Morgunblaðið - 03.02.1984, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 3. FEBRÚAR 1984
37
Óravegir stoltsins
— eftir Kristin Jón
Guðmundsson
Eitt þóttist ég vita áður en ég
lagði í dr. Gunnlaug Þórðarson á
ritvellinum, — það, að síðasta orð-
ið yrði að vera hans, jafnvel þó
það kostaði vikuleg greinaskrif til
aldamóta. Nú er stolt ekki einka-
eign hans, fremur en svo ýmissa
annarra, en samt sér hann að erf-
itt er að veita banasár á þeim
vettvangi, og að vígmóðir ganga
þar ljósum logum aftur svo lengi
sem Guð lofar og menn nenna.
Nú væri mér ekkert nær skapi
en að þrýsta hönd hins mæta
doktors og sættast á þeim grund-
velli að hvorugur fái hinum að
neinu leyti breytt. Þau ganga
hægt fyrir sig handaböndin á síð-
um Morgunblaðsins og ég tel mér
skylt að bregðast að einhverju
leyti við hinum nokkuð blendnu
vináttuorðum lagadoktorsins til
mín hér í Morgunblaðinu 14. janú-
ar sl.
Qlafsvík:
Heildar-
afli báta
í janúar
1.060 tonn
Ólafsvík, 1. febrúar.
ALL GÓÐAR gæftir hafa
verið hér við Breiðafjörö síð-
ari hluta janúarmánaðar. Þó
hefur oft verið tvísýnt um
veður og róið stutt. Tíu bátar
róa héðan með línu, tveir
þeirra litlir. Fimm bátar eru
á netum og fjórir með drag-
nót.
Heildarafli Ólafsvíkurbáta í
janúar eru 1.060 tonn, úr 236
róðrum, en í janúar í fyrra var
aflinn 966 tonn. Aflahæsti
línubátur er Steinunn, með
131 tonn í 20 róðrum, þá Garð-
ar II með 110 tonn í 19 róðrum
og Jón Jónsson með 100 tonn í
18 róðrum. Mestan afla neta-
báta hefur Sigurvík, 67 tonn í
11 róðrum. Dragnótabátar
hafa ekki náð árangri, og lítið
lagt á land í janúar.
Menn eru all ánægðir með
aflabrögð á línuna, en segja
útkomuna slaka við reikn-
ingsskil. Mikill fengur er að
því að fá helming þorskaflans
fram hjá kvóta, og ýtir það
undir veiðarnar. Ekki tókst
fréttaritara að þessu sinni að
fá verðmætistölur hæstu báta,
en vonast til að geta haft þær
með síðar.
Blíðuveður er hér í dag og
bátar á miðum.
- Helgi
Vínmenningarvitinn dr. Gunn-
laugur virðist vera einn þeirra
manna se‘m oftrú hafa á einkanið-
urstöðum uppgrafinna vitringa,
sérstaklega ef þeir geta notað
þessar niðurstöður sem stuðn-
ingshækjur fyrir eigin vísdóm.
