Morgunblaðið - 07.03.1987, Qupperneq 17

MORGUNBLAÐIÐ, IAUGARDAGUR 7. MARZ 1987
17
Alvörulög um notkun
bflbelta löngu tímabær
eftir Óla Þ.
Þórðarson
Öllum getur skjátlast, m.a.s.
fyrrverandi hæstaréttardómurum.
Þetta voru fyrstu viðbrögð mín er
ég las grein Sigurgeirs Jónassonar,
lögfræðings, í Morgunblaðinu 3.
mars sl. En þar sem mörg atriði í
greininni orkuðu mjög tvímælis, að
mínu mati, ákvað ég að svara þó
ekki væri til annars en að létta á
samvisku minni svo ég vitni orðrétt
í grein lögfræðingsins.
Athugasemd nr. 1.
Bægslagangur
stóra bróður:
Engum sem situr í umferðarráði
eða hjá því vinnur, dettur í hug að
líta á sig sem einhvern stóra-bróð-
ur, eða hluta af honum. Okkur er
hins vegar ætlað, lögum sam-
kvæmt, að fræða fólk um umferðar-
mál, og vinna að bættum
umferðarháttum í landinu. Það ger-
um við á ýmsan hátt, m.a. með því
að benda á umtalsverða kosti
bílbelta, og að hvergi í heiminum
hafi tekist að ná upp almennri notk-
un þeirra nema með lagasetningu
og sektarákvæðum sé út af brugð-
ið. Við viljum að allir noti bílbelti,
ekki sumir eins og lögfræðingurinn
lætur feitletra í gi-ein sinni. Þegar
ég segi allir á ég við börn og full-
orðna, hvort sem setið er í fram-
eða aftursæti, leigubílstjóra, vöru-
flutningabílstjóra o.s.fiv. M.a.s. að
fólk í áætlunarbifreiðum eigi þess
kost að nota bílbelti vilji það auka
öryggi sitt á langferðum.
Önnur athugasemd:
Hávaðasamir talsmenn
Vel má vera að lögfræðingnum
finnist heyrast hátt í þeim sem vilja
með raunverulegum bílbeltalögum
forða nokkrum tugum landsmanna
frá dauða eða böli örkumla á ári
hvetju. En þeir sem til þekkja,
þ. á. m. starfsfólk sjúkrahúsa og
endurhæfingarstofnana, vita að
fórnarlömb alvarlegra umferðar-
slysa hafa ekki hátt. Sumir hafa
þagnað fyrir fullt og allt, en hinir
sem eftir lifa hrópa ekki hátt. En
vel má lögfræðingurinn vita að
þetta fólk vill svo sannarlega láta
í sér heyra. Það vill hafa hátt um
aðstöðuleysi sitt. Það óskar eftir
heimilislegri stofnun þar sem sam-
an fer góð aðstaða og hlýlegt
umhverfi. En lögfræðingur góður,
þetta fólk getur ekki haft hátt. Það
hafa einmitt orðið örlög þess að lifa
í algjörri kyrrð.
Þriðja athugasemd:
Ahrif viðvörunarorða
Eg óttast að neikvæð skrif nokk-
urra manna að undanförnu hafi
áhrif á afstöðu þingmanna. Og þeg-
ar lögfræðingurinn telur sig létta á
samvisku sinni með því að vara við
alvöru lagasetningu um notkun
bílbelta þá spyr ég: Er ekki með
öllu samviskulaust, að nú loks þeg-
ar hillir undir að lög um notkun
bílbelta verði að veruleika, skuli
menn ryðjast fram á ritvöllinn til
þess að reyna að koma í veg fyrir
það. Ætla má að við höfum misst
um 30—40 mannslíf frá því að lög
um notkun bílbelta öðluðust gildi
árið 1981 af því að viðurlög vant-
aði og fólk hunsaði þar af leiðandi
lögin.
Abyrgð þeirra sem vilja halda
ríkjandi ástandi í þessum efnum er
mikil, miklu meiri en lögfræðingur-
inn virðist gera sér grein fyrir.
