Morgunblaðið - 07.03.1987, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 7. MARZ 1987
21
Nútíðin er okkar eina tíð
Bókmenntir
Vigdís Grímsdóttir
Höf. Jórunn Sörensen.
Janus2
Höfundur gefur bókina út.
Fyrsta bók Jórunnar Sörensen
ber heiti guðsins Janusar sem var
guð stærri og smærri hliða og
dyra og varla hefur margt kvikt
læðst framhjá þessum guði sem í
listinni birtist okkur sem tvíhöfða
kvikindi, stundum fjórhöfða og
skimuðu hausarnir allir hver í sína
háttina. Hausamir hafa þá án efa
horft á misjafnt landslagið og
misjöfn vandræði manneskjunnar
og svo kann að vera að á stundum
hafí einu höfðinu ekki orðið um
þá er öðru fannst það sjá fagrar
sveitir og tún. Nafnið Janus á
reyndar vel við um lífíð sjálft og
þess ólíku stundir þar sem skipt-
ast á skin og skúrir og höfundur
sýnir okkur með skemmtilegri
uppbyggingu hvernig lífið talar í
það minnsta tungum tveim og sitt
með hvorri. Jórunn segir okkur
oft á sannfærandi hátt að sú rödd
sem hæst heyrist sé sú röddin sem
við sjálf kjósum að hlusta eftir
hveiju sinni og það læðist að
manni sá grunur að höfundi þyki
oftar en ekki að á aðrar raddir
sé hlustað en þær sem hafa mikils-
verð tíðindi að flytja. Mikilsverð
tíðindi sem kunna að felast í jafn
einföldum boðskap og þeim að
ganga veg kærleikans og bjart-
sýninnar og rækta hann um leið.
Slíkur einfaldleiki er oft sýo aug-
ljós og auðskilinn að við sjáum
hann ekki, engu að síður er hann
kannski sú ótroðr.a slóð sem okk-
ur gagnar best í baráttu fyrir
bættara lífi. Ljóð bókarinnar
leggja þeirri baráttu lið og hvetja
okkur til umhugsunar um mann-
leg samskipti, ást og einangrum
fólks í nútímasamfélagi og þetta
gerir Jórunn á einfaldan látlausan
hátt með skýrum ljósmyndum
stundum og oft án þeirra.
Jórunn skiptir bók sinni í fimm
hluta en milli þeirra liggur óslitirín
þráður ofinn af ofangreindri
lílfssýn. Heiti kaflanna segja okk-
ur heilmikið um efni ljóðanna og
lífsskoðun Ijóðmælandans. Kafl-
ana kallar Jórunn: lífið er þitt,
ein með sjálfri mér, en svo
komst þú, þú sem stjórnar, á
mannamótum. Flest ljóð bók-
arinnar eru stutt, stundum eru
þau heilræði, stundum spytja þau
stórra spurninga, stundum hvetja
þau okkur til dáða en ævinlega
benda þau okkur á að okkur ber
að njóta haustsins af því að óvíst
er hvort við lifum næsta vor.
Nútíðin er okkar eina tíð og það
er í dag sem lífið er okkar. Og á
ironískan hátt sýnir Jórunn okkur
hvað neikvæð lífsafstaða er oft
fáránleg:
5.
ég kvíði svo fyrir
snjónum
sagðir þú
og horfðir með áhyggjusvip
út i sólglitrandi sumarið
I jákvæðri lífsafstöðu býr afturá-
móti lykillinn að fyrirheitna landinu
og þangað ná kannski fuglarnir sem
opineygir fljúga rétta lcið. Frelsi
þeirra er öfundsvert:
25.
óg horfi
á markvisst flug’
Fróóleikur og
skemmtun
fyrirháa semlága!
álftanna
inn yfir heiðamar
sumir rata alltaf rétta leið
Þriðji hluti bókarinnar og sá
myndrænasti er fullur ástúðar og
það er freistandi að sjá hér vel-
þekkta sögpi þeirrar konu sem í
fyrstu lifir venjulegu annasömu lífi
sem breytist þegar hún kýs að vefja
ást sinni inn í líf hans en við það
hættir annað fólk að skipta hana
máli:
32.
í ómælisvíðaítu
blika stjömur
plánetur
tungl
skyldi vera þama fólk?
ekki gott að segja
það skiptir mig engu
- þú ert hér
En það er varla endalaust hægt
að gefa án þess að fá nokkuð í stað-
inn og því tekur tómið og þögnin
völdin þangað til annar hann kveð-
ur dyra og sá getur hvort tveggja
gefið og þegið og um leið kviknar
von um betra líf. í fólki og vin-
áttunni felast nefnilega sterkustu
lyklarnir. í fjórða hluta bókarinnar
er önnur saga sögð og hún á raun-
sæislegan máta en einhverra hluta
vegna fer þeim fækkandi sem halda
tryggð við þennan tón í ljóðum.
Aðeins hér gætir ískaldrar beiskju
blandinni hæðni sem hentar vel
heildarþræði bókarinnar.
Jórunn Sörensen
Jórunn byijar bókina á svipaðan
hátt og hún endar hana, byggir í
hring þessa bók sem bendir á að
lykill hamingjunnar sé fólginn innra
með hveijum manni, að vináttan
sé lífsnauðsyn, að stundin sé full
af möguleikum, að ástin sé nauð-
synleg í mannlegu félagi jafn
nauðsynleg og tómið og kuldinn eru
eyðileggjandi, að hverskyns kúgun
og valdbeiting sé afsprengi myrkrar
hugsunar. Og síðasta ljóð bókarinn-
ar segir okkur margt um listina sem
engin ein lína getur markað sem
betur fer.
64.
þegar líkaminn
er ein tindrandi
tilfinning
er þú lest ljóðið
hlustar á lagið
horfir á myndina
þá lifir þú

**WDAGSÍatfl
vwsmi
ÞYSKUR
FRAMHALDSMYNDAFLOKKUR.
Kir Royal, bráðskemmtilegur og vandaður,
nýrframhaldsmyndaflokkur í 6 þáttum.
Þessi flokkur er orðinn eitt al-vinsælasta
sjónvarpsefni Þýskalands. Hann fjallar á
grátbroslegan hátt um heim hástéttanna og
„hinna ríku og fallegu".
Margir vilja tilheyra þeim hópi, en fáir eru
útvaldir.
Heimilistæki hf
Sætúni8 Sími621215
Við erum sveigjanlegir í samningum.
Myndlyklar eru seldir hjá Heimilistækjum hf.
Upplýsingar í síma 621215.
STÖD2 LAUGARDAG KL 20:45