Morgunblaðið - 24.02.1981, Page 36

36
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 24. FEBRÚAR 1981
Fárviðrið 24ða
september 1973
Að áliti veðuríræðinjfa svipar fárviðrinu á mánu-
dagskvöld og aðfaranótt þriðjudags sl. mjög til
ofviðrisins 24ða september 1973, er restar fellibylsins
Ellen gengu yfir landið. Aðfaranótt mánudagsins
24ða september 1973 var veðurofsinn mestur í
Reykjavík og hreint neyðarástand skapaðist um tima
í Breiðholtshverfi og viðar í borginni. Eignartjónið
nam tugmilljónum krona (1973). Hér fer á eftir stutt
samantekt um óveðrið 1973 og afleiðingar þess:
sveitabæjum. í flestum höfnum
varð meira og minna tjón á
bátum og bryggjum og sukku
trillur og litlir bátar. Raf-
magnslaust var við og við alla
nóttina alls staðar á orkuveitu-
svæði Landsvirkjunar.
í Reykjavík varð verulegt tjón
á trjágróðri, stór tré féllu víða
alveg, önnur klofnuðu, og gróðr-
Þessi mynd er tekin i Garðinum og sýnir efri hlutann af skemmu
sem fauk af grunninum.
Hvassviðrið tók þegar að
valda erfiðleikum í Reykjavík að
kveldi 23ða september á höfuð-
borgarsvæðinu. Mikil úrkoma
um kvöldið gerði það að verkum,
að víða á götum myndaðist
mikill vatnselgur, sem hefti för
bifreiða og rann inn í kjallara
húsa. Þegar leið á kvöldið fór
lögreglunni að berast fjöldi
hjálparbeiðna vegna þessa, og
var leitað til starfsflokka
Reykjavíkurborgar og hjálpar-
sveita um aðstoð. Allt lögreglu-
lið var líka kallað út. Um
miðnætti var komið algert fár-
viðri, og þakjárn tók að losna af
þökum húsa og fjúkandi hlutir
brutu rúður.
Hjálparstarfið beindist þá
mest að því að liðsinna fólki sem
enn var utandyra og koma því í
skjól, líka var lögð áhersla á að
hjálpa fólki að negla fyrir
glugga, þar sem rúður höfðu
brotnað, til að koma í veg fyrir
frekara tjón á innanstokksmun-
um. A öðrum tímanum um
nóttina var allt slökkvilið borg-
arinnar kvatt út til hjálpar-
starfa, nema þeir sem þurftu að
vera á vakt á stöðinni. Á þriðja
tímanum kom Almannavarna-
nefnd Reykjavíkur til fundar,
því spáð var enn versnandi veðri.
Lét nefndin hefja hljóðvarps-
sendingar á nýjan leik, og það
sem eftir var nætur var útvarp-
að tilkynningum og aðvörunum
vegna veðurofsans. Nefndin lét
setja á fót svæðisstöðvar til
hjálparstarfs í borginni, opnaðar
voru birgðageymslur, útvegað
byggingarefni og fleiri vinnu- og
hjálparflokkar kallaðir út.
Veðurofsinn var mestur í
borginni um þrjúleytið um nótt-
ina. Var ástandið þá svo slæmt
að hjálparsveitir voru yfirleitt
ekki á ferli nema í bílum, enda
stórhættulegt fyrir fólk að
standa bersvæðis vegna foks.
Alla nóttina var verið að flytja
börn, konur og sjúklkiga úr
húsum í Breiðholts- og Árbæjar-
hverfum í öruggari húsakynni í
borginni.
Með morgninum lægði veðrið
og er birta tók var hafist handa
af fullum krafti að gera bráða-
birgðaviðgerðir á húsum og
mannvirkjum. Trésmíðafélag
Reykjavíkur auglýsti í útvarpinu
eftir trésmiðum til hjálpar-
starfs, og voru alls 60 til 70
trésmiðir að störfum í borginni í
samráði við lögreglu. Þá voru
fengnir bílar af sendibílastöðv-
um til aðstoðar við flutninga á
byggingarefni til viðgerða, sem
og til flutninga á járnplötum og
öðru sem hafði fokið og valdið
tjóni.