Fjórða athugasemd:
Viðhorf fólks
til sektarákvæða
Rétt er að aðeins hluti manna
hefur notað beltin, jafnvel þótt lög
hafi mælt svo fyrir um að þau skuli
nota. Notkun hefur þó verið um 30
til 40% í þeim könnunum sem gerð-
ar hafa verið á síðustu árum. Það
finnst okkur alltof lítið, og sérstak-
lega finnum við fyrir því þegar slys
verða og beltin hanga ónotuð í
bílunum. En umferðarráð hefur
kannað vilja fólks til sektarákvæða,
og fengið til þess viðurkenndan
aðila á sviði viðhorfskannana, Hag-
vang.
Það kemur lögfræðingunum
væntanlega á óvart að heyra að
marktækur meirihluti fólks lýsti
þeim vilja sínum sl. haust að sekta
beri þá sem ekki nota bílbelti, eða
57,8% aðspurðra. Árið 1984 var
sambærileg tala 46,5% og árið 1983
39,8%. Á þessu sést að viðhorfs-
breyting hefur orðið hjá fólki og
því er rangt að halda því fram að
meirihluti fólks sé á móti sektum.
Þvert á móti má ætla að sektar-
ákvæði falli í góðan jarðveg og
margir bíði beinlínis eftir þeim til
þess að stíga skrefið til fulls og
nota bílbelti alltaf.
Óli Þ. Þórðarson
„Nei, lög um að fólk
skuli nota bílbelti eru
ekki einu „forsjárlög-
in“ sem hér gilda. En
hvort þeim er fram-
f ylgt eða ekki er hins
vegar spurning um að
forða hundruðum
manna frá böli alvar-
legra umferðarslysa á
hverju einasta ári.“
Fimmta athugasemd:
U mf erðarlöggæsla
I mínum huga mun „allur þungi
umferðarlöggæslunnar“ ekki bein-
ast að þessari brotategund við
gildistöku laganna eins og lögfræð-
ingurinn óttast. Fyrst' og fremst
geri ég ráð fyrir að löggæslan vinni
að víðtæku leiðbeiningarstarfi varð-
andi mörg nýmæli umferðarlaga
sem þá öðlast gildi. En auðvitað
mega brotlegir búast við sektum.
Sérstaklega hafi þeir auk þess að
spenna ekki beltin brotið gegn öðr-
um ákvæðum umferðarlaga. Það
skyldi því aldrei fara svo að viður-
lög gegn þeim sem ekki nota bílbelti
verði til þess að auka virðingu
manna fyrir öðrum umferðarregl-
um. Jú, áhrif laga geta verið
margslungin, það vita lögmenn
manna mest.
Sjötta athugasemd:
Enn um persónufrelsið
Öll lög eru í eðli sínu meiri eða
minni skerðing á svokölluðu per-
sónufrelsi manna. Sumum fínnst
stöðvunarskylda dæmi þar um, þ.e.
að þeir þurfi að nema staðar án
tillits til þess hvort nokkur annar
er þar á ferð á sama tíma. Og hvers
konar ofríki er það hjá stóra bróður
að setja lög um það að í öllum skól-
um landsins skuli íþróttir iðkaðar.
Blessaðir nemendurnir eru sífellt
að slasa sig í skólaíþróttunum, og
íþróttaslys eru að verða einhver
algengustu slys á íslandi í dag.
Nei, lög um að fólk skuli nota
bílbelti eru ekki einu „forsjárlögin“
sem hér gilda. En hvort þeim er
framfylgt eða ekki er hins vegar
spurning um að forða hundruðum
manna frá böli alvarlegra umferðar-
slysa á hveiju einasta ári.
Lokaorð
Hvarvetna sem lög um notkun
bílbelta með viðeigandi sektar-
ákvæðum hafa verið sett í heimin-
um hafa efasemdarmenn á
örskömmum tíma sannfærst um
ágæti þeirra. Ég veit að svo mun
einnig verða hér á landi. Því fyrr,
því betra. Þá mun reyna á dóm-
greind landsmanna, og um hana
efast ég ekki. Einnig verður treyst
á fulltingi góðra embættismanna
við framkvæmd laganna, embættis-
manna á borð við Sigurgeir Jónsson
sem mátti ekki vamm sitt vita í
embættisrekstri.
