Morgunblaðið - 24.07.1984, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 24. JÚLÍ 1984
37
Vöruskipta-
jöfnuður óhag-
stæður um 2,2
milljarða króna
Vöruskiptajöfnudur landsmanna
fyrstu sex mánuði ársins var óhag-
stæður um tæplega 2,2 milljarða
króna. Vöruskiptajöfnuðurinn í júní-
mánuði var óhagstæður um tæplega
880 milljónir króna. Fyrstu sex mán-
uði síðasta árs var vöruskiptajöfnuð-
urinn óhagstæður um 532 milljónir
en hafa ber í huga, að meðalgengi
erlends gjaldeyris fyrri hluta þessa
árs er talið vera 28% hærra en það
var fyrstu sex mánuði síðasta árs.
Verðmæti útflutnings fyrstu sex
mánuði ársins var samtals
10.692.292 krónur en verðmæti
innflutnings 12.886.019 krónur.
Verðmætustu útflutningsvörur
voru ál og álmelmi (kr. 1.613.100)
og kísiljárn (tæpar 480 milljónir).
Mest var flutt inn á vegum ís-
lenska álfélagsins, eða fyrir lið-
lega einn milljarð króna. Flutt
voru til landsins fimm skip, þrjú
vöruflutningaskip frá V-Þýska-
landi fyrir 181,4 milljónir kr. og
tveir skuttogarar frá Póllandi
fyrir taeplega 138 milljónir kr. Á
vegum lslenska járnblendifélags-
ins voru fluttar inn vörur að verð-
mæti 170,4 milljónir kr. Inn voru
fluttar sex flugvélar að verðmæti
samtals tæplega 13 milljónir kr.;
Landvirkjun flutti inn fyrir 17,3
milljónir króna og Kröfluvirkjun
fyrir liðlega 6,8 milljónir kr.
Menningar-
vika IOGT
HÉR Á landi stendur nú yfir Menn-
ingarvika IOGT, sem er alþjóðleg
ráðstefna góðtemplara. Ráðstefnan
var sett á sunnudag í Templarahöll-
inni að viðstöddum ráðherrum og
forseta íslands, frú Vígdísi Finn-
bogadóttur. Um kvöldið var dagskrá
í Gamla bíói.
Á mánudag var menningar-
dagskrá í Templarahöllinni, þar
sem fram fóru fyrirlestrar og um-
ræður. Um kvöldið var dagskrá
þátttökulanda í Tónabæ.
í dag, þriðjudag, er ferðadagur
og er boðið upp á 3 mismunandi
ferðir. Lang vinsælasta ferðin
verður farin að Gullfossi, Geysi og
Galtalæk. Einnig verður boðið upp
á ferðir í Borgarfjörð, og til Akur-
eyrar og Húsavíkur. Ráðstefnunni
lýkur á fimmtudag.
Stálþilið er
fast fyrir
GULLSKIPSMENN á Skeiðarár-
sandi hugðust hefja losun stálþils-
ins á fjörukambinum í fyrradag,
en þilið sat sem fastast. Gull-
skipsmenn hyggjast nú koma fyrir
sérstaklega útbúnum hamri á los-
unarbúnaðinn, en mögulega þarf
að fá þann hamar erlendis frá.
Andvirði stálþilsins í sandinum er
um 5—6 milljónir króna.
(Ljósm. Mbl. Júlfus.)
Pétur Geirsson afgreiðir viðskiptavin við Botnsskála í gær, en hann segir stöðugan straum fólks vera í skálann síðan fréttist að hann seldi lítrann 70
aurum ódýrari en aðrir.
