjóðurinn
greiðir þau 30% sem upp á vant-
ar. Danir greiða til landbúnaðar-
sjóðs EB samkvæmt fjárlögum
þessa árs sem svarar 5l milljarði
Framhald á bls. 41
I nýútkominni starfsskýrslu
Sambands almennra lífeyrissjóða
er sagt frá tilkomu nýs sam-
ræmds ársreiknings og bókhalds-
lykils og kemur þar m.a. fram
eftirfarandi:
Eitt af meginverkefnum Sam-
bands almennra lífeyrissjóða er
að vinna að skýrslugerð fyrir að-
ildarsjóði sambandsins og veita
lífeyrissjöðnum, eftir því sem tök
eru á, sérfræðilega aðstoð við bók-
hald og endurskoðun.
Skýrslugerð fyrir lífeyrissjóð-
ina hefur á undanförnum árum
verið mjög af skornum skammti.
Hagfræðideild Seðlabanka ís-
lands hefur þó unnið þarft verk á
þessu sviði og má t.a.m. geta þess,
að á undanförnum árum hefur
bankinn safnað saman upplýsing-
um um greiðsluflæði og efnahag
lffeyrissjóðanna. Hefur gagna-
söfnun þessi komið að mjög góð-
um notum í þeim umræðum. sem
farið hafa fram um ávöxtunarmál
lífeyrissjóðanna.
Eftirspurn eftir fjárhagslegum
upplýsingum um lífeyrissjóðina
hefur aukist mjög mikið á allra
síðustu árum. Innbyrðis ósam-
ræmis hefur gætt í bókhaldskerf-
um sjóðanna og upplýsingar um
fjárhagsstöðu þeirra hafa verið
ósambærilegar frá einum sjóði til
annars, auk þess sem erfitt hefur
reynst að afla ýmissa upplýsinga
um fjárhag sjóðanna.
Á árunum 1975 og 1976 vann
SAL að gerð samræmds ársreikn-
ings og bókhaldslykils fyrir líf-
eyrissjóðina og var því verki lokið
í janúarmánuði s.l. Öþarfi er að
rekja ítarlega kosti slíks staðlaðs
bókhaldskerfis fyrir sjóðina.
Ljóst er þó, að nú er hægt að afla
á auðveldan og kerfisbundinn
hátt samræmdra upplýsinga um
rekstur og efnahag lífeyrissjóð-
anna.
Á aðalfundi SAL, 4. desember
1975, voru lagðar fram tillögur
um ársreikninga fyrir lífeyris-
sjóði, sem sérstök nefnd á vegum
Félags löggiltra endurskoðenda,
hafði samið. Á aðalfundinum
voru tillögur þessar kynntar og
lifeyrissjóðsstjórnir beðnar um að
senda ASL athugasemdir eða
ábendingar fyrir 10. janúar 1976.
Samskonar tilmælum var beint til
löggiltra endurskoðenda SAL-
sjóðanna, svo og til hagfræði-
deildar Seðlabanka íslands.
Nokkrar ábendingar og athuga-
semdir bárust SAL frá þessum
aðilum. A fundi forstöðumanna
stærstu aðildarsjóða SAL á
Reykjavfkursvæðinu, sem hald-
inn var 13. janúar 1976, voru til-
lögur starfsnefndar Félags lög-
giltra endurskoðenda kynntar ít-
arlega og farið yfir þær ábending-
ar, sem fram höfðu komið. Urðu
miklar umræður um framkomnar
tillögur og ábendingar og voru
fundarmenn sammála um nauð-
syn þess, að samræma ársreikn-
inga sjöðanna og að fylgt yrði í
megin atriðum þeim tillögum,
sem hinir löggiltu endurskoðend-
ur höfðu samið. A fundí forstöðu-
manna, 26. janúar, var samþykkt
að leita eftir umsögn þeirra lögg.
endurskoðenda, sem samið höfðu
hinar upprunalegu tillögur um
samræmdan ársreikning lífeyris-
sjóðanna.
1 febrúarmánuði leitaði SAL til
rekstrarráðgjafafyrirtækisins
Hagvangs h.f., en það fyrirtæki
hafði sérhæft sig við gerð staðlaðs
bókhaldskerfis fyrir ýmiss
iðnaðar- og fiskvinnslufyrirtæki.
Þess var farið á leit við Hagvang
h.f., að unnið yrði að gerð tillagna
að samræmdum bókhaldslykli og
reikningaramma fyrir lífeyris-
sjóðina með sérstöku tilliti til
þeirra tillagna, sem fram höfðu
FRAMKVÆMDASTOFNUN
rfkisins hefur nýverið sent frá sér
einn hluta Vestgjarðaráætlunar,
sem fjallar um verzlun á Vest-
fjörðum. Fór sú athugun fram á
verzlun 1 Vestur-
Barðastrandasýslu, ísafjarðar-
sýslum, Isafirði og Bolungarvfk.