Höfundur er framkvæmdastjóri
umferðarráðs.
VAR EINHVER AÐ TALA UM
LÁG VERÐ TIL
SÓLARLANDA í SUMAR?
MEÐ ÞVÍ AÐ SKOÐA
VERÐSKRÁNA OKKAR TIL
COSTA DEL SOL
SÉRÐ ÞÚ AÐ OKKAR
AFSLÆTTIR LÆKKA ÞAU
AUGLÝSTU VERÐ SEM ÞAR
ERU - OG EKKI SPILLIR ÞAÐ
FYRIR AÐ VIÐ FLJÚGUM
DAGFLUG FRÁ 10. JÚNÍ.
ÞISSSR AFSLÆTTiR EÍÖÁ ERIMDI TIL ALLRA:
1) SÖGUAFSLÁTTUR
kr. 2.500,- fyrir fullorðinn
kr. 1.250,- fyrir 12-15 ára
kr. 1.000,- fyrir 2-11 ára
Fyrir þá sem staðfesta pöntun sína fyrir 1. apríl.
AUK ÞESS...
2) BARNAAFSLÁTTUR
2-11 ára kr. 12.000,- í allar brottfarir
12-15 ára kr. 9.000,- í allar brottfarir
EÐA...
3) AFSLÁTTUR FYRIR SÖGUHNOKKA
2-11 ára fá 55% afslátt í ferðum 26. maí og 1. júlí.
OG SÍÐAST EIM EKKI SÍST...
4) AFSLÁTTUR fyrir eldri borgara
Auk Söguafsláttar okkar fram til 1. apríl fá allir 60 ára
og eldri hvar sem er á landinu kr. 2.500,- í afslátt í
brottfarir til Costa del Sol þann 27. apríl og 23.
september
NOKKUR DÆMI ÚR VERÐSKRÁ:
14/4 27/4 26/5 10/6 1/7 22/7,12/8,2/9 23/9
Vorferð Hnokka- Hnokka- Eldri
Páskar eldri borgara ferð ferð borgarar
GISTISTAÐIR 2 vikur 4 vikur 2 vikur 3 vikur 3 vikur 3 vikur 3 vikur
PRINCIPITO SOL Ánfæðis/1 svefnherbergi 4 í íbúö 28.050 32.550 29.890 33.990 33.910 36.910 33.600
3 í íbúö 28.800 34.200 31 .Gou 35.845 36.370 39.370 35.350
2 í ibúð 30.325 37.600 33.390 39.340 41.380 44.270 38.840
ANDALUCIA Anfæðis/1 svefnherbergi 3 í ibúö 29.840 36.540 30.790 35.740 37.390 38.990 37.700
2 í íbúð 31.680 40.620 32.770 38.700 40.920 42.430 41.300
1 í fbúö 39.330 57.695 41.010 51.060 56.820 58.520 56.400
1 svefnherb. + barnaherb. 5 í íbúð 28.390 33.295 29.230 33.390 33.870 35.570 34.200
4 í íbúö 28.930 34.495 29.810 34.260 34840 36.450 35.200
3 i ibúö 30.572 38.170 31.580 36.920 37.970 39.670 38.100
PYR Án fæðis/stúdíóíbúð
3! stúdió 29.100 36.000 30.000 35.100 38.300 39.900 34.300
2 (stúdíói 32.100 42.000 33.300 39.500 45.400 46.900 39.100
1 í stúdíói 41.200 63.000 43.000 54.600 66.700 68.500 53.800
ELREMO
Ánfæðis/1 svefnherbergi 2 í ibúð 34.820 47.630 36.140 42.700 50.800 52.500 41.900
OPIÐ í DAG
LAUGARDAG
FRÁ KL. 1000—1500
FERÐASKRIFSTOFAN
sœp
TJARNARGÖTU 10 J sími 28633