Morgunblaðið - 25.05.1986, Blaðsíða 50

50
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 25. MAÍ1986
Lítíð hænsnabú í landi borgarbúsins, en þarna eru börn með f öður sínum að huga
Nautgripir og fleiri húsdýr á borgarbúinu i Haag.
að hænsnunum.
Fræðslu- og“ sýningarbú í
Laugardal yrði allra yndi
— segir Ólafur Dýrmundsson ráðunautur sem hefur kynnt sér borgarbýli íEvrópu
„Áhugi minn vaknaði um leið og ég las um það í Morgun-
blaðinu að borgaryfirvöld hefðu ákveðið að skipuleggja
húsdýrasafn í Laugardalnum," sagði Ólafur R. Dýrmunds-
son landnýtingarráðunautur hjá Búnaðarfélagi Islands í
samtali við Morgunblaðið, en Ólafur hefur sérstaklega
kynnt sér slík borgarbýli í Hollandi og Bretlandi þar sem
borgarbýli í tuga tali hafa verið byggð upp fyrir almenning
á undanförnum árum. A aðalfundi Búnaðarsambands
Suðurlands fyrir skömmu samþykkti fundurinn tillögu þar
sem ákvörðun borgarstjórnar Reylqavíkur um stofnsetn-
ingu húsdýrasafns var fagnað og lagði fundurinn áherslu
á það að slíkt smábýli með íslensku húsdýrunum væri
mikilvægt fyrir uppeldi barna á höfuðborgarsvæðinu og
um Ieið skemmtileg tenging sveita landsins og höfuðborgar-
innar. Samþykkti Búnaðarsamband Suðurlands að bjóða
aðstoð við þá framkvæmd.
dýrunum eins og sauðfé, geitum,
svínum, kálfum, hænsnum, endum
Borgarbýli ryðja
sér til rúms
Ólafur R. Dýrmundsson
ráðunautur.
og kanínum, en_ einnig eru naut-
gripir og hestar. í öðru lagi er þetta
hugsað sem liður í umhverfis-
fræðslu og tengist þá gjaman skóla-
starfsemi. í þriðja lagi er lögð sér-
stök áhersla á að böm og unglingar
hafi aðstöðu til þess að umgangast
dýrin og jafnvel taka þátt í hirðingu
þeirra ef aðstæður leyfa, en þessi
svæði em hugsuð fyrir alla fjöl-
skylduna. Þessi bú era á mjög
afmörkuðu svæði, tveimur til þrem-
ur hekturam og virðist gert ráð
fyrir slíku svæði í Laugardalnum,
þau era vel girt af, en með vel
skipulögðum göngustígum þar sem
hægt er að fara á meðal dýranna
og í gripahús, en það er talsvert
um það að að gamalt fólk sæki
þessi bú og taki þátt í starfseminni,
bæði til gagns og gamans og gamla
„Það sem vakti_ strax spurningar
hjá mér,“ sagði Ólafur, „þegar ég
las um þessa snjöllu ákvörðun, var
það hvort um væri að ræða hefð-
bundinn dýragarð eða sýnishom af
íslensku búfé í nokkum veginn nátt-
úralegu umhverfi. Mér skilst að það
síðamefnda sé það sem að er stefnt
í tillögu borgarstjóra og það er sjálf-
sagt að segja frá minni reynslu í
þessum efnum en ég hef sérstak-
lega kynnt mér byggingu og rekstur
stíkra býla í Hollandi og Bretlandi,
býla sem era beinlínis í þágu al-
mennings og hafa hvarvetna orðið
einn vinsælasti þáttur útilífs í borg-
unum.
í Hollandi hefur á undanfömum
15—20 áram átt sér stað töluverð
uppbygging á litlum búum inni í
borgum landsins. Það era allmörg
slík bú starfandi nú þegar og ég
átti þess kost fyrir skömmu að
skoða og kynna mér 5 slík bú, sem
eru fyrst og fremst fræðslubú,
aðgengileg öllum og spanna í senn
skemmtan og fræðslu um leið og
þau þykja setja hlýlegan og heimil-
islegan svip á umhverfið. í Bret-
landi hefur þessi þróun átt sér stað
á aðeins liðlega einum áratug, en
nú era þar starfandi um 40 slík bú
í borgum Bretlands og yfirleitt er
staðsetning búanna bundin við
mesta þéttbýlið.
í þessum borgarbýlum er fyrst og
fremst reynt að vera með sýnishom
af sem flestum tegundum búijár,
en fátt af hveiju. Flest er af smæstu
J
J.A.NUKAMPTUNÍ
fólkið hefur í talsverðum mæli
fundið sér áhugasvið í ræktuninni
sem fylgir þessum búum. Hér er
því um að ræða mjög sterkan fé-
lagslegan þátt þar sem fólk getur
bæði skoðað og tekið þátt í starfínu
eftir því sem tilefni gefst til. Slíkt
bú þarf ekki að vera stórt í sniðum
og víða hafa þau aðeins einn starfs-
mann, en oft létta sjálfboðaliðar úr
hópi borgarbúa undir og starfsemin
er dyggilega studd af borgaryfir-
völdum. Sums staðar standa góð-
gerðarstofnanir á bak við þessi
smábýli, sums staðar era þau sjálfs-
eignarstofnun, en hvarvetna styðja
samtök bænda mjög vel við bakið
á þessum borgarbýlum. Grann-
kostnaður er því einhver en víða
koma fijáls framlög til því fólki
hefur lærst á skömmum tíma að
meta þetta framtak enda hafa þessi
svæði orðið eins konar vin í borgun-
um með lífi og hreyfingu. Þá gefa
þessi býli víða af sér nokkrar afurð-
ir sem hafa getað létt undir með
rekstrinum, dilkar hafá verið lagðir
inn í slátran, egg ýmist gefin böm-
um eða seld til fólks, grænmeti
hefúr verið selt og þannig er reynt
að gera reksturinn eins hagkvæman
og unnt er þó meginmarkmiðið sé
að gefa fólki tækifæri á að umgang-
ast dýrin og gróðurinn í hlýlegu og
rólegu umhverfi.
í báðum þessum iöndum, Hol-
landi og Bretlandi, hefur búunum
Qölgað hratt í tengingu við aukinn
áhuga á umhverfísmálum, útivist
og náttúravemd og reynslan er sú
að það er mjög lítið um skemmdar-
verk á þessum svæðum þótt þau
séu svo opin sem raun ber vitni,
enda hefur það reynst svo að íbúar
í nágrenni búanna hafa tekið þau
upp á arma sína, litið eftir með
öðra auganu og jafnvel þeir fáu sem
hafa í upphafi verið andsnúnir slíkri
starfsemi í nágrenninu hafa verið
fljótir að skipta um skoðun, því
starfsemin hefur sett spennandi
svip á umhverfið án þess að raska
Yfirlitskort af „borgarbúinu"
J.A. Nijkamptuin í Haag í Hol-
landi. I orðinu Nykamptuin þýðir
nij nýja og tuin þýðir tún.