Helztu niðurstöður fara hér á eft-
ir:
ÚTDRÁTTUR UM
VERZLUN
A VESTFJÖRÐUM
1) ísafjörður er ótvíræð
verslunarmiðstöð svæðis þess sem
ísafjarðarsýslurnar ná yfir, með
63% heildarveltu verslana, en
komið um samræmdan ársreikn-
ing sjóðanna. Sveinbjörn Óskars-
son, viðskiptafræðingur hjá Hag-
vangi h.f., vann síðan að mótun
þessara tillagna.
A fundi forstöðumanna, 23.
febrúar 1976, lagði Sveinbjörn
fram uppkast að samræmdum
bókhaldslykli og reikningaramma
fyrir lífeyrissjóðina. Voru hug-
myndir Sveinbjarnar ræddar ítar-
lega og var honum falið að útfæra
þessar hugmyndir frekar og fella
þær að tillögum um samræmdan
ársreikning lífeyrissjóðanna. For-
stöðumennirnir samþykktu síðan,
að leggja tillögurnar fyrir hina
lögg. endurskoðendur sjóðanna.
Sveinbjörn Óskarsson, Gunnar
Zoega, lögg. endurskoðandi og
forstöðumaður Lífeyrissjóðs verk-
smiðjufólks og Hrafn Magnússon
unnu nú að frekari útfærslum á
ársreikningnum og bókhalds-
lyklinum og voru tillögur þeirra
lagðar fram vorið 1976 á tveimur
fundum með lögg. endurskoðend-
um stærstu lífeyrissjóðanna. Auk
þess voru tillögurnar kynntar á
sérstakri ráðstefnu, sem SAL hélt
með forstöðumönnum aðildar-
sjóða SAL, 15. og 16. júní þ. á. Á
miðju ári 1976 var svo komið, að
aðeins átti eftir að ganga endan-
48% ibúa. Verslanir bæjarins
voru með 48% allra veltu at-
hugunarsvæðisins, en 37% íbú-
anna. Patreksfjörður er næstur í
röðinni með veltu i samanburði
við íbúafjöida, sem staðfestir
hann sem verslunarmiðstöð í
Vestur-Barðastrandarsýslu, þó
bærinn sé ekki jafn þýðingarmik
ill þar og Isafjörður á norðan-
verðu svæðinu.
2) Vöruúrvali er viða mjög ábóta-
vant samkvæmt könnun sem gerð
var.
3) Mikilvægi verslunárferða til
Reykjavíkur og póstverslunar
(aðallega pantað í Reykjavík) er
greinilegt og staðfestir það tak-
Gífurlegt tap
brezka stáliðn-
aðarins í ár
NÝVERIÐ tilkynntu samtök
breska stáliðnaðarins að á fyrri
helmingi þessa árs hefði verið al-
gert mettap á rekstri stáliðnaðar-
ins þar í landi eða um 201 milljón
sterlingspunda, sem er um 77
milljarðar íslenzkra króna, en til
samanburðar má nefna það að tap
þeirra á fyrri helmingi síðasta árs
var um 43 milljónir sterlings-
punda, eða um 16 milljarðar ís-
lenzkra króna.
Þá segir í tilkynningunni að bú-
ist sé við enn meiri halla seinni
hluta ársins vegna mjög veikrar
markaðsstöðu og verðlags bæði
heima fyrir og á erlendum
mörkuðum. Spár samtakanna
hljóða upp á 500 milljón sterlings-
punda heildartap á öllu árinu
1977, eða um 193 milljarða fs-
lenzkra króna.
Þetta mikla tap vekur ekki síð-
ur eftirtekt þegar það er haft í
Framhald á bls. 41
lega frá fullmótuðum tillögum.
Viö endanlega úrvinnslu verkefn-
isins var síðan unnið í september
og októbermánuði 1976. Unnu
þeir Gunnar, Hrafn og Sveinbjörn
að því verki, ásamt Ólafi Nilssyni,
lögg. endurskoðanda. Hrafni
Magnússyni var siðan falið að
ganga endanlega frá tillögunum
og draga saman í meginþætti þær
niðurstöður, sem þeir fjór-
menningar höfðu orðið sammála
um. Lauk því verki eins og áður
segir í janúarmánuði 1977.
Aðildarsjóðum SAL, svo og lög-
giltum endurskoðendum sjóð-
anna var síðan sent með bréfi,
dags. 19. janúar 1977, hinn sam-
ræmdi ársreikningur og bók-
haldslykill með eindreginni ósk,
að ofangreindir aðilar tækju í
notkun eins fljótt og við væri
komið, hið staðlaða bókhalds-
kerfi.
Óhætt er að fullyrða, að hið
samræmda bókhaldskerfi lýf-
eyrissjóðanna var vel tekið af
öllum aðilum. Bókhald SAL-
sjóðanna er nú almennt fært eftir
hinu nýja kerfi, auk þess sem
margir aðrir lffeyrissjóðir, sem
standa utan SAL, hafa tekið upp
hið staðlaða bókhaldskerfi.
markanir í vöruframboði. Nálægt
helmingur skóinnkaupa og fata-
innkaupa eru gerð í Reykjavfk
eða með póstverslun. Einnig er
kaypt mikið af heimilistækjum og
búsáhöldum. Þarna er mikið pen-
ingaflæði til Reykjavíkur.
