Morgunblaðið - 11.09.1986, Blaðsíða 62

MORGÖNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 11. SEPTEMBER T986
62
C1906 Univenal Preti Syndicat*
Heldur&u ob þú hafir efni á. Þui að
KCtupa biL þega-r ég fæ þil próf ? "
i
ást er...
. . . að fara í fuglaskoðun með
honum.
TM Rag. U.S. Pat. Off.—all rights reserved
® 1986 los Angeles Times Syndicate
Við getum ekki haft and-
arsteik á hverjum degi,
Nói minn.
Með
morgnnkaf&nu
þetta eins milli okkar
mömmu þinnar og mín!
HÖGNI HREKKVÍSI
Eftirþankar að af-
mælishátíð lokinni
Úlfur Ragnarsson læknir skrif-
ar:
Hafirðu gengið um Hallorms-
staðaskóg með sömu vökulu
lífsgleði og ungmennið í kvæði nób-
elsskáldsins okkar, þá hefur varla
framhjá þér farið að þar er gróður
á tveim hæðum, hágróður og lág-
gróður. Stendur þar hvorutveggja
með meiri blóma en víðast gerist á
landinu okkar.
En það er annar gróður sem einn-
ig lýtur sama lögmáli. Það er
menning þjóðarinnar. Sumir mis-
skilja orðin og halda að hámenningu
beri að dýrka en lágmenning sé
sama og lágkúra, sem engan vegin
þarf þó að vera. Guðbergur Bergs-
son fer nærri sanni um það. Hann
segir í júlíhefti Heimsmyndar: „Hin
svonefnda lágmenning er tíðum
ekkert annað en fjörleg alþýðu-
menning." I orðunum felst að útaf
geti brugðið um gæði lággróðurs.
Þar geta arfi, njóli og fleira illgresi
haslað sér völl og þá helst ef skjóls
nýtur ekki af hágróðri. En nauðsyn-
legt er að gera sér ljóst að ekki er
sjálfgefið að hámenning sé í háum
gæðaflokki. Hræsnismaðkur og
tískulús leika stundum grátt hin
grænu tré.
Tilefni þessarra þanka er reyndar
200 ára afmælishátíð Reykjavíkur-
borgar, margrómuð og lofí ausin.
Og samt var á henni þvílíkur lág-
menningarbragur að ýmsum varð á
að sakna hámenningarlegs ívafs í
ríkari mæli en raun bar vitni. Með
þessum ummælum er þó engan
veginn verið að gefa í skyn að
ómenning hafi sett svip á hátíðina,
síður en svo. En það var eins og
eitthvað vantaði. Við gátum að vísu
ekki vænst hátíðarljóðs af munni
Víkverji
Nú um stundir stendur betja-
tínsla sem hæst og er sagt að
spretta sé bara góð. Helzta
geymsluaaðferð beijanna er að gera
sultu og eflaust er sultugerð stund-
uð á mörgum heimilum landsins.
Nýlega var í ríkisútvarpinu sérstak-
ur þáttur undir stjórn Hildu Torfa-
dóttur, þar sem fjallað var um á
hvern hátt menn gætu geymt berin,
svo að unnt væri að snæða þau
gómsæt allan veturinn og fram að
næstu uppskeru. Margar góðar
hugmyndir komu þar fram.
Rifsber eru þau ber, sem hvað
vinsælust eru úr görðum til sultu-
gerðar og er rifsbeijahlaup einkar
gott með mat. Svona til gamans
ætlar Víkverji að gefa hér upp-
skrift að rifsbeijahlaupi, sem
honum finnst ómissandi t.d. með
steiktu lambakjöti. Þegar rifsberin
eni tínd, skal tína þau með stilk,
en síðan eru berin þvegin og vatnið
látið síga af þeim. Þau eru síðan
hituð í stórum potti, unz þau
springa af hitanum. Þá eru þau
pressuð í beijapressu og síðan er
saftin soðin upp með sykri í þeim
hlutfollum, að einn lítri af saft fer
á móti einu kg af sykri. Suðan er
síðan látin koma upp á saftinni og
hún sett í hreinar krukkur. Um leið
og hlaupið kólnar hleypur það og
stífnar. Gott getur verið að hafa
svolítið af grænjöxlum með, því að
í þeim er efni, sem ýtir undir að
saftin hlaupi.
Hratið, sem beijapressan skilur
frá saftinni, þ.e.a.s. beijastilkarnir,
Tómasar borgarskálds en borg sem
á jafn ágætt skáld og Matthías
Johannessen hefur ekki efni á að
hampa því ekki við svona tækifæri.
Ekki get ég öðru trúað en hann
hefði flutt okkur veglegt kvæði að
íslenskri hefð ef eftir hefði verið
leitað í fullri alvöru. Einnig saknaði
ég lags Sigvalda Kaldalóns við
Reykjavíkurljóð Einars Benedikts-
sonar, sem Gunnar Þórðarson hafði
samið nútíma tónverk við, sem flutt
var á Arnarhóli. Það virðist hvim-
leið tónskáldaárátta að reyna að
trompa út kollega sína lífs og liðna.
Gat enginn gert nútímatexta, sem
hæfði þessu verki, sem mér virtist
áhugavert og sjálfstæð sköpun?
Hvað má nú til vamar verða
vorum sóma? - hugsaði ég. Viti
menn - Gunnar Dal, vitur maður
og skáld gott gaf út kvæðakverið
Borgarljóð. Erlendur Jónsson hefur
þegar ritað um það lofsamlegan
ritdóm og komið fram með góð
sýnishom af þessum lifandi skáld-
skap. Skal því ekki fjölyrt um það
en með því mælt að sem flestir lesi
sjálfir.