Um morguninn var talið að
mesta hættuástandið væri liðið
hjá. Alla nóttina hafði verið
mikið annríki á slysadeild Borg-
arspítalans, en fjölmargir hlutu
minniháttar meiðsii af völdum
glerbrota og foksins. Ekki var
vitað til þess, að neinn hefði
slasast alvarlega af völdum
óveðursins.
- Stutt
yfirlit
Mikið eignatjón hlaust af fár-
viðrinu. Víða um land losnaði
þakjárn af húsum og fauk, rúður
brotnuðu, og sjónvarpsloftnet og
reykháfar skemmdust. Hús í
byggingu urðu víða mjög illa úti,
mótauppsláttur féll og hlaðnir
veggir hrundu. Bílskúrar
skemmdust víða og hjólhýsi fuku
um koll. Talsverðar skemmdir
urðu á fjölmörgum bifreiðum af
völdum foks, bæði sand- og
grjótfoks og járnplötu- og timb-
urfoks. Sumsstaðar fuku bílar
einnig til, og a.m.k. 3 bifreiðar
fuku í akstri útaf vegum. Tals-
vert tjón varð einnig víða á
Steinunn gamla i höfninni i Sandgerði, en hún sökk i fárviðrinu i fyrrinótt.
Gróðurhús Jóns V. Bjarnasonar, sem gjöreyðilagðist og kostar 1—2 milljónir króna. (Mbl. 25. sept.
1975).
wm <f' , u ■■ > ■<?'■' a, ~ - gyy- - - %■> ■&%&&*
Mörg mót, sem búið var að slá upp fyrir húsinu, fuku eins og spiiaborgir.
arstöðvar urðu mjög illa úti. 13
biðskýli Strætisvagna Reykja-
víkur fuku um koll, eitt eyðilagð-
ist, og strætisvagnar skemmd-
ust. Fjórar trillur sukku í
Reykjavíkurhöfn.
Hænsnabú á Vatnsendahæð
eyðilagðist er þakið fauk af í
heilu lagi og drápust þá um 2900
hænsni. Fokhelt einbýlishús
hrundi eins og spilaborg á Álfta-
nesi, sömuleiðis mótauppsláttur
í Mosfellssveit. Fimmtán litlir
einkabátar sukkur í Hafnar-
fjarðarhöfn, og mikill hraðbátur
og dýr gjöreyðilagðist. Nokkrar
fjölskyldur í Hafnarfirði urðu að
flýja hús sín vegna kulda, eftir
að stórar rúður höfðu brotnað.
Mikið' tjón varð víða við verk-
smiðjur, m.a. í álverinu í
Straumsvík og í sementsverk-
smiðjunni á Akranesi.
Utum land varð víða mikið
tjón vegna foks, sérstaklega á
Suður- og Vesturlandi, eins og
nú. Rafmagnslaust og síma-
sambandslaust var sömuleiðis
víða. Vindhraðinn mældist mest-
ur 120 hnútar í Vestmannaeyj-
um; hesthús fauk á Hvolsvelli,
og fjárhús og hlaða í Þykkva-
bænum. Mikið tjón varð á bátum
í Sandgerðishöfn; 87 tonna bátur
sökk, og 12 bátar aðrir urðu fyrir
alvarlegum skemmdum. í
Hveragerði urðu flest gróður-
húsin fyrir talsverðum rúðubrot-
um; á Þúfu í Kjós fauk svínabú
og drapst einn grísinn; á Þúfu-
koti fuku fjárhús og hlaða. Hluti
þaksins á íbúðarhúsinu að Lyng-
holti 8 í Keflavík tókst á loft og
lenti á þaki næsta húss og féll
niður í garðinn, á Akranesi sökk
trillubátur og bílskúr fauk þar
upp í loftið. Á ísafirði urðu
miklar skemmdii* á bifreiðaverk-
stæði ísafjarðar.
(Þessi stutta samantekt var
unnin uppúr Morgunblaðinu
24ða til 25ta september 1973.)