Það kann vel að vera að dr. Morris
E. Chafetz, (prófessorinn hans dr.
Gunnlaugs) njóti góðrar „þénustu
af Líkjörum" eins og nafn rits
hans bendir eindregið til. En þarf
ég að falla flatur þó einhver „við-
urkenndur prófessor" þurfi að „af-
saka“ það fyrir sér og öðrum að
honum þyki sopinn góður? Við
sem þreyjum þann harða þorra
sem tilvera nefnist þurfum sífellt
að gípa til afsakana sjálfum okkur
til styrktar ef við ætlum ekki að
koðna niður, eins og góður maður
sagi. Auðvitað er dr. Gunnlaugur
að afsaka sig og aflvakann sinn
með því að nefna þennan Líkjöra-
prófessor. Og hví kallar hann á öll
þessi látnu skáld sér til fulltingis,
til dýrðar guðaveigunum? —
Hann þurfti aðstoð, honum fannst
það of einmanalegt að halda því
óstuddur til streitu að menning
gæti vart þrifist án þess að skeyta
„vín“ — framan við. Mér þykir því
sæmileg ástæða til að kalla til
vitringa mér til afsökunar, rétt
eins og doktorinn, og valdi í því
tilfelli mann sem ábyggilega er
eitthvað kunnari og áhrifameiri
hér á landi en hinn ágæti prófess-
or dr. Gunnlaugs. Hitt er að hver
maður ætti sjálfur að finna sinn
sannleik (sem hann auðvitað má
endurskoða) og standa og falla
með honum. Það er ekki mjög
hetjuleg röksemdafærsla að segja
bara, — „þessi maður sagði það
líka“, þó að óneitanlega sé nota-
legt að vera ekki alveg einn í ver-
öldinni.
Eitt þykir mér standa afgerandi
eftir í heimspeki dr. Gunnlaugs, í
umræddri grein, sem gæti átt eftir
að lifa svo lengi sem menn leggja
orð í þann útblásna belg sem
áfengis- og bindindisumræða er
orðin á íslandi. Að áliti dr. Gunn-
laugs er það feimnismál ef einhver
kýs að láta það hugartryllandi lyf
— alkóhól — í friði. Og hinn góði
drengur, læknissonurinn frá
Kleppi, segir fullur meðaumkunar;
„Menn ættu að fá að vera í friði
með sín vandamál". Ég er þakklát-
ur fyrir nærgætni doktorsins, en
það hvarflar að mér að margur
Freeport-farinn hefði gjarnan
viljað skipta á sínum vandamálum
við þann sem ekki hefði verið
kominn lengra í viðskiptum sínum
við Bakkus konung en að hafa
spýtt honum einu sinni út úr sér,
eins og vinur vor frá Kirkjubóli.
í svipuðum samúðartón mælir
dr. Gunnlaugur í tilvitnun frá
sjálfum sér um „þau 5% manna
sem virðast haldin einhvers konar
ofnæmi fyrir því“ (áfengi) og þess
vegna kjósi vörn bindindis, vegna
„vanmáttar síns gagnvart áfeng-
inu“. En nú er mér forvitnum
manni spurn: Hvað nú ef hinum
máttuga dr. Gunnlaugi hefði ein-
mitt verið holað niður hjá þessum
5 prósenta vandamálahópi skv.
ráði skaparans? Ég er ekki svo
viss um að hann hefði þá sloppið
jafn vel frá hinum hófsömu vín-
venjum bernskuheimilis síns. Og
ég er ekki heldur viss um að hann
hefði þolað vel að sjá sér einhvern
mjög kæran lenda hjá „hinum
vanmáttugu 5 prósentum". En
doktorinn slapp og þessvegna hef-
Kristinn Jón Guðmundsson
„En þarf ég að falla
flatur þó einhver „viður-
kenndur prófessor“
þurfi að „afsaka“ það
fyrir sér og öðrum að
honum þyki sopinn góð-
ur?“
ur hann efni á að tala um ölkneyf-
un sem eitt helsta menningar- og
tómstundagaman samtímans.
Enn er dr. Gunnlaugur Þórðar-
son að hnippa í æðstu menn Morg-
unblaðsins undir rós fyrir að hafa
„hleypt þessum „gjörningamanni"
inn á helgar síður blaðsins. En
Morgunblaðið, það ágæta blað,
virðist hafa tekið þann pól í hæð-
ina að þó að Gunnlaugsgreinar
ljómi á síðum þess, megi annarra
greinar stafa daufu endurkasti
þeirrar birtu, svona rétt til að
sýna hvers andagiftin er mest.
Svo er það eitt. Doktorinn ber
sig einna verst undan þeim kenn-
ingum sínum sem ég ku hafa
hjálpað honum til að smíða — þ.e.
