Morgunblaðið - 26.02.1983, Blaðsíða 44

44
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 26. FEBRÚAR 1983
ííCCAAim
1382 uamriÉ fnn i
Tt
Skokkiö viréíst sannarlecjCL Vijcilpci þér'v/ib
ab nd. þyn^dinn) niður: "
ósí er ...
UUo
... aðfara með honum á
veiðar í 15 stiga frosti.
TM Req. U S Pat Off -all riqhts reserved
©1983 Los Angeles Times Syndicate
Dómarinn hefur áttað sig á því
hvart það var sem spænski mark-
maðurinn kallaði til hans áðan!
Með
morgunkaffinu
l>ú getur ekki orðið markakóngur
því sjálfsmörk eru ekki talin með.
HÖGNI HREKKVÍSI
„ HVAR. ER V/iSATÖLVAM
„Hornsteinn lýð-
ræðisþjóðfélags“
Guðjón B. Baldvinsson skrifar:
„f Velvakandagrein Hjartar
Jónssonar föstudaginn 11 þ.m. eru
notuð orðin, sem eru yfirskrift
þessarar hugleiðingar minnar.
Þau vöktu til nokkurrar umhugs-
unar enda hér um sterka fuilyrð-
ingu að ræða.
Reynsla hefur sýnt að meðal
þjóða, sem hvorki kunna að lesa
eða skrifa, var orðið lýðræðisþjóð-
félag hrein ambaga, hortittur i
menningarsögu mannkynsins. Það
reyndust í besta falli andlit og
þekktar dýramyndir, skrum
og/eða hótanir, sem réðu því, hvða
leið atkvæðin fóru. Það vantaði
hornstein lýðræðisins, þ.e. mögu-
leika kjósenda til að mynda sér
sjálfstæða skoðun. Þeir gátu ekki
dæmt á milli manna og/eða
flokka. Upplýsingastreymi var
ekki með þeim hætti, fræðsla ekki
á því stigi, afkomumöguleikar
ekki það tryggir, að frjálsir og
upplýstir menn gengju að kjör-
borðinu. Frumskilyrði lýðræðis er
ekki atkvæðisrétturinn einn sam-
Guðjón B. Baldvinsson
„Frumskilyrði lýðræðis er ekki atkvæðisrétturinn einn saman. Almenn
menning er sá jarðvegur, sem lýðræðið getur vaxið og dafnað í. Þau þjóðfé-
lög, sem uppfylla best skilyrði til lýðræðislegra vinnubragða, bjóða besta
lýðmenntun og lífshætti.“
an. Almenn menning er sá jarð-
vegur, sem lýðræðið getur vaxið
og dafnað í. Þau þjóðfélög, sem
uppfylla best skilyrði til lýðræð-
islegra vinnubragða, bjóða besta
lýðmenntun og lífshætti. Þó skort-
ir enn á að vel sé. Hvers vegna?
Vegna þess að síðgæðiskennd
mannsins hallast undir ágengni
eigingirninnar. Við getum illa
stært okkur af bestu trúarbrögð-
um mannkyns meðan innihald
boðskaparins ristir ekki dýpra en
raun ber vitni.
Tryggt og viðunandi lýðræði
fæst ekki fyrr en réttindi mann-
lífsins eru viðurkennd. Hver ein-
staklingur á sinn lífsrétt. Sá er
fæðist á rétt til að lifa við mann-
sæmandi kjör. Viðurkenning
þeirra sanninda krefst tillitssemi
og samúðar, svo að ekki sé fastar
að orði kveðið.
Olnbogaskot yfirtroðslumanns-
ins eru andstæð lögmáli lífsins.
Maðurinn lifir ekki hér á jörðinni
til að viðhalda eðlishvöt dýranna,
heldur til að „uppfylla jörðina og
gera sér hana undirgefna", ekki
fyrir sterka og harða einstakling-
inn, sem ræktar veiðináttúruna
eina saman, heldur fyrir alla, líka
þá sem með einhverjum hætti eru
vanburða í harðri lífsbaráttu.
