Morgunblaðið - 24.02.1981, Page 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 24. FEBRÚAR 1981
Þórshafnarmálið:
Álits ríkisstjórnarinnar beðið
Rikisstjórnin fjallar um kaup togara til Þórshafnar
og Raufarhafnar á fundi sinum fyrir hádcxi i dag.
Stjórn Framkvæmdastofnunar rikisins fór fram á, að
rikisstjórnin gæfi skýra yfirlýsinKU um álit sitt á
málinu, en mál þetta hefur verið mjoK í sviðsljósinu
undanfarið og m.a. verið tekið upp utan dagskrár á
alþint'i í báðum þinKdeildum og menn þar greint mjög
á um hvernig staðið hefur verið að því.
Þá hefur einnig verið fjallað um málið i fjöimiðlum.
og i skrifum á baksiðu Helgarpóstsins 20. þ.m. eru
þrír menn nafngreindir (feitletrað), en skrifunum
lýkur þannig: „Það er kannski ekki að undra þótt
gróusagnir séu farnar að blómstra í kringum allan
þennan málatilbúnað — meira að segja innan veggja
hins háa Alþingis og i hinni rætnustu þeirra er þvi
haldið fram að bráðlega muni þrír ónefndir menn
skipta með sér 150 milljónum króna.“ Mbl. hafði af
þessu tilefni samband við þá þrjá aðila sem nafn-
greindir eru i Ilelgarpóstinum, og spurði þá álits á
fyrrgreindum skrifum.
Þá hafði blaðið einnig samhand við framkvæmda-
stjóra Framkvæmdastofnunar. Sverri Hermannsson,
en skv. heimildum Mbl. fékk stofnunin telexskeyti frá
norsku útgerðaraðilunum sl. laugardag, þar sem
krafist er greiðslu 10%-ábyrgðarinnar. sem ýmsir
hafa túlkað sem ákveðna hótun um riftun samning-
anna.
Stefán Valgeirsson alþingismaður:
„Hér virðist að verki pólitísk Mafía sem
enga mannasiði kann og svífst einskis“
„Treysta því senrtilega að t.d. Geirfinnsmálið
og hlutur þeirra í því sé gleymdur“
„Ég sé þann snepil aldrei, en
blaðamaður hringdi i mig og
sagði mér frá furðulegum skrif-
um í þessu blaði um togarakaup-
in fyrir Þórshöfn og Raufarhofn,
svo ég tók mig til og útvegaði
mér umrætt blað," sagði Stefán
Valgeirsson alþingismaður, er
blaðamaður Mbl. spurði hann
álits á skrifum Helgarpóstsins
um Þórshafnartogaramálið, en i
tilefni af orðum Stefáns hér á
eftir mun Morgunblaðið snúa sér
til nafngreindra aðila i viðtalinu
og birta viðbrögð þeirra við
ummælum hans hér i blaðinu á
morgun.
— Hvað vilt þú segja um þessi
skrif, Stefán?
„Hvað á maður að segja? Umfjöll-
un um þetta mál er orðin svo
furðuleg, að yfir það ná engin orð. Þó
þessi skrif kratanna í Helgarpóstin-
um gangi lengst, er ef til vill ekki við
öðru að búast úr þeirri átt, eins og
reynslan hefur sýnt. En segir þetta
ekki, hvernig þessir kumpánar
mundu haga sér, ef þeir stæðu sjálfir
í skipakaupum fyrir aðra?
Hér er vissulega um mjög alvar-
legan áburð að ræða. Hér standa
einhverjir á bak við, sem telja að ég
sé eitthvað fyrir sér, og eru því að
gera tilraun til að ná af mér
ærunni.“
— Hefur þú orðið var við sögu-
sagnir á Alþingi um að eitthvað
óhreint sé í sambandi við þessi
togarakaup?
„Vilmundur Gylfason talaði um
einhver skuggaviðskipti í sambandi
við þessi kaup í þingræðu síðastlið-
inn fimmtudag, en tilgreindi það
ekki frekar. Karl Steinar Guðnason
mun hafa verið með svipaðar dylgjur
í efri deild þann sama dag.“
— Hvernig ætlar þú að bregðast
við þessu?