„hið upplogna efni“. Ég viðurkenni
það fúslega að okkur skáldum
hættir til að leita sérskilnings á
umhverfinu. En þar sem þessi við-
leitni mín hefur greinilega beðið
skipbrot nú, þá lýsi ég enn og aft-
ur eftir nánari skýringum, skir-
skotun til dularfulls prófessors
dugir mér ekki. Hver veit nema
doktorinn uppfræði mig i mann-
fagnaðinum góða sem ég hlakka
mikið til.
í lokin þykist ég luma á leyni-
vopni sem ég breiði nú af: Það er
eilítill misskilningur að það séu
eingöngu „forstokkaðir ofstækis-
menn úr bindindishreyfingunni“
sem efast um vínkviður látinna
góðskálda. Ég veit ekki betur'en
að í einu tölublaði Helgarpóstsins
af liðnu ári hafi einn þáv. þing-
maður flokks þess sem dr. Gunn-
laugur þekkti vel (a.m.k. einu
sinni), lýst því yfir í umræðu um
komandi áfengisvarnarlöggjöf að
eitt af stærri vandamálunum væri
lofsöngur sá sem vor helstu
ljóðskáld hefðu haft uppi um
guðaveigarnar og síðan staðið eft-
ir í Skólaljóðum sem meiriháttar
lærdómur litlum börnum. En það
sem meira er, er að sá prúði þing-
maður sem hér um ræðir kvaðst
eigi vera bindindismaður!
Að lokum.
Ég var djúpt snortinn er ég las
um mannfagnaðarundirbúning
doktorsins, og munu ábyggilega
ýmsar línur skýrast í þeirri gleði.
Að lokum óska ég þess að hann
megi hlæja oftar en við lestur
„óþverraskrifa" okkar „ofstæk-
ismanna" því ekkert er hollara en
hjartanlegur hlátur, — ekki einu
sinni vín.
Með vinsemd.
Gjört í Garðakaupstað,
14. janúar 1984.
Kristinn Jón Guðmundsson er
nemandi í Menntaskóla Kópavogs
og sölumaður hjá Sölusamtökun-
um hí.
Qpið bréf til borgarstjóra:
Heggur sá er hlífa skyldi
Keykjavík, 23. jan. 1984.
Hr. borgarstjóri,
Davíð Oddsson
Nú þegar Reykjavíkurborg hef-
ur ásamt ýmsum öðrum aðilum
stofnað hlutafélag til að annast
meðal annars kvikmyndagerð,
framleiðslu myndbanda og auglýs-
ingagerð hljóta í hugum þeirra,
sem hafa atvinnurekstur á þessu
sviði, að vakna ýmsar áleitnar
spurningar.
Ljóst er að hið nýja fyrirtæki,
ísfilm hf., með aðild Reykjavíkur-
borgar, Sambands íslenskra sam-
vinnufélaga, Almenna bókafélags-
ins, Arvakurs og Frjálsrar fjöl-
miðlunar er beinlínis stofnsett til
höfuðs þeim fyrirtækjum í borg-
inni, sem þegar hafa haslað sér
völl á þessu sviði.
Meðal þeirra spurninga, sem
upp koma í þessu sambandi, er,
hvers vegna Reykjavíkurborg kýs
að ganga til liðs við eina kvik-
myndagerð af mörgum sem starfa
í Reykjavík, og veita því fyrirtæki
þannig óeðlilega samkeppnisstöðu
á markaðinum. Hvað réð þessu
vali og hvaða knýjandi ástæður
eru fyrir Reykjavíkurborg að eign-
ast hlut í slíku fyrirtæki einmitt
nú? í þessu sambandi er ekki úr
vegi að benda á að það virðist vera
stefna ríkisstjórnar Sjálfstæðis-
flokksins að losa hið opinbera úr
ýmiss konar rekstri, sem betur er
talinn kominn í höndum einstakl-
inga.
