Morgunblaðið - 06.06.1985, Síða 4

4
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 6. JÚNÍ 1985
Herferð Landssamtaka hjartasjúklinga:
Tökum á, tækin vantar
Safnað fé til kaupa á tækjum við hjartaaðgerðir
Land.sNamtök hjartasjúklinga efna ti fjársöfnunar um land allt næstkomandi
föstudag og laugardag, 7. og 8. júní, undir kjöroróinu „Tökum á tækin
vantar" og verður söfnunarfénu varið til kaupa á tækjum fyrir hjarta- og
kransæðaaðgerðir sem ákveðið er að koma upp við brjóstholsskurðdeild
Landspítalans.
Fjársöfnunin fer fram með sölu
merkis, sem kostar 100 krónur, en
undirbúningur hefur staðið frá því
um áramót. Merki hafa verið send
félagsmönnum Landssamtaka
hjartasjúklinga og munu þeir
ásamt aðstandendum sjá um sölu
merkjanna. Gengið verður hús úr
húsi og einnig munu merki verða
boðin til sölu á fjölförnum stöðum,
og eru allir þeir sem vilja leggja
samtökunum lið beðnir að hafa
samband við skrifstofu þeirra í
Hafnarhúsinu við Tryggvagötu.
Að sögn Grétars Ólafssonar yfir-
læknis á brjóstholsskurðdeild
Landspítalans er áætlað að kostn-
aður við deildina verði um fjórar
milljónir króna. Landssamtök
hjartasjúklinga ætla að safna 3,5
milljónum, en einnig hefur deildin
fengið góðar gjafir í tilefni opnun-
arinnar.
Við undirbúning að uppsetningu
tækjanna hefur verið leitað ráða
erlendis og er miðað við að starf-
semin hefjist í marsmánuði á næsta
ári, að því tilskildu að skurðstofur
séu tilbúnar, lokið hafi verið við
kaup tækjanna og nauðsynlegar
lagfæringar á öðru húsnæði deild-
arinnar. Við deildina munu starfa
þrír læknar, af þeim starfa nú tveir
erlendis en annað starfsfólk deild-
arinnar fer í þjálfun til háskóla-
sjúkrahússins i Uppsala i Svíþjóð
næsta haust. Nú þegar er til nokkur
hluti þeirra tækja sem nauðsynleg-
ur er við hjartaaðgerðir, en þau eru
gömul og þarfnast viðgerðar og
sagði Grétar að takmarkið væri að
hefja hjartaaðgerðirnar með nýjum
og fullkomnari tækjum . Hér er um
að ræða, auk annarra, hjarta- og
lungnavél, ýmsa sfrita sem fylgdust
með líkamsstarfseminni meðan á
aðgerð stæði og sérhönnuð skurð-
tæki.
Magnús Karl Pétursson sérfræð-
ingur á hjartadeild Landspftalans
sagði að hjarta- og kransæðasjúk-
dómar væru helsta dánarorsök ts-
lendinga og skurðaðgerðum vegna
þeirra hefði fjölgað gífurlega á síð-
ustu árum. Árið 1984 leituðu á ann-
að hundrað sjúklinga sér lækninga
erlendis af þessum sökum og fóru
flestir til London. „Með tilkomu
nýju aðstöðunnar verður hægt að
gera flestar aðgerðirnar hér á
landi, þó ekki ef um er að ræða
meðfædda hjartagalla. Þaö er þvi
öllum til mikilla hagsbóta að skera
sjúklingana upp hér á landi. 1
fyrsta lagi getur það verið mjög erf-
itt fyrir sjúklinginn, bæði líkam-
lega og andlega, að verða að leita
sér lækninga í ókunnu landi. í ann-
an stað er mjög hagkvæmt, frá
þjóðhagslegu sjónarmiði, að setja
upp aðstöðu til hjartaaðgerða. Það
kemur sér vel fyrir aðstandendur
sjúklingsins en þeir sem fara með
honum utan verða að borga ferðir
sínar sjálfir. I þriðja lagi skapast
aðstaða til að framkvæma æðaút-
víkkanir. Hér er um einfalda aðgerð
að ræða en hún er ekki gerð nema
þar sem einnig fara fram hjartaað-
gerðir, því að f 5—6 % tilvika þarf
að grípa til bráðaaðgerða. Síðast en
ekki síst skapast mikið öryggi fyrir
sjúklinga því nú verður hægt að
framkvæma ýmsar bráðaaðgerðir
hér á landi, sem áður þurfti að gera
erlendis."