Þau skáld sem dýpst rista,
fijóvga þá mold sem alla menningu
nærir. Kunnasta Ijóðabók tuttug-
ustu aldar, Spámaðurinn eftir
Kahlil Gibran ber þessu ljóst vitni.
Spámaðurinn hefur reyndar oftast
verið út gefinn allra Ijóðabóka hér-
lendis síðan hann kom fyrst út á
íslensku (7 útgáfur, 15.000 eint.
seld). Nú er mér sagt að á næst-
unni sé væntanleg önnur bók eftir
Kahlil Gibran í þýðingu Gunnars
Dal sem einnig þýddi hina. Bókina
hef ég lesið á ensku og hlakka nú
til að sjá hana á íslensku. Hún fjall-
ar af djúphygli um hann sem
skrifar
kjamar og hýði beijanna, má síðan
sjóða upp að nýju og pressa aftur.
Kemur þá saft, sem unnt er að
nota til þess að búa til rauðgraut,
sem er einkar Ijúffengur með ijóma.
Þó geta sumar pressur verið svo
góðar, að naumast er nokkur kraft-
ur eftir í hratinu eftir fyrstu
pressun. Er þá ekkert annað en
henda hratinu. Víkveiji vonast
síðan til að reyni einhver þessa
uppskrift af rifsbeijahlaupi, bragð-
ist það vel.
XXX
Nú er lokið aðalfundi Skógrækt-
arfélags íslands, sem að þessu
sinni var haldinn í Mývatnssveit.
Þar var samþykkt tillaga um að
félagið beitti sér fyrir friðun
Reykjanesskaga með því að ákveðið
svæði yrði girt til þess að koma í
veg fyrir ágang búfjár. Ljóst er að
sauðkindin er einhver mesti vágest-
ur í skóglendi og minnist Víkveiji
þess eitt sinn, er hann kom að skóg-
ræktargirðingunni við Hallorms-
stað, var sem dagur og nótt sitt
hvoru megin girðingarinnar. Öðru
megin var friðað land, en innan
girðingarinnar þar yzt í skógrækt-
arsvæðinu hafði engu verið plantað
að ráði, aðeins sauðkindinni vamað-
ur aðgangur. Þar voru hin fegurstu
tré, en utan girðingarinnar auðn
og næðingur.
Það virðist því ljóst vera, að víða
á landinu, þar sem vottar fyrir skóg-
lendi, nægir aðeins friðun til þess
þekkjum við ei sem bæri (og það
er nú heimsins þrautamein).
En víkjum nú enn að afmælinu.
Það var bamslega glaður borgar-
stjóri sem tók til máls í dagskrárlok
áður en hann hóf að tendra flugeld-
ana sem flúmðu sumarhimininn
yfir mannhafi höfuðborgar okkar
þetta lognværa ágústkvöld sem
seint líður úr minni.
Hann var gagntekinn. af þakk-
læti og var vel að því kominn. Hann
hafði staðið sig með miklum ágæt-
um, enda athafnamaður á besta
aldri, skemmtinn, greindur og góð-
viljaður. Honum var ljóst að engin
viðleitni hefði nægt til að gefa há-
tíðinni þann glæsibrag sem raun
bar vitni, ef veðrið hefði bmgðist.
Það var því skiljanlegt að hann
færi fram á að við öll sendum veður-
guðunum þakklætisbæn. En um
leið rann úr greipum frábært tæki-
færi til að gjalda þeim þökk sem
þökkin í sannleika ber. Guði vors
lands. Án hans em allir fleirtölu-
guðir getulausi aumingjar, og án
hans væri hér heldur ekki nein höf-
uðborg."
Skrifið eða
hringið til
Velvakanda
Sérstaklega þykir
ástæða til að beina því til
lesenda blaðsins utan
höfuðborgarsvæðisins, að
þeir láti sinn hlut ekki
eftir liggja hér í dálkun-
um.
að skóglendi nái sér á strik að nýju.
Fjölmargt fólk, félagar í skógrækt-
arfélögum um land allt, er óþreyt-
andi við að girða svæði og planta
tijám. Eyðir sumt fólk sumarleyfum
sínum í þetta starf. Þetta fólk hefur
trú á því að unnt sé að fegra og
bæta landið. Skógræktaráhugi er
víða mikill, en svo undarlega vill
þó til að hann er meiri í þéttbýli en
í stijálbýli. Hver skýringin á því er,
er ekki ljóst, en takmarkið hlýtur
samt að vera að auka áhuga fólks
alls staðar á landinu. Einhvern tíma
næst þá það takmark að svipmót
landsins nálgist að verða það, sem
Ari fróði lýsti forðum, „viði vaxið
milli Qalls og §öm“.
XXX
Morgunblaðið segir okkur frá
því í frétt síðastliðinn þriðju-
dag, að Kínveijar séu tregir til þess
að leggja fé í banka og kjósi heldur
að sofa á sparifé sínu. Er einhver
hissa á þessu eftir að hafa séð aug-
lýsingu Iðnaðarbankans í sjónvarp-
inu? Kínveijar em greinilega ekki
með á nótunum.
Annars verður það að segjast að
þessar auglýsingar frá Kína eru að
mörgu leyti bráðskemmtilegar.
Stuðmenn, sem fóm í Kínareisu,
hafa greinilega hitt naglann á höf-
uðið, þegar þeir unnu þessar myndir
þar eystra. Skemmtileg fjáröflunar-
leið til þess að kosta dýrt og langt
ferðalag.