Morgunblaðið - 14.02.1985, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 14. FEBRÚAR 1985
Aldraðir í kvikmyndahúsi
á „Lífið er saltfiskur“
„Gaman að sjá handbrögðin og umhverfid"
Þetta kannast ég nú við, þarna
er hún Jóna að verka, munið þið
eftir þessu ... Eitthvað þessu líkt
gall við öðru hverju úr salarkynn-
um Laugarásbíós ekki alls fyrir
löngu þar sem nokkur fjöldi aldr-
aðs fólks var saman kominn til að
horfa á kvikmyndina „Lífið er salt-
fiskur**.
Kvikmyndinni er skipt í þrjá
hluta og er siðasti hluti myndar-
innar byggður upp á gömlum
heimildarmyndum og það kom á
daginn að margir af gestunum f
gær könnuðust vel við vinnu-
brögðin og umhverfið. Blm. innti
nokkra þeirra f lok sýningar eft-
ir því hvernig þeim hefði líkað
myndin.
Gunnar Breiðfjörð 1‘órarinsson
skipstjóri:
„Kannaðist við mörg
handtökin“
„Frábær mynd, hreint út sagt.
Ég var nú á togara f 42 ár og
þaraf i 23 ár sem skipstjóri
þannig að ég kannaðist við mörg
handtökin, og þeir gleymdu engu
í þessari mynd, hún er eins full-
Morgunblaöiö/Bjarni
Gunnar Breiðfjörð Þórarinsson
komin og hugsast getur. Lengst
af var ég á Þorsteini Ingólfssyni
hjá Bæjarútgerðinni en um tíma
einnig t.d. á Agli rauða frá Norð-
firði. Þetta var Ijómandi gaman
að sjá þessa mynd, maður upp-
lifði gömlu árin að sumu leyti
Málfríður Stefánsdóttir
aftur. Þetta er nú lítil vinna í
dag sérstaklega á togurunum ef
maður miðar við gamla daga. Ég
var á nýsköpunartogara um
tíma en er nú kannski ekki svo
mjög inni í handbrögðum frá
þeim tíma og líkar þau gömlu
Sigþrúður Jónsdóttir
betur. Konan mín, Lilja Krist-
dórsdóttir, vann um tima við að
þurrka saltfisk f Alliance, Bald-
ursstöðinni svokallaðri, þannig
að við vitum á mínum bæ hvað
það er að vinna við saltfisk."
Málfríður Stefánsdóttir:
„Kom svo margt til sög-
tinnar sem ég þekkti“
„Þetta var alveg dásamlegt.
Maður gleymdi sér einfaldlega,
svo góð var myndin. Það er
óhætt að segja að maður hafi
upplifað gömlu dagana aftur.
Það kom svo margt til sögunnar
sem ég þekkti, bæði fólk og
vinnubrögð. Þetta var nú eigin-
lega eina vinnan sem manni
bauðst í þá daga og það var gam-
an í henni og oftast mikið líf og
fjör í tuskunum. Ég vann í salt-
fiskverkun á ísafirði frá árinu
1934 til um 1940. Verkstjórinn
minn var Jón Andrésson og mað-
ur byrjaði sjö á morgnana og
vaskaði en oft þurfti maður að
byrja á því að brjóta klaka ofan
af körfunum. Ég vann líka í
Hafnarfirði hjá Jóni Gíslasyni
sem síðar var nefnt Frost hf. Þá
voru verkunarvélar komnar til
sögunnar og svo söltuðum við og
stöfluðum, til skiptis."
Sigþrúður Jónsdóttir:
„Mjög fróðleg mynd“
„Myndin var sérstaklega
skemmtileg og mjög fróðleg. Það
var gaman að fá að sjá og fylgj-
ast með því hvernig þetta gengur
fyrir sig frá því að fiskurinn er
veiddur og fyrsta höndin snertir
hann og þangað til hann er kom-
inn á borðið tilbúinn hjá er-
lendum fjölskyldum. Ég vann á
sínum tíma við saltfiskverkun og
hafði gaman af því að sjá hand-
brögðin og umhverfið. Þetta er
allt orðið svo miklu léttara í dag
þ.e.a.s. vinnan og það er reyndar
allt gott og blessað."
Guðmundur Auðunsson, frá Landssambandi mennta- og framhaldsskóla, og
Hafdís Valdimarsdóttir, frá Iðnnemasambandi íslands.
íslenzkir framhaldsskólanemendur:
Guðmundur Auðunsson með fyrsta
veggspjaldið af fjórum, sem dreift
verður til kynningar á verkefni
framhaldsskólanema.