Landssamtök hjartasjúklinga
voru stofnuð f október 1983 og flest-
ir félagsmenn hafa gengið f gegnum
þá eldraun að gangast undir hja-
rtaskurðaðgerð erlendis. Megin-
markmið samtakanna er að efla og
bæta aðstöðu á sjúkrahúsum hér á
landi til lækninga og rannsókna á
hjartasjúkdómum og beita sér fyrir
fjáröflun til kaupa fullkomnustu
tækja sem völ er á hverju sinni.
Samtökin reka einnig upplýsinga-
þjónustu fyrir þá sem eiga að gang-
ast undir hjartaaðgerðir erlendis og
að sögn forsvarsmanna félagsins
hefur hún reynst mörgum góð stoð
á erfiðu ferðalagi.
Ingólfur Viktorsson, formaður Landssamtaka hjartasjúklinga, afhendir forseta íslands, frú Vigdísi Finnbogadóttur,
fyrsta merki landssöfnunarinnar í skrifstofu forseta í gær. I fylgd með Ingólfi voru (frá vinstri): Rúrik Kristjánsson,
framkvæmdastjóri fjáröflunarnefndar, Emil Sigurðsson, fulltrúi í fjáröflunarnefnd, og Sigurveig Halldórsdóttir,
meðstjórnandi í Landssamtökum hjartasjúklinga.
Aðalfundur Sölusambands ísl. fiskframleiðenda:
Gæðayandamálin
í algeru lágmarki
- segir Friðrik Pálsson forstjóri
TANDURFISKUR einkenndi starfsemi Sölusambands íslenskra fiskfram-
leiðenda (SÍF) öðru fremur á síðastliðnu ári. Önnur séreinkenni voru óvenju-
lega mikil framleiðsla saltfisks síðari hluta ársins, afskipanir gengu betur en
mörg undanfarin ár og gæðavandamál voru ( algeru lágmarki. Þetta kom
fram í ræðu Friðriks Pálssonar forstjóra SÍF á aðalfundi sölusamtakanna
sem hófst í gær.
Aðalfundurinn stendur i tvo
daga. Hann hófst í gær með ávarpi
Dagbjarts Einarssonar stjórnar-
formanns. Síðan var skýrsla stjórn-
ar og fluttu hana auk Friðriks
Valgarður J. Ólafsson fram-
kvæmdastjóri, Sigurður Haralds-
son skrifstofustjóri og Sigurður
Bogason matvælafræðingur. Að því
loknu hófust nefndastörf og var öll-
um fundarmönnum raðað í starfs-
hópa til að fialla um hin mismun-
andi mál.
Erfítt að fá fólk í vinnu
Dagbjartur ræddi um skipulag
SIF í ræðu sinni og lagði á það
áherslu að ekki yrði hróflað við
þeirri samstöðu sem framleiðendur
hefðu sjálfir kosið sér með SlF
Hann ræddi um þau vandamál fisk-
verkenda að stöðugt virtist erfiðara
að fá fólk til að vinna í fiskvinnsl-
unni. Taldi hann ástæðuna þá að
starfið þætti ekki eins áhugavert og
önnur störf, sem bjóðast, eftir að
viðkomandi starfsmenn hafa tekið
með í reikninginn laun, starfsað-
stöðu og álagið, sem starfinu fylgir.
