Morgunblaðið - 03.02.1984, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 3. FEBRÚAR 1984
Litla sviðid tíu ára
Tilraunaleikhús
Sviðið gefur möguleika á
óvenjulegu verkefnavali og gegnir
því meðal annars hlutverki til-
raunaleikhúss. Návígið við áhorf-
andann breytir kröfum bæði til
leikarans og leikmyndarinnar, þar
þýðir ekki annað en að hafa allt
hundrað prósent ekta. Með lítið
svið getur leikhúsið nýtt betur
starfskraft sinn því ekki geta allir
unnið á stóra sviðinu í einu. Það er
liðin tíð þegar maður var að öf-
undast við leikara sem gátu verið í
frii og fengið launin sín send heim
á meðan við unnum hvern dag, því
langt er síðan ég komst að raun
um að eitt versta sem fyrir leikara
getur komið er verkefnaleysi og þá
jafnframt þjálfunarleysi. Vinnan
á Litla sviðinú hefur því án efa
skilað sér á Stóra sviðinu."
Hér eru þau Bríet Héðinsdóttir, Þórunn Magnea Magnúsdóttir og Sigmund-
ur Örn Arngrímsson í hlutverkum sínum í „Milli himins og jarðar“, leikriti
fyrir yngstu leikhúsgestina, byggðu á sögum eftir Ionesco og Steffan Wiist-
erberg.
Litla sviðið í Þjóðleikhúskjallar-
anum á tíu ára starfsafmæli um
þessar mundir og reyndar er afmæl-
ið tvöfalt því 20 ár eru liðin frá því
fyrst var farið að starfrækja lítið svið
við Þjóðleikhúsið. Þorlákur Þórðar-
son hefur verið leiksviðsstjóri Litla
sviðsins frá upphafi. Blaðamaður
Morgunblaðsins leit við hjá honum
fyrir skömmu og átti við hann spjall
í tilefni afmælisins.
Bráðabirgðaástand
í tuttugu ár
var það snemma ljóst að þörf var
á litlu sviði við Þjóðleikhúsið og
hófst starfsemin fyrir 20 árum í
Lindarbæ. Voru sýningar settar
þar á svið óreglulega í tíu ár eða
þar til við misstum það húsnæði,"
hóf Þorlákur máls. „Ekki var gef-
ist upp að svo stöddu og starfsem-
in flutt í Þjóðleikhúskjallarann til
bráðabirgða og reyndar af illri
nauðsyn því kjallaranum hefur
frá upphafi verið ætlað að vera
veitingastaður. En á þessum árum
hafði Litla sviðið sannað tilveru-
rétt sinn enda hlutverk þess marg-
þætt og er engum blöðum um það
að fletta að það hefur verið ómet-
anlegt íslenskri leiklist."
Þorlákur Þórðarson á 34 ára starf að
baki við Þjóðleikhúsið og hefur ver-
ið leiksviðsstjóri Litla sviðsins frá
upphafi.
Herdís Þorvaldsdóttir fór með aðalhlutverkið og um leið eina hlutverkið í
leikriti Roberto Athayde „Fröken Margrét". Benedikt Árnason leikstýrði.
Inúk-maðurinn er metsýning Litla
sviðsins, en leikhópurinn samdi
verkið ásamt Haraldi Olafssyni.
Ketill Larsen, Kristbjörg Kjeld og
Brynja Benediktsdóttir í hlutverkum
sínum, en Brynja var jafnframt leik-
stjóri verksins.
Reynsluskóli
„Nú, á þessum árum ráku leik-
húsin leiklistarskóla og útskrifuðu
fjölda ungra leikara sem fengu
margir hverjir tækifæri til að
sanna sig á Litla sviðinu. Síðan
hefur þróunin orðið sú að allir
leikarar Þjóðleikhússins hafa leik-
ið hér niðri. Uppsetning á Litla
sviðinu er mun minna og ódýrara
fyrirtæki en á því stóra og hafa
íslenskir leikritahöfundar fengið
þar tækifæri til að koma verkum
sínum á framfæri sem annars er
ekki víst að hefðu séð dagsins Ijós
og hefur það eflaust verið mörgum
þeirra hvatning. Leikstjórum og
leikmyndateiknurum hefur Litla
sviðið einnig verið dýrmætur
reynsluskóli. Af þeim 32 verkum
sem frumsýnd hafa verið á Litla
sviðinu siðastliðin tíu ár hafa ver-
ið 18 leikstjórar og 16 leikmynda-
teiknarar, og 18 af verkunum hafa
verið íslensk, segir það sina sögu.