Þessi sannindi eru undirstaða
þeirrar menningar og þess siðgæð-
is sem lýðræði frjóvgast og grær í.
öll umgengni samfélagsins, þ.e.
hvers okkar við annað og í sam-
einingu þarf og á að mótast af
þessari lífsskoðun. Þarna liggur
hornsteinn hins sanna lýðræðis."
Yrðu þá ekki allir
ánægðir að lokum?
Ingjaldur Tómasson skrifar:
„f símaviðtali hlustenda í út-
varpi 31. janúar kom einkum
tvennt athyglisvert fram. Fyrst
var það hið sígilda kjördæma-
mál. Kona, að mig minnir af
Norðausturlandi, kom með þá til-
lögu, að vægi atkvæða ykist eftir
því hve kjördæmin öfluðu mikils
gjaldeyris, sem allir hljóta að
viðurkenna, að er sú undirstaða,
sem öll sam- og sérneysla í okkar
ofneysluþjóðfélagi hvílir á.
Ég bjóst alls ekki við að nokk-
ur íslendingur hefði þor eða
hreinskilni til að láta svo hár-
rétta skoðun í ljós í okkar „elsku-
lega“ útvarpi. Gaman væri að
heyra álit forustumanna gjald-
eyriseyðsluafla þjóðfélagsins, t.d.
popp- og skemmti-„iðnaðarins“,
kaupsýslubáknsins (bæði kaup-
manna og Sambandsins), skóla-
báknsins, ásamt þúsundum ár-
lega framleiddra háskólamennt-
aðra manna, sem njóta gífur-
legra fjárstyrkja frá þjóðfélag-
inu (útflutningsfyrirtækjum
þjóðarinnar), bæði hér á landi og
erlendis. Og ekki má gleyma
garminum Katli, hinum mikla og
ört vaxandi fjölda brennivíns-
veitingastaða.
Fjölmörg fleiri dæmi mætti
nefna um gegndarlaust og hugs-
unarlaust bruðl á okkar alltof
takmarkaða gjaldeyri.
Hið síðara sem mér þótti at-
hyglisvert í þessum morguntima
útvarpsins voru um mótmælin
gegn hvalveiðibanninu. Þrennt
lét í Ijós álit sitt. Kona utan af
landi kvað mótmælin sjálfsögð,
bæði vegna þess að engin sönnun
væri fyrir því, að hvalastofninn
hér væri í hættu vegna ofveiði og
svo ættum við alls ekki að láta
undan þrýstingi frá Bandaríkja-
mönnum. Ef þeir yrðu svo ósvífn-
ir að minnka neyslu sína á fiski
frá íslandi, þá ætti að svara því
með algerri brottvísun Banda-
ríkjahers héðan. Enn eitt samtal
við elcjri mann í sama þætti.
Hann sagði: Þarna sáu banda-
rísku ófétin sér leik á borði að slá
tvær flugur í einu höggi, að
draga stórlega úr innflutningi
fisks frá íslandi og þar með
spara mikinn gjaldeyri; um leið
mundi nautakjötsátið stórauk-
ast. Bandarískur landbúnaður og
þar með þjóðarhagur eflast.
Ingjaldur Tómasson
Og enn skal getið merkra um-
mæla Þórðar á Látrum í sama
þætti. Hann taldi mjög óráðlegt
að mótmæla hvalveiðibanninu,
ekki aðeins vegna Bandaríkja-
manna. Fiskmarkaðir okkar í
Evrópu og víðar væru einnig í
hættu. Hann lét í Ijós efasemdir
um þær fullyrðingar, að hvala-
stofninn væri í engri útrým-
ingarhættu. Þórður er alinn upp
við hin gjöfulu Vestfjarðamið og
hefir manna best fylgst með líf-
ríki lands og sjávar, enda útsýni
mikið og fagurt til allra átta frá
Látrabjargi.