Botnsskálamálið:
Seldu sautján þúsund
lítra af bensíni um helgina
„ÞETTA GENGUR mjög vel, það hefur verið stöðugur straumur fólks
hingað frá því að við auglýstum heildsöluverðið sl. fimmtudag og bensín-
salan hefur aukist um a.m.k. 100%,“ sagði Jón Pétursson í Botnsskála I
Hvalfirði í samtali við blm. Mbl. í gær. En eins og kunnugt er, selja þeir
feðgar, Jón og Pétur Geirsson, sem eiga og reka Botnsskála, bensínlítr-
ann á 22 kr. sem er 70 aurum lægra en hann kostar annars staðar eftir
síðustu hækkun á bensíni. Umboðslaun eru 69 aurar, eða um 2,90% af
verði hvers lítra, sem kostar því þá Botnsskálafeðga einn eyri meðan þeir
selja hann á þessu verði, þ.e. um 100 kr. á hverja 1.000 lítra.
„Það kláraðist allt í gærkvöldi,
en við fengum áfyllingu í morg-
un. Um helgina, frá fimmtudegi
til sunnudagskvölds, seldust 17
þúsund lftrar, en venjuleg sala í
meðalmánuði er 40 tií 50 þúsund
lítrar," sögðu feðgarnir. „Þegar
við lækkuðum verðið um 65 aura
um hvítasunnuna voru fyrstu
viðbrögð frá Skeljungi þau, að
hringja í okkur og segja að það
yrði lokað fyrir bensinsölu til
okkar,“ sagði Pétur. „En af því
varð nú ekki og sfðan höfum við
ekkert frá þeim heyrt. Umræða
um skiptingu umboðslauna milli
mfn og Olíufélagsins Skeljungs
hefur verið í gangi í meira en
áratug og ég er ekki sá eini, sem
er óánægður með þau mál. En í
þessum aðgerðum lít ég frekar á
mig sem neytanda en seljanda
og finnst til vinnandi að tapa
einhverju. Bensínverð er orðið
það hátt að það torveldar eðlileg
ferðalög innan lands og það er
ekki eðlilegt að olfufélögin séu
öll með nákvæmlega sömu
vaxtabyrði, dreifingar- og fjár-
magnskostnað, þannig að þau
þurfi nákvæmlega sömu upp-
hæðina fyrir bensfnlítrann og
geti sent samhljóða kostnaðar-
reikninga til Verðlagsráðs. Sam-
trygging olíufélaganna er stað-
reynd þó að þau sverji hana af
sér og auk þess lft ég ekki á
Verðlagsráð sem neinn stóra-
dóm.
Ég hef auglýst þetta verð út
mánuðinn,“ sagði Pétur. „Hvert
framhaldið verður ræðst af
viðbrögðum þess hluta almenn-
ings, sem fram að þessu hefur
hvatt mig og stutt í málinu. Það
kemur mér á óvart að forstjóri
Skeljungs skuli ekkert hafa um
málið að segja, því hæsta bens-
ínverð f Evrópu hlýtur að vera
mál, sem almenningur á heimt-
ingu á að rætt sé um. Annað
hvort eru olíufélögin ekki vaxin
sínu hlutverki sem dreifingarað-
ilar, eða þá að afskipti ríkis-
valdsins koma í veg fyrir eðli-
lega verðmyndun og sam-
keppni," sagði Pétur Geirsson í
Botnsskála í gær.
„Okkar afskipti af þessu máli
eru þau, að við höfum vakið at-
hygli okkar félagsmanna á þvf
að Botnsskáli bjóði bensfnlítr-
ann á 22 kr. og bent þeim, sem
leið eiga um Hvalfjörðinn, á að
beina viðskiptum sfnum þang-
að,“ sagði Jónas Bjarnason,
formaður Félags íslenskra bif-
reiðaeigenda, við blm. „Síðasta
bensínhækkun olli okkur mikl-
um vonbrigðum, í ljósi þeirra
viðræðna, sem við höfum átt við
fjármálaráðherra og fleiri aðila í
vetur og við lítum hana mjög al-
varlegum augum. Sfðan höfum
við verið að vinna í málinu og
þessar aðgerðir Péturs opna á
því nýjan flöt. FÍB mun á næst-
unni eiga viðræður við forráða-
menn olfufélaganna, en það er
þrýst mikið á okkur um að grípa
til aðgerða og hér gengur á með
stanslausum símhringingum.