„Ætli þeir fái ekki að standa fyrir
máli sínu, en hvernig verður að því
staðið er ekki ákveðið. Þetta er nú
ekki það eina sem á mig hefur verið
borið í sambandi við þetta mál. Og
fyrst þú á annað borð ert farin að
hafa við mig blaðaviðtal út af
þessum kaupum, þá tel ég rétt að
koma með nokkur sýnishorn af
þessum skrifum.
í Dagblaðinu 16. þessa mánaðar,
þar sem verið er að ræða þessi
togarakaup, segir: „Hver hefur reitt
fram 250—300 milljónir í þessu
skyni? Upplýsingar um það fást
ekki. Ýmsir telja, að ábyrgð Búnað-
arbankans sé fyrir hendi vegna
aðildar Stefáns Valgeirssonar að
málinu.“
Pólitísk Mafía
Hér er gott sýnishorn af frétta-
mennsku sumra blaða. Þegar um-
ræðan er komin á það stig, að þeir
telja eins líklegt, að umræddum
kaupum verði rift, þá er komið fram
með ágiskanir hver verði að borga
skaðabæturnar. Það sanna í þessu
er, að Framkvæmdastofnun ríkisins
gaf út ábyrgðaryfirlýsingu, dagsetta
17. október 1980, fyrir 10% af
umsömdu kaupverði skipsins.
I leiðara Alþýðublaðsins 18. þessa
mánaðar segir, en hann var lesinn
upp yfir allri þjóðinni: „Andlegur
fóstbróðir Páls (Péturssonar), Stef-
án Valgeirsson, er upphafsmaður að
fjármálahneykslinu í kringum Þórs-
hafnartogarann fræga. A bak við
hann standa aðilar eins og formaður
Framsóknarflokksins og SÍS-valdið.
Þar er um að ræða fjármálaævintýri
upp á tæpa fjóra milljarða, sem
skattgreiðendum er ætlað að standa
straum af. Hér virðist vera að verki
pólitísk Mafía, sem enga mannasiði
kann og svífst einskis til að tryggja
þrengstu sérhagsmuni sína á kostn-
að heildarinnar, á kostnað skatt-
greiðenda.“
Þá segir í viðtali við Karl Steinar
Guðnason í Dagblaðinu 18. þ.m.:
„Þetta er alfarið orðið mál Stein-
gríms ráðherra og Stefáns Val-
geirssonar og fleiri framsóknar-
manna. Þeir hafa með ofbeldi og
hótunum og nú síðast jafnvel með
lygum um óformlega samþykkt rík-
isstjórnarinnar pínt þetta í gegn,
ölium til óþurftar og vansæmdar.“
— Og þetta segir Karl Steinar
Guðnason, en hann á sæti í stjórn
Framkvæmdastofnunar ríkisins
fyrir Alþýðuflokkinn, að sjálfsögðu,
svona djúpvitran skilning á atvinnu-
málum afskekktra byggðarlaga, sem
Iifa nær eingöngu á sjávarafla, hafa
fáir nema kratar, fyrir utan þá sem
standa að síðdegisblöðunum.
Myrkraöfl
beina geiri sínum
— Hvernig varð þér við, þegar þú
last þetta í Helgarpóstinum?
„Svona áburður bitnar ef til vill
enn meira á fjölskyldunni en á mér,
ég er nú orðinn ýmsu vanur, og hef
áður séð hvernig vinnubrögðum
svona vesalmenni beita. Ég hef ekki
gleymt þeim ofsóknum, sem Ólafur
Jóhannesson utanríkisráðherra varð
fyrir. Hitt kemur mér á óvart, að ég
skuli vera svo mikils metinn, og talin
sú stærð í stjórnmálabaráttunni, að
þessi myrkraöfl skuli nú beina geiri
sínum að mér. — Upp kemur í hug
minn vísa, sem varð til, þegar
árásirnar á Ólaf Jóhannesson stóðu
sem hæst:
HuKsanabrengl og hálfsOufl orð
hrakmenna skjól og vigi.