Leikarar frá einum upp í tólf
— Hvaða verk eni eftirminni-
legust af þeim sem hér hafa verið?
Það er ekki hægt að gera upp á
milli þeirra. Uppsetningar hafa
verið margar og ólíkar, leikara-
fjöldi allt frá einum upp í tólf, svo
ekki sé minnst á ólíkar útfærslur
á sviðinu. Enda er það föstum
„Lokaæfing“ eftir Svövu Jakobsdóttur er á fjölum Litla sviðsins í vetur.
Edda Þórarinsdóttir og Sigurður Karlsson í hlutverkum sínum. Bríet Héð-
insdóttir leikstýrði.
gestum Litla sviðsins ætíð til-
hlökkunarefni að ganga í salinn og
sjá hvar og hvernig sviðinu hefur
verið fyrirkomið í þetta skipti.
Fyrsta verkið sem hér var frum-
sýnt var „Liðin tíð“ eftir Harold
Pinter. Leikstýrði því Stefán Bald-
ursson núverandi leikhússtjóri í
Iðnó. Okkar metsýning í kjallar-
anum var „Inúk-maðurinn“. Leik-
rit um eskimóa og þeirra málefni,
samið af Haraldi ólafssyni og
leikhópnum. Brynja Benedikts-
dóttir var leikstjóri sýningarinn-
ar. Inúk var sýnt í 3 ár, fyrst 65
sinnum í kjallaranum og síðan 57
sinnum í félagsheimilum og skól-
um víðsvegar um landið. Þá sýnd-
um við þetta verk erlendis, alls 105
sinnum í 23 þjóðlöndum. Það var
hreint ótrúlegt hvað þetta gekk
vel og enn er verið að spyrja um
þetta verk hjá okkur. Ég vona
sannarlega að ekki líði á löngu þar
til fólk tekur sig saman um að
framkvæma eitthvað þessu líkt.“
Leikhúsið og veitingahúsið
— Hvernig hefur reynst að nota
leikhúskjallarann undir Litla sviðið?
„Staðurinn er ákaflega óheppi-
legur og þegar maður lítur til
baka er maður hissa á hvernig
þetta hefur getað gengið. Hér eru
engar geymslur fyrir leikmynd né
annað, en henni þarf að pakka
saman eftir hverja sýningu til að
rýma fyrir veitingarekstrinum.
En það alversta við að hafa þetta
tvennt á sama stað er að við höf-
um þurft að sleppa albestu sýn-
ingardögum vikunnar, föstudög-
um og laugardögum. Það hefur
verið ljóst frá upphafi að þörf er
að fá annan stað fyrir Litla sviðið.
I nýjum lögum um Þjóðleikhús
sem Alþingi samþykkti fyrir fimm
árum stendur orðrétt: „Þjóðleik-
Jón Gunnarsson og Árni Ibsen í hlutverkum sínum í „Kirsublóm á Norður-
fjalli", Haukur J. Gunnarsson leikstýrði.
„Súkkulaði handa Silju“ eftir Nínu Björk Árnadóttur. Ellert Ingimundarson,
Bára Magnúsdóttir og Guðjón Pedersen í hlutverkum sínum. Leikstjóri var
María Kristjánsdóttir.
húsið skal svo fljótt sem verða má
koma sér upp öðru leiksviði, svo
mögulegt sé að framkvæma
ákvæði þessara laga, og leysi það
þá af hólmi bráðabirgðasvið það
sem komið hefur verið upp í veit-
ingasal leikhúskjallara."
Best að hafa eitt leikrit í einu
— Hvernig hefur aðsókn að sýn-
ingum hér verið?
Mjög góð yfirleitt. Á tíu árum
hafa 50.280 gestir verið á 690 sýn-
ingum. Og það er svo skrýtið að
áhorfendahópurinn virðist að
stórum hluta vera annar en sá
sem sækir sýningar Stóra sviðs-
ins. Það er ekki langt síðan ég
spjallaði við fólk hér frammi í
anddyri fyrir sýningu sem í 20 ár
hafði sótt frumsýningar á Stóra
sviðinu en var að koma í fyrsta
„Hefur verið ómetan-
legt íslenskri leiklist“
Rætt við
Þorlák Þórðarson
Ieiksviðsstjóra