Morgunblaðið - 20.12.1985, Blaðsíða 51

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 20. DESEMBER1985
51
Símafundir eru vel þekktir í viðskiptalífinu, en sömu tæki má nota við kennslu í fjarnámi. Þar geta svona hópar
setið á mörgum landshornum, notið leiðbeininga og miðlað öðrum.
þá birtist það, sem kennarinn
skrifar á raftöfluna, á tölvuskjám
á öllum stöðunum), samtengingu
tölva og vinna má efni á mynd-
böndum og skyggnum, sem send
eru í pósti á alla staðina, inn i
kennsluna. Samt sem áður er og
verður kjarninn í öllum fjarnáms-
kerfum, lesefni sem nemandinn
getur lesið þegar honum hentar
það best. Símtengingin veitir
mannlega þættinum inn i kerfið;
þar næst samband við kennara
sem leggja má spurningar fyrir,
þar gefst kennaranum færi á að
kynna vandasömustu atriðin í
náminu og þar fær hann tilfinn-
ingu fyrir viðbrögðum nemenda
við námsefninu.
Með fjarnámskerfi fæst allt það
sem unnt er að fá með útibúi frá
Háskóla fslands og miklu meira
en það. Með því sparast ferða-
kostnaður nemenda og kennara og
enginn tími fer í ferðir. Með þvi
er hægt að veita þeim viðeigandi
kennslu sem hennar þarfnast á
þeim tíma sem þeim hentar. Fé,
sem ella hefði runnið til þess að
sækja námskeið í fjarlægum
landshlutum, verður kyrrt í sveit-
arfélaginu. Og svo erlíka hlutfalls-
legur sparnaður fólginn í þessu
kerfi — með því geta margir notið
góðs af kennslunni í stað þeirra
fáu sem stundað geta nám í
Reykjavík — eða á Akureyri. En
eitt mikilvægt atriði verður samt
að hafa í huga — fjarnám krefst
mjög mikils í þróun kennsluhátta
og -efnis og stjórnun kerfisins
verður að vera markviss og ná-
kvæm. Ég hef unnið við fjarnám-
skerfi í Bandaríkjunum, bæði hér-
aðskerfi og innan einstakra fyrir-
tækja, og ég hef kynnt mér náið
rekstur kerfanna í Stóra-Bret-
landi. Þessi kerfi skila árangri og
honum góðum. En til þess að svo
verði þarf til að koma virkt fram-
lag og raunverulegur vilji, hjá
þeim aðilum, bæði einkaaðilum og
opinberum, sem að því standa. Þau
krefjast starfsliðs, bæði stjórnun-
ar- og aðstoðarliðs, sem starfar
eftir allt öðru skipulagi en hér
þekkist nú. Án þessa starfsliðs
væru einstakir kennarar að burð-
ast við að tína saman sitt úr hvorri
áttinni námsefni sem ekki hefur
verið samið með fjarnám í huga.
Án skipulegs dreifingar- og upp-
lýsingakerfis vegna hinna fjöl-
mörgu nemenda í ýmsum lands-
hlutum, án þjálfaðra kennara, án
þess að nemendum sé kennt að
læra eftir fjarnámskerfi og án
fyrsta flokks kennsluefnis, án alls
þessa er einskis árangurs að
vænta. Stoðkerfið, sem fjarnáms-
kerfi krefjast, kostar fé — það
verður ekkert til úr engu. En kost-
irnir við kerfið eru feikilega miklir
og allir landsmenn eiga í raun að
hafa möguleika á að hafa hag af
kerfinu. I ljósi þessa virðast kostn-
aðartölurnar smáar.
Og fram hjá því má ekki líta að
hér á landi er ýmislegt það til
staðar sem þarf til þess að byggja
upp gott fjarnámskerfi. Hér er að
finna vel menntaða sérfræðinga á
hinum margvíslegustu fræðasvið-
um, menn sem bera hag nemenda
fyrir brjósti. Hér er að finna stofn-
anir og fyrirtæki sem telja starfs-
menntun fjárfestingu til framtíð-
ar. Hér er Póstur og sími sem getur
með tiltölulega litlum tilkostnaði
komið á samtengingu á milli allra
helstu bæja og kauptúna á landinu.
Hér eru fyrsta flokks prentsmiðj-
ur, hljóðver og myndbandafram-
leiðendur sem unnið geta námsefn-
ið. Það sem skortir er starfslið sem
tengt getur alla þræði saman í
heild í samræmi við það fjarnáms-
verkefni sem vinna skal hverju
sinni.
Það fer varla á milli mála að á
íslandi eru til fleiri tölvur, hljóm-
flutningstæki og myndbandstæki
á hvern íbúa en annars staðar
þekkist í heiminum. Hvers vegna
ekki að nýta allan þennan tækja-
kost til menntunar í stað tóm-
stundagamans eins? fslendingar
hafa hreinlega ekki efni á að láta
það vera. Látum ekki stjórnmála-
hagsmuni þrengja okkur sýn. Há-
skóli íslands getur haft útibú á
mörgum stöðum. Það geta tækni-
stofnanir iðnaðarins, Kennarahá-
skóli íslands og Stjórnunarfélag
fslands og hver sá aðili, einkafyrir-
tæki eða opinber stofnun, sem býð-
ur þeim menntun sem þarfnast
hennar. Fjarnám er eitt skref í átt
til þess að treysta menntun f slend-
inga og efnahag og tryggja að allir
landsmenn fái jafnan aðgang að
þeirri upplýsingabyltingu sem
orðið hefur í heiminum. Ég hóf
þessa grein á því að biðja lesendur
að ímynda sér það menntakerfi
hér á landi sem tengdi alla fram-
haldsskóla saman i eina heild.
ímyndið ykkur hvernig það
menntakerfi er sem það gerir ekki.
Höfundur er kennslufræðingur rið
Kennaraháskóla íslands.
Nýjar sendingar
af sófasettum
íleöriogtaui. -
BORörtR-
hiisqöqn
Hrayfilshútinu á horní Grons-
ásvsgar og Miklubrautar.
Sími 68-60-70.
Þetta er sjötta bókin um látna bændahöfðingja. Bækurnar eru allar sjálfstæð-
ar og spanna nú frásagnir af yfir 60 góðbændum úr öllum landshlutum.
Hér er sagat frá 12 bændum og eru þættimir skrifaðir af fólki sem þekkti vel
til þessara manna og búskapar þeirra.
Þeir eru: Þórarinn Georg Jónsson á Reynistað í Skerjafirði, Gísli Magnússon
í Eyhildarholti. Hafliði Guömundsson í Búð, Jóhann Eyjólfsson í Sveinatungu,
Jón Guðmundsson á Ytri-Veðraá í Önundarfirði. Pétur Þorsteinsson Miðfoss-
um, Jóhann Baldvinsson, Eiríkur Stefánsson og Sigþór Jónsson allir bændur á
nyrsta býli landsins, Rifi á Sléttu, Valdemar Pálsson Möðruvöllum í Eyjafirði,
Þorbjörn Guðjónsson (Tobbi) á Kirkjubæ í Vestmannaeyjurn og Þorsteinn
Stefánsson Þverhamri.
Allar bækumar hafa verið undir ritstjóm Guðmundar Jónssonar fyrrv. skóla-
stjóra á Hvanneyri.
Þessar bækur gefa glögga lýsingu á búskaparháttum í landinu á fyrri hluta
þessarar aldar. Þær eiga erindi við þá sem vilja þekkja sögu íslensks landbúnað-
ar.
Verðkr. 1288
»1—'l^l
OKHLAÐAN
Liill 1 1Í.J