Daglega þjóðar bera á borð
blöð þessi róg ok lygi.
Er ekki að fremja aerumorð
illvirki á hæxta stigi ”
— Sagt er í Helgarpóstinum, að
eigendur togarans, Iversen-bræður,
séu meðal hörðustu skipabraskara
Noregs. Hvað viltu segja um það?
„Þetta er í fullu samræmi við
annað í þessari grein. Ég lét afla
upplýsinga um bræðurna, eftir að ég
las þetta. Iversen-bræður eru allir
sjómenn. Áttu rækjuskip áður en
þeir létu smíða þann togara, sem
þeir eru nú að selja Norður-Þingey-
ingum. Þar var um eðlilega endur-
nýjun að ræða, að mér er tjáð. Þetta
eru venjulegir útgerðarmenn, og eru
eigendurnir sjálfir á skipinu, einn
þeirra skipstjóri. Er ekki orðið
„braskari“ notað yfir þá sem standa
í að kaupa og selja. Ef þú skiptir um
bifreið og selur þinn gamla, er þá
ekki fullhart að orði komist, að þú
sért braskari?"
Hvers megnugir með
Göbbels-aðferðinni?
— Þú sagðir áðan „eru nú að selja
Norður-Þingeyingum“. Hefur kaup-
unum ekki verið rift af hendi
Norðmanna?
„Samkvæmt túlkun Sverris Her-
mannssonar, framkvæmdastjóra
Framkvæmdastofnunar, hefur kaup-
unum ekki verið rift. Að sjálfsögðu
er ekki um annað að ræða en halda
áfram með kaupin. Það er ekki hægt
að sætta sig við nein önnur málalok,
eins og nú er komið. Hvernig er
komið fyrir þjóðinni og ríkisstjórn-
inni, ef gula pressan á að hafa
úrslitaáhrif á stjórnarathafnir, á
framgang mála, sem að öllu leyti er
staðið að samkvæmt landslögum.
Það ætti að vera á allra vitorði, að
þessir aðilar hafa barist leynt og
ljóst á móti landbúnaði, samvinnu-
félögum og byggðastefnunni. Þessi
átök eru því um allt annað en
umræddan togara. Gula pressan og
uppvakningar hennar í Alþýðu-
flokknum eru að þreifa fyrir sér,
hvers þeir séu megnugir með
Göbbels-aðferðinni. Þeir sennilega
treysta því, að t.d. Geirfinnsmálið og
hlutur þeirra í því sé gleymdur."
— En hvað gerist ef kaupunum
verður rift?
„Slík staða er ekki til umræðu,
eins og mál standa nú. Það ætti
öllum að vera ljóst.“
— Hvað felst í því?
„Að sjálfsögðu það sem þar stend-
ur.“
— En hvað með aðra þingmenn
Norðurlandskjördæmis eystra?
Standa þeir einnig að þínu mati að
þessu áliti þínu?
„Ég veit ekki betur, en að allir
þingmenn kjördæmisins styðji það,
að umræddur togari verði keyptur af
Norður-Þingeyingum.
— Þú sagðir áðan, að að þessum
togarakaupum hefði verið staðið á
eðlilegan hátt og að landslögum.
Ekki eru nú allir sammála um það,
eins og kom m.a. fram í umræðum á
alþingi.
Hvað varðar þessa
aðila um landslöR?
„Það er rétt. En þú verður að gá að
því, að sumir af þeim, sem halda
slíku fram, skiptir það engu máli
hvað er satt og hvað ekki. Og hvað
varðar þessa aðila frekar um lands-
lög? Þeirra einkunnarorð virðast
vera: Það sem ég vil og kemur sér vel
fyrir mig, er rétt og satt, allt annað
eru ósannindi. Eftir þessu er lifað og
starfað. Skyldi ekki vera reynsla
fengin fyrir því, að lygin sé betri
söluvara en sannleikurinn, þar til að
þjóðinni ofbýður. Hvenær sem það
nú verður.“
— Nú hefur verið gerð rekstrar-
áætlun fyrir þennan togara og sýnir
sú áætlun, að enginn rekstrargrund-
völlur sé fyrir hendi.