I viðtölum við yður, herra borg-
arstjóri, kemur greinilega fram að
þér hafið fengið rangar upplýs-
ingar um stöðu kvikmyndagerðar í
Reykjavík. Þér hafið látið falla í
útvarpsviðtali ummæli í þá veru
að ekkert af þeim kvikmyndagerð-
arfyrirtækjum, sem hér starfa,
séu þess umkomin að sinna kvik-
mynda- og myndbandagerð af
þeim myndarskap og með þeim
gæðum, sem nauðsynleg séu.
Þetta er alrangt. Hér starfa
mörg fyrirtæki að hefðbundinni
kvikmyndagerð og eru flest vel
tækjum búin og sum mjög vel.
Ennfremur starfa hér fyrirtæki,
sem hafa sérhæft sig í mynd-
bandagerð. Eitt þeirra er Saga
Film. Nú nýlega höfum við sett
upp fullkomna úrvinnslustöð fyrir
myndbönd, sem fullnægir þeim
gæðakröfum, sem gerðar eru í út-
varps- og sjónvarpsstöðvum í Evr-
ópu (EBU broadcast standard).
Þessi tækjabúnaður kostar án
tolla um átta milljónir króna, þeg-
ar allt er talið. Auk þess er fyrir-
tækið mjög vel búið tækjum til
hefðbundinnar kvikmyndagerðar
á filmu.
Fyrirtæki það sem Reykjavík-
urborg gengur nú til liðs við, ís-
film sf., hefur hinsvegar ekki haft
burði til að tileinka sér þessa nýju
tækni, en hóar nú til liðs við sig
nokkrum stórfyrirtækjum, þar á
^g^NYTTSIMANUMER
ÆSBZA í Ný)L| húsnæÐI Á NÝ|U ÁRI

687700
Við fluttum okkur um set
í nýtt glæsilegt húsnæði,
eða yfir portið láttu sjá þig
Velkomin.
HUSA
SMIOJAN
meðal Sambandi íslenskra sam-
vinnufélaga, sem margir telja
mesta einokunarfyrirtæki lands-
ins, til að gera sér kleift að stand-
ast samkeppnina við einstaklinga,
sem starfa á þessu sviði. Verður
ekki annað sagt, en að með aðild
sinni að þessu máli sé Reykjavík-
urborg að gera aðför að einstakl-
ingsframtakinu í höfuðborginni.
Heggur sá er hlífa skyldi.
Við viljum í fullri vinsemd
benda yður á, herra borgarstjóri,
að hagur kvikmyndagerðarfyrir-
tækja í borginni er í verulegri
hættu ef Reykjavíkurborg ætlar
sér að fara í beina samkeppni við
þessi fyrirtæki á þröngum mark-
aði jafnframt því sem fyrirtækj-
unum er gert að greiða veruleg
gjöld til borgarinnar.
Ef það er hinsvegar skoðun yðar
að hér hafi verið skortur á ís-
lensku efni á myndböndum, þá
stafar slíkt eingöngu af því að
opinberir aðilar, þar með talin
Reykjavíkurborg, svo og stórfyr-
irtæki hafa brugðist þeirri skyldu
sinni að bjóða út meðal íslenskra
kvikmyndagerðarfyrirtækja verk-
efni af því tagi.
Við skorum á yður, herra borg-
arstjóri, að beita yður fyrir því að
Reykjavíkurborg hverfi frá þátt-
töku í ísfilm hf., en beini verkefn-
um á sínum vegum þess í stað tii
þeirra fyrirtækja sem starfa hér á
þessu sviði. Við teljum að það
muni heilladrýgra bæði fyrir
borgina og þau fyrirtæki, sem eru
með atvinnurekstur á þessu sviði.
Við viljum gjarnan, ef mögulegt
er, ræða þessi mál nánar við yður
við fyrstu hentugleika.
Virðingarfyllst,
f.h. Saga Film,
Jón Þór I lannosson,
Snorri Þórisson.