Hann taldi að ekki fengist lausn á
þessu vandamáli, „fyrr en að sá
rekstrargrundvöllur fæst fyrir fisk-
vinnsluna, að hægt verði að skapa
fólkinu skemmtilegan vinnustað og
hreinlega kaupa vinnuaflið til baka.
En það þarf margt að gerast áður
en það verður hægt. Það þekkjum
við allir,“ sagði Dagbjartur.
Friðrik Pálsson fjallaði meðal
annars almennt um stöðu sjávar-
útvegsins í ræðu sinni. „Við verðum
að sækja skynsamlega 1 takmark-
aða stofna og aðalkrafan hlýtur að
vera sú, að fiskurinn sé veiddur þar
sem það er ódýrast, þegar það er
hagkvæmast og á þann hátt, sem
skilar mestum arði. Atvinnu- og
byggðasjónarmið mega þó nokkru
ráða,“ sagði hann þegar hann ræddi
um hráefnisöflunina.
Gallað fyrirkomulag
á fískverðsákvörðun
Hann gagnrýndi fyrirkomulag
fiskverðsákvörðunar með Verð-
lagsráði þar sem útvegsmenn og
sjómenn vinna saman á móti fisk-
verkendum. Hann sagði að þetta
líktist stílfærðu dæmi, því að út-
vegsmenn og fiskverkendur væru að
mestu leyti sami aðilinn. „Þetta er
gallað fyrirkomulag og þjóðinni
dýrt,“ sagði Friðrik. „Við erum hér
að tala um tvö meginatriði. Annars
vegar markaðina erlendis og hins
vegar auðlindirnar okkar, fiskinn i
sjónum og vinnuaflið, sem ætlað er
að veiða hann og vinna. Hvernig
okkur tekst að nýta þetta tvennt,
ræður úrslitum um það, hvort við
lifum hér í vellystingum eða ekki.“
Þrátt fyrir að þekkja öll rökin,
sem mæla með því að viðhalda
óbreyttri aðferð við fiskverðs-
ákvörun, sagðist hann verða sann-
færðari með hverjum deginum um
að við værum á rangri leið. „Það er
engin skynsemi i þvi að etja saman
fulltrúum sömu aðila að verja mis-
munandi hagsmuni, sem í reynd eru
Víða er tekið til hendinni í fegninarviku Reykjavíkur. Þessir ungu piltar
prýddu blómabeð við Fríkirkjuveg 11 í góðviðrinu í gær.
Fegrunarvika Reykjavíkur:
Undirtektir
borgarbúa góðar
„FEGRUNARVIKAN hefur gengiö vel, og íbúar allra borgarhluta verið
ötulir að hreinsa og fegra í kringum sig,“ sagði Pétur Hannesson
forstöðumaður hreinsunardeildar borgarinnar, þegar Morgunblaðið
spurðist fyrir um undirtektir borgarbúa við fegrunarvikuna, sem nú
stendur yfir í Reykjavík.
„Flestir eru að reka smiðshögg-
ið á vorhreinsunina og prýða bæði
hús og lóðir. Víða hafa íbúar tekið
sig saman í heilum götum eða
hverfum og efnt til sérstakra
fegrunar- og hreinsunardaga, sem
hafa tekist mjög vel. Við hjá
hreinsunardeild borgarinnar út-
vegum ruslapoka, fjarlægjum
járnarusl og bllhræ í samráði við
íbúa sem þess óska.“
Ruslagámar eru á átta stöðum í
borginni, við Meistaravelli,
Vatnsmýrarveg neðan Mikla-
torgs, á mótum Kleppsvegar og
Dalbrautar, í Súðarvogi, við Ársel
í Rofabæ, Stekkjarbakka, við efri
enda Breiðholtsbrautar og Grens-
ásveg.