„Þegar menn í fávizku eru að tala
um, að fjárhagslegur rekstur þessa
togara sé vonlaus, eru menn að rugla
saman tveimur vandamálum. Skut-
togarinn er stórvirkasta og um Ieið
hagkvæmasta veiðitækið, sem við
eigum, og hann er eitt af grundvall-
aratvinnutækjum þjóðarinnar. Það,
að útgerð nýlegra togara ber sig
ekki, stafar annars vegar af band-
vitlausri vaxtastefnu, sem rekin hef-
ur verið hér á landi undanfarin ár,
og er heimatilbúið vandamál. Hin
ástæðan er vitlaus skráning dollar-
ans gagnvart Evrópumyntum. Nú er
sagt að til standi að breyta vaxta-
stefnunni og dollarinn er að styrkj-
ast. Hitt er svo, að togaraútgerð
getur verið eitthvað óhagkvæmari
frá Norð-Austurlandi en frá þeim
stöðum sem nær liggja miðum. En
reynslan af rekstri Rauðanúps sýnir,
að þessi munur er ekki afgerandi og
sömu aðilar munu sjá um rekstur
hins nýja togara.
Það var gerð rekstraráætlun fyrir
„meðaltogara“, sem kostaði það
sama og hið nýja skip og gert var ráð
fyrir endurgreiðslukjörum, sem ég
vona, að séu að verða úrelt. Því er
fyrst til að svara, að hinn nýi togari
er ekkert meðalskip. Hann verður
eitt besta skip flotans, og veiðihæfni
hans verður mikil. Auk þess, ef gera
á rekstraráætlun, á hún að ná til
fyrirtækjanna allra sem heildar, til
beggja togaranna og frystihúsanna.
Tilgangurinn með kaupum togarans
er að stórbæta rekstur frystihús-
anna. Bætt rekstrarafkoma þeirra
verður vissulega að koma inn í þessa
mynd og auknar tekjur almennings
skipta einnig máli. Allt bendir til
þess, að verði rétt að málum staðið
Ólafur Kjartansson Raufarhöfn:
„Svona lygi hrær-
ir mig ekki“
„Svona lygi hrærir mig ekki.
Ég veit ekki hvort orðum er
eyðandi á þá sem slíku halda
fram. Ég vissi að í viðtali, sem
Benedikt Sveinsson átti við þing-
mann einn. kom fram. að þetta
væri altalað á Alþingi. en á sama
tíma var einnig altalað. að eng-
inn hefði sagt það.“ sagði Ólafur
Kjartansson á Raufarhöfn. í við-
tali við Mbl. í gær, en hann er
einn af þeim þremur sem nafn-
greindur er með feitu letri i
samhandi við togarakaupin til
Þórshafnar og Raufarhafnar i
grein i Helgarpóstinum fyrir
helgi.
— í áðurnefndri grein er sagt,
að þú hafir ekki mætt á boðuðum
fundi við norskan skipamiðlara í
Noregi, og að hann hefði viljað
sýna þér ódýrara skip.
„Þetta er sama kjaftæðið. Það
var hringt í mig úti, en ég sagði þá
sem var, að við værum búnir að
ganga frá samningum og værum
ekki til viðræðu um annað á því
stigi,“ sagði Ólafur og sagðist ekki
vilja tjá sig frekar um málið á
þessu stigi.
Benedikt Sveinsson umboðsmaður:
„Fyrirlitleg rógskrif"
„ÞETTA eru fyrirlitleg rógskrif,
annað er ekki hægt að segja um
þessi skrif“ sagði Benedikt
Sveinsson umboðsmaður. er Mhl.
har undir hann skrifin i Hclgar-
póstinum um afskipti hans af
togarakaupamálinu.
— Hvað ætlið þið að gera í
málinu á þessu stigi?
„Við bíðum eftir endanlegri
niðurstöðu stjórnvalda og teljum
málinu ekki lokið. Við teljum
sem sagt að Norðmenn hafi ekki
endanlega rift kaupunum."