Þessi mál eru mikið í brenni-
punkti um alla Evrópu og félög
norskra og danskra bifreiðaeig-
enda hafa t.d. náð miklum
árangri í sinni baráttu. Okkar
aðstaða er erfiðari þar sem hér
ríkir einokun á sviði bensínsölu,
en við hættum ekki okkar bar-
áttu,“ sagði Jónas Bjarnason.
„Pétur er með þessu að gefa
eftir þau smásölulaun, sem hann
fær fyrir að selja bensín og á
þessu stigi málsins hef ég ekkert
um þessa aðgerð að segja,“ sagði
Indriði Pálsson, forstjóri Olíufé-
lagsins Skeljungs, er Mbl. innti
hann eftir skoðun hans á málinu.
„Eins og allir vita, sem vilja,
þá er bensínverð á íslandi
ákvarðað af Verðlagsráði, þar
sem olíufélögin eiga engan full-
trúa og fjarstæða að tala um
samtryggingu þeirra. Inn í bens-
ínverðið koma fjölmargir þættir,
sem við hjá olíufélögunum eig-
um engan þátt í og ef á að breyta
verðinu er það Alþingis eða
Verðlagsráðs að gera það en ekki
okkar. Það er skýr lagabókstafur
um það, að bensínverð skuli vera
það sama um allt land og svo má
líka benda á. að um 60% af bens-
ínverði á Islandi eru opinber
gjöld, ákvörðuð af viðkomandi
stjórnvöldum, en álagning olfu-
félaganna er rúm 8%,“ sagði
Indriði Pálsson.
Sædýrasafnið:
ísbjörninn dó
úr blóðeitrun
ÍSBJÖRNINN „Björn“ í Sædýra-
safninu gaf upp andann í síðustu
viku.
Björninn var 15 ára gamall og
talinn einn stærsti fsbjörn í dýra-
garði í heiminum. Hann var jafn-
gamall safninu sjálfu, sem var
stofnað 1969. Um jólin sama ár
barst safninu sending frá dýra-
garðinum i Kaupmannahöfn. Það
var kassi, sem var skreyttur greni
og á honum stóð „Gleðileg jól“.
Þegar hann var opnaður reyndist
hann innihalda bjarnarhún, hálfs
árs gamlan. Húninum var gefið
nafnið Björn.
Fyrir rúmri viku, á sunnudegi,
tóku starfsmenn Sædýrasafnsins
eftir þvf að björninn stakk við með
vinstri afturhrammi. Dýralæknir
kom á mánudegi og var sett súlfa-
lyf til varnar blóðeitrun í mat
bjarnarins, því sýnilegt þótti að
hann hefði stungið sig á einhverju.
Bjöm var keikur og hress þegar þessi mynd var tekin af honum sl. haust.
Björninn vildi ekkert éta, né held-
ur fara inn í hús fyrr en á þriðju-
dagsmorgun. Sáu starfsmenn þá,
að hann hafði svöðusár á hramm-
inum, en dýralæknir, sem kvaddur
var til, kom því miður of seint, því
björninn dó er hann var á leiðinni.
Starfsmenn Sædýrasafnsins
fundu þrjár flöskur f laug bjarn-
arins, þar af eina brotna og er tal-
ið að björninn hafi skorið sig á
henni.
Dauði ísbjarnarins er mikið
áfall fyrir Sædýrasafnið. Að sögn
Jóns Diðriks Jónssonar, starfs-
manns þess, er ætlunin að reyna
að stoppa björninn upp, en óvíst er
hvort hægt verður að fá annan
björn í staðinn. Það er heldur ekki
víst að birnan, sem eftir lifir og er
jafngömul birninum, myndi sætta
sig við nýtt karldýr. Jón kvað erf-
itt að fá húna, en Sædýrasafnið
myndi athuga alla möguleika.