Pétur sagði að brögð væru að
því að fólk tæki saman rusl í görð-
um sínum en skildi það síðan eftir
á víðavangi, svo sem á óbyggðum
svæðum í Fossvoginum, í Lang-
holtinu eða við blokkirnar i Álf-
heimum. Hið rétta væri að hafa
samband við starfsmenn hreins-
unardeildarinnar sem kæmu og
ækju ruslinu burt, fólki að kostn-
aðarlausu. Einnig væri talsvert
um glerbrot, sem eru afar hvim-
leið og geta valdið margvíslegu
tjóni. „Margir hreinsa vel til ínn-
an sinna girðinga, en skilja eftir
illgresi sem þrífst á mörkum lóða
og gangstétta, eða rusl. Því miður
erum við fámenn hjá hreinsun-
ardeildinni og getum því ekki
sinnt slíkum verkefnum. Það færi
því vel á því ef fólk aðstoðaði
okkur við að hreinsa þessa staði
til að árangur vikunnar komi sem
best í ljós. Einnig má geta þess að
fleiri bílhræ mættu hverfa af göt-
unum, þau eru til mikilla trafala
og ekki til prýði."
Að sögn Péturs er markmiðið
að koma 1000 tonnum af rusli á
haugana í fegrunarviku Reykja-
víkurborgar. Miðað við það magn
mætti ætla að 600—800 tonn væru
þegar komin á haugana. Til að
settu marki verði náð verður
haldið áfram að senda ruslapoka
til þeirra sem þess óska endur-
gjaldslaust, og um næstu helgi
fara bílar frá hreinsunardeildinni
um alla borgina og safna saman
rusli.

MorgunblaðiS/Þorkell
Fulltrúar á aðalfundi SÍF fara I fjórum hópum í skoðunarferð í birgða-
geymslu sölusamtakanna á Keilugranda í Reykjavík. Myndin var tekin í gær
þegar hluti fulltrúanna var í birgðageymslunni að skoða framleiðsluna.
þeir sömu. Með þvi erum við aðeins
að skemmta skrattanum. Það hlýt-
ur að vera önnur og skynsamlegri
leið fær til þess að semja um kaup
og kjör sjómanna eins og annars
fólks.“ Hann taldi að fiskverkendur
ættu að líta á útgerðardeildirnar
sínar sem hverja aðra deild í fyrir-
tækjunum, deild, sem væri of dýr i
rekstri og þarfnaðist endurskipu-
lagningar. Þar sem fiskverkendur
kaupa fisk af öðrum óskildum aðil-
um, myndi verðið ráðast af samn-
ingum þeirra í milli.
Friðrik lagði til að tekin yrðu upp
önnur vinnubrögð þó Verðlagsráð
yrði ekki lagt niður strax, vinnu-
brögð „þar sem reynt verður að
byggja inn í þetta verndaða verð-
ákvörðunarkerfi kosti markaðs-
kerfisins, án þess að gallarnir fylgi.
Tilraun í þessa átt gæti falist í þvi,
að fiskverð væri mishátt eftir því.
hvenær dags eða viku fiskur bærist
að landi, eins og oft hefur verið
rætt um. En fyrst og fremst þarf að
taka ferskfiskmatið til gagngerrar
endurskoðunar og leggja það niður
ella,“ sagði Friðrik.
Taprekstur í saltfísk-
verkuninni.
í ræðu Sigurðar Haraldssonar
skrifstofustjóra kom fram að SlF
telur að taprekstur hafi tvímæla-
laust verið í saltfiskverkun á síð-
asta ári, að mati starfsmanna SÍF
um 4-6%. „Eins og venjulega er af-
koman þó afar mismunandi á milli
framleiðenda, en þó ekki síst á milli
tegunda verkunar og hráefnis. Mér
er nær að halda að þessi munur hafi
sjaldan verið meiri en á síðasta
ári,“ sagði Sigurður meðal annars í
ræðu sinni.