4) Álit neytenda var kannað sér-
staklega með skoðanakönnun.
Meirihluti fólks taldi þjónustu
verslunar á Vestfjörðum ófull-
nægjandi. Mikill meirihluti fólks
á þjónustusvæði Isafjarðar er
hlynntur stofnun vörumark-
aðs/verslunarmiðstöðvar. I ljós
kom að'fólk virtist helst telja það
leið til betri verslunarþjónustu
almennt, ef marka má svör við
opinni spurningu (tafla 12) um
hvaða þætti verslunarþjónúst-
unnar það vildi helst sjá bætta.
5) Rætt var sérstaklega við kaup-
menn. Voru þeir flestir sammála
gagnrýni neytenda á þjónustu
þeirra, bæði hvað snertir framboð
þjónustu og verð. Töldu þeir að
flutningskostnaði og lélegri flutn-
ingaþjónustu væri um að kenna
að verulegu leyti, þótt fleira komi
til eins og hærri stjórnunarkostn-
aður (t.d. símakostnaður) og
þröngur markaður. Vöruflutning-
ar hafa reynst ófullnægjandi af
eftirtöldum ástæðum:
1. Tíðni ferða er ekki nægileg.
2. Áreiðanleiki ferðaáætlunar er
ekki nægileg.
3. Geymslu og meðferð varnings
er ábótavant.
Leiðir þetta meðal annars til mik-
ils birgðahaldskostnaðar, úteld-
ingar vara vegna hægrar veltu og
að dýrari flutningar með flugvél-
um og bílum eru meiri en annars
væri.
6) Fjárhagslegir erfiðleikar
verslunar f dreifbýli eru miklir.
Er athyglisvert að verslanir, sem
eru hluti af stærri rekstri með
framleiðslustarfsemi virðast eiga
HAPPDRÆTTISSKULDABRÉF RÍKISSJÓÐS
UPPLÝSINGATAFLA
FLOKKUR HÁMARKSLÁNS- TÍMI = INN LEYSANLEGI SEÐLABANKA FRÁ OG MEÐ *) ÚTDRÁTT- ARDAGUS VINN- INGS % ”) ÁRLEGUR FJOLDI VINNI\GA VÍSITALA 01.11.1977 840 STIG. HÆKKUN í % VERÐ PR.KR. 100 MIÐAÐ VIÐ VÍSITÖLU 01 11.1977 ™) MEOALVIRK IR VEXTIR F. TEKJUSKATT FRÁ ÚTG D. ***•)
1972 A 15.03.1982 15.06 7 255 435.03 535.03 34.7%
1973-B 01.04.1983 30.06 344 359 02 459.02 39.7%
1973 C 01.10.1983 20.12 / 273 300 00 400 00 40.1%
1974-D 20.03.1984 :2.07 9 965 247 11 347 11 41.1%
1974-E 01.12.1984 27.12 10 373 145.61 245 61 34.7%
1974-F 01.12.1984 27.12 10 646 145.61 245.61 35.7%
1975-G 01.12.1985 23.01 10 942 71.08 171.08 31.4%
1976-H 30.03.1986 20.05 10 942 65 68 165.68 37.6%
1976 I 30.11.1986 10.02 10 598 30.23 130 23 33.4%
1977-J 01.04.1987 15.06 10 860 23.17 123.17 42.9%
*) Happdrcttisskuldabrétin rru ekki innlevsanleg. fyrr en hámarkslánstfma er náó.
**) Heildarupphaed vinninga f hvert sinn. miðast vid ákvedna % af heildarnafnverði hvers útbods. Vinninfíarnir eru því
óverdlryERdir.
- :) Verð na. .drættisskuldabréfa miðað við framfærsluvfsitölu 01.11.1977 reiknast þannÍE: Happdrættisskuldabréf. flokkur 1974-1), að
nafnverði kr. 2.000,— hefur verð pr.kr. 100.— = 947.10. Verð happdrættishréfsins er því 2.000 x 947.11/100 = kr. 6.942.— miðað við
framfærsluvfsitoluna 01.11.1977.
) Meðalvirkir vextir p.a. fyrir tekjuskatt frá útEáfudeEÍ. sf-na uppha-ð þcúrra vaxta. sem rfkissjóður hefur skulilhuntlið sip að Ereiða
fram að þessu. Meðalvirkir vextir se«ja hins vegar ekkerl um vexti þá. sem liréfin koma til með að hera frá 01.11.1977. Þeir sesja heldur
ekkert um áva*ti einstakra flokka. þannia að flokkur 1974-1. er t'.d. alls ekki lakari en flokku; 1974-i). Auk þess Rreiðir ríkissjóður út ár hvert
vinninEa 1 ákveðinni % af heildarnafnverði flokkanna.
Framkvæmdastofnun ríkisins:
Athuganir á verzl-
un á V estfjörðum