Gefa æskufólki í Suður-
Afríku dag úr lífi sínu
NEMENDASAMTÖK á Norðurlöndum hafa á undanfórnum árum í sam-
vinnu við hjálparstofnanir kirknanna í viðkomandi löndum staðið fyrir verkefn-
um til stuðnings æsku þriðja heimsins. Fyrir tveimur árum kom upp sú hug-
mynd að í tilefni af ári æskunnar 1985 yrði í fyrsta sinn unnið á samnorrænum
grundvelli og var kynþáttaaðskilnaðarstefna stjórnvalda { Suður Afríku valin
sem verkefni.
Hér á landi munu Iðnnemasam-
band íslands og Landsamband
mennta- og framhaldsskóla í sam-
vinnu við Hjálparstofnun kirkj-
unnar og nefnd vegna alþjóðaárs
æskunnar vinna að kynningu á
þessu verkefni.
„Þetta er í fyrsta skipti sem
nemendur á tslandi og í Færeyjum
taka þátt í samstarfi við hinar
Norðurlandaþjóðirnar á þessu
sviði,“ sagði Guðmundur Auðuns-
son, frá Landsambandi mennta-
og framhaldsskóla. „Megintil-
gangurinn með þátttöku í þessu
verkefni er tvíþættur; að vekja
fólk til umhugsunar um kynþátta-
aðskilnaðarstefnu og vinna aö
fjársöfnun til stuðnings þeim sem
verða fyrir henni eða eru land-
flótta vegna hennar."
Hápunktur verkefnisins verður
21. mars, en þann dag mun fyrir-
tækjum, vinnuveitendum og al-
menningi verða boðinn vinnu-
kraftur námsfólks gegn greiðslu
lágmarkslauna.
Námsfólk og hjálparstofnanir
kirknanna á íslandi og í Færeyj-
um hafa ákveðið i samráði við
Samkirkjuráð S-Afríku að fénu,
sem safnast, verði veitt til æsku-
lýðsdeildar samkirkjuráðsins, en
framkvæmdastjóri samtakanna er
Desmond Tutu, sem hlaut friðar-
verðlaun Nóbels 1984. Verður fénu
varið til æskulýðsstarfs samtak-
anna og uppbyggingu menntamála
á þeirra vegum. Til viðbótar þeim
fjármunum sem safnast fyrir
dagsverkið er í ráði að hafa al-
menna söfnun 21. mars.
„Forsenda þess að verkefnið
takist vel er góð kynning," sagði
Hafdís Valdimarsdóttir frá Iðn-
nemasambandi Islands. „í hverj-
um skóla verða skipaðar 5 til 6
manna nefndir, sem eiga að sjá
um að koma á framfæri upplýs-
ingum um málefnið til nemenda.
Haldnir verða fundir í skólunum
og kynningarritum dreift. Þar sem
því verður komið við verður náms-
efnið tengt þessu verkefni, eins og
til dæmis í félagsfræði eða sögu.“
„Við höfum orðið vör við mikinn
áhuga á þessu verkefni í skólum
landsins. Þátttakan ætti því að
verða góð, en hún er bundin við
framhaldsskóladeildir,“ sagði
Guðmundur Auðunsson. „Á hinum
Norðurlöndunum, þar sem unnið
hefur verið að svipuðum verkefn-
um undanfarin ár, hefur þátttak-
an aukist með hverju ári. Nem-
endum eru gefnar frjálsar hendur
með það hvernig þeir afla fjár í
söfnunina. Hvort þeir bjóða t.d.
upp á uppákomur eins og að skóla-
kórar syngi fyrir fyrirtæki eða
einstaklinga, eða taka að sér að
þvo bíla, líta eftir börnum eða
hreinsa til í geymslum hjá þeim
sem þess óska. Þetta er í raun
spurning um að nemendur gefi
æskufólki í S-Afríku, sem er beitt
misrétti vegna kynþátta stefnu
stjórnvalda, einn dag úr lífi sínu.
Með öðrum orðum að „æska hjálpi
æsku““.
Að sögn Guðmundar Einarsson-
ar framkvæmdastjóra Hjálpar-
stofnunar kirkjunnar, hefur þetta
verkefni vakið mikla athygli í
S-Afríku og verið mönnum þar,
sem vinna gegn stefnu stjórnvalda
í kynþáttamálum, mikil hvatning.
„Okkur er það mikið ánægjuefni
að samtök nemenda skulu hafa
valið okkur til samstarfs á ári
æskunnar, en þátttaka þeirra í
þessu verkefni sýnir að íslensk
æska er á varðbergi gegn þessu
óréttlæti, sem kynþáttamisréttið
er,“ sagði Guðmundur Einarsson.
Vestmannaeyjar:
Stöðug loðnulöndun í
skugga verkfallsboöunar
Venimannaeyjum, 12. febrúar.
MIKIL loúnulöndun er hér um þessar mundir og fjörugt athafnalíf samfara
henni. Löndunin er nær stöðug og vaktavinna í bræðslunum. Hins vegar vofir
yfir okkur eins og öðrum skuggi boóaðs sjómannaverkfalls, en menn vonast til
þess í lengstu lög að ekki komi til þess.
Samtímis er landað úr þremur
bátum, tveimur hjá FIVE og einum
hjá FES og um leið og löndun er
lokið úr einum bátnum er öðrum
þegar í stað rennt undir löndunar-
dælurnar og loðnan, glansandi og
ilmandi úr hafinu, rennur í stríðum
straumum í þrærnar. Unnið er á
vöktum í bræðslunum. Flestallir
bátarnir sem hingað hafa komið til
löndunar hafa verið með fullfermi
og það hefur verið tilkomumikil
sjón að sjá þessi glæsilegu fiskiskip
renna inn um hafnarmynnið alveg á
stefninu, svo við lá hjá sumum að
loðnan flæddi út af skipunum. Sem
dæmi um góðan afla má geta þess
að Hilmir SU landaði hér rúmlega
1300 tonnum og Sigurður RE rúm-
lega 1200 tonnum og fleiri bátar
voru með mjög góðan afla.
Að sögn sjómanna er loðnan nú á
talsverðri ferð vestur með landinu
og skipstjórar sem voru að búa sig
til brottfarar úr höfn í kvöld bjugg-
ust fastlega við að mæta loðnu-
göngunni við Hrollaugseyjar. Svo
það er bjart framundan um frekari
uppgrip í loðnunni hér í bæ hvað
veiðarnar varðar og menn farnir að
renna huganum til frystingar á
loðnu þegar hrognafylling verður
viðunandi. Besti tíminn fyrir marga
er því framundan, en þá ber líka
dökkan skugga á. Um næstu helgi
skellur á verkfall sjómanna og þá
t stöðvast loðnuflotinn sem og önnur
fiskiskip hafi ekki samningar náðst
fyrir kl. 18 á sunnudaginn. Það er
því talsverður kvíði í mönnum og
allir vona að til stöðvunar flotans
þurfi ekki að koma, en fari svo í
versta falli þá mun loðnan synda
hér framhjá óáreitt til síns ákvörð-
unarstaðar þar sem hún endar lífs-
feril sinn eftir að hafa lokið skyldu-
verki sínu við móður náttúru.
- hkj.
Nýr framkvæmdastjóri
Lúterska heimssambandsins
NORSKI íslandsvinurinn Gunnar
Johan Staalsett hefur tekið við stöðu
framkvæmdastjóra Lúterska heims-
sambandsins af Carl H. Mau, sem
lætur af störfum vegna aldurs.
Að sögn Bernhards Guðmunds-
sonar, fréttafulltrúa þjóðkirkjunn-
ar, var Staalsett í kjöri þegar Mau
tók við störfum framkvæmdastjóra
og bar aðeins eitt atkvæði á milli
þeirra. Staalsett hafði sagt fyrir
þennan fund aö hann gæfi ekki kost
á sér í kjöri en myndi endurskoða
afstöðu sína ef hann yrði kallaður,
og það var gert.
Gunnar Johan Staalsett er fram-
kvæmdastjóri norska biblíufélags-
ins og hefur verið formaður Mið-
flokksins í Noregi og ráðherra um
skeið. Hann hefur verið utanríkis-
ritari norsku kirkjunnar um langan
aldur og á sæti í úthlutunarnefnd
friðarverðlauna Nobels og í mann-
réttindanefnd Sameinuðu þjóð-
anna.
„Þetta er óvenju látlaus og hæfur
maður, með geysilega mikla yfir-
Gunnar Johan Staalsett fram-
kvæmdastjóri Lúterska heimssam-
bandsins.
sýn. Hann þykir sameina á ánægju-
legan hátt baráttu kirkjunnar fyrir
félagslegum umbótum og mann-
réttindum, jafnframt því að standa
dyggan vörð um boðun orðsins,"
sagði Bernharð Guðmundsson.