Morgunblaðið - 07.03.1987, Qupperneq 57

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 7. MARZ 1987
57
Helga Gísla-
dóttir - Minning
Fædd 16. september 1919
Dáin 25. febrúar 1987
25. febrúar sl. virtist ætla að
verða ósköp venjulegur dagur, en
eins og aðrir dagar var hann óráð-
inn að morgni og daga skyldi enginn
lofa fyrr en að kvöldi. Um kl. 10
um morguninn hringdi Erlendur
Siguijónsson vinur okkar og ná-
granni til okkar til þess að láta
okkur vita að Helga hefði verið flutt
á sjúkrahús þá um morguninn.
Helga lést svo þennan sama dag
um kl. 4. Helga hafði ætlað sér að
eyða þessum degi í annað. Frænka
hennar og uppeldissystir Þuríður
Helgadóttir var jörðuð þennan sama
dag. Ætlunin hafði verið að kveðja
hana hinstu kveðju. Það fór á ann-
an veg. Þegar kallið kemur verður
sérhver að hlýta því. Helga var
fædd að Stóru-Reykjum í Hraun-
gerðishreppi, Áraessýslu, 16.
september 1919. Foreldrar hennar
voru Gísli Jónsson, hreppstjóri,
þekktur maður á sinni tíð vegna
félagsmálastarfa í þágu bænda, og
María Jónsdóttir kona hans. Helga
var þriðja í 9 systkina hópi. Helga
fór að vinna þegar hún hafði aldur
til eins og gerist með börn í sveit.
Um tvítugt réðst hún í vist til Eg-
ils Thorarensen í Sigtúnum á
Selfossi. Þá kynntist hún Erlendi
Siguijónssyni frá Tindum í Svína-
vatnshreppi. Þau giftu sig 16. júni
1940 og hófu búskap á Selfossi.
Ári síðar fluttust þau að Hvolsvelli.
Ætlunin var að setjast þar að til
frambúðar, en bæði var það að
Helga festi þar ekki yndi, en einnig
að hálfu öðru ári síðar féll Siguijón
Þorkelsson á Tindum, faðir Erlend-
ar, frá. Það varð því úr að þau
fluttust norður að Tindum. Ári síðar
fluttust þau að Selfossi aftur og
hafa verið þar síðan. 1948 hóf Hita-
veita Selfoss starfsemi sína. Erlend-
ur var ráðinn fyrsti fasti starfsmað-
urinn að hitaveitunni. Það kom í
hans hlut að sjá um viðhald og eftir-
lit bæði nótt og dag með hitavei-
tunni en einnig uppbyggingu. Stór
hluti af kvabbi og símhringinum
kom á fyrstu árunum inn á heimili
þeirra hjóna, sem var miðstöð þess-
arar starfsemi og það kom þá í hlut
Helgu að taka við þessum skilaboð-
um og koma þeim áfram. Einnig
komu drengimir þeirra inn í þetta
starf þegar þeir höfðu aldur til. Það
má því með sanni segja að öll fjöl-
skyldan hafl verið vakin og sofin
yfir velferð hitaveitunnar. Fljótlega
eftir að Erlendur tók við hitaveit-
unni byggðu þau sér hús austur við
dælustöð, sem þau kölluðu Tinda,
og bjuggu þar til 1957 er þau flutt-
ust í hús er þau byggðu sér við
Víðivelli 2, þar sem þau hafa búið
síðan. Enda þótt menn velji sér að
einhveiju leyti vini og kunningja
þá velja þeir sér ekki samtíðar- og
samferðamenn. Það er því í ráun-
inni undir heppni eða óheppni komið
hvemig úr þessum mikilvæga þætti
rætist. Þegar ég ásamt fjölskyldu
minni settist að á Selfossi réð hend-
ing því að við byggðum okkur hús
andspænis þeirra. Fljótt tókst með
þessum fjölskyldum góður kunn-
ingsskapur sem varð að góðri
vináttu. Börain okkar lögðu oft leið
sína yfir til Helgu og Erlendar og
þar var gott að koma. Bamaböm
þeirra voru oft í heimsókn hjá ömmu
og afa og dvöldu stundum lengi.
Þau og börain okkar urðu góðir
leikfélagar sem dró ekki úr ferða-
tíðni yfir götuna. Fyrir þetta og
margt margt fleira viljum við færa
þakkir, enda þótt við vitum að allt
fáum við aldrei fullþakkað.
Helga og Erlendur eignuðust 3
syni: Gísla, rekstrartæknifræðing-
ur, fæddur 1940. Gísli er kvæntur
Jónu Hjartardóttur, þeirra böm eru
Helga, Hjördís og Hulda. Helga á
tvö böm. Jóhannes Sigurður, tré-
smiður, fæddur 1946. Kvæntur
Auðbjörgu Einarsdóttur. Börn
þeirra eru: Linda, Röngvaldur og
Eva. Rögnvaldur fæddur 17. ágúst
1952, þau misstu hann ungan, hann
dó 16. ágúst 1957.
Góð vinkona Helgu var Erla,
dóttir Erlendar, sem hann eignaðist
áður en hann kynntist Helgu. Erla
er fædd 1934 og býr á Böðmóðs-
stöðum í Laugardal, gift Áma
Guðmundssyni og eiga þau þijú
böm.
Seinni árin átti Helga við van-
heilsu að stríða, hún var oft illa
fyrir kölluð, en þrátt fyrir það var
hún oftast glöð. Skömmu fyrir jólin
1985 fór hún í hjartaaðgerð til
London, en hún náði ekki fullum
bata og var þreklítil. Þrátt fyrir
heilsuleysi Helgu áttum við ekki von
á þessu. Dauðinn gerði ekki boð á
undan sér. Helga og Erlendur vom
samrýnd og oftast saman, þess
vegna verður minningin betri en
líka söknuðurinn sárari. Við vottum
Erlendi, sonum hans og þeirra nán-
ustu, dýpstu samúð okkar og biðjum
þeim guðs blessunar á þessari erf-
iðu stundu.
Jón Guðbrandsson
„Blundaðu sætt nú, mín systir!
þú svafst aldrei lengi,
svefhinn þar Qekkstu þann fyrstan
í fullkomnu næði.“
(Þórunn Bjamadóttir)
Þannig vil ég kveðja kæra vin-
konu mína Helgu Gísladóttur. Ég
gleðst um leið og ég sakna. Gleðst
að hún skyldi fá hvíld úr því að
heilsan var farin. Hún veiktist að-
faranótt 25. febrúar og andaðist
síðdegis sama dag. Þann sama dag
var verið að jarðsetja frænku henn-
ar og fóstursystur, Þuríði Helga-
dóttur.
Helga Gísladóttir fæddist á
Stóm-Reykjum í Hraungerðis-
hreppi 16. september 1919. Dóttir
hinna merku hjóna Gísla Jónssonar
og Maríu Jónsdóttur. Hún var þriðja
í röðinni af 9 systkinum, en tíunda
bamið fæddist andvana (það var
stúlka).
Ég hef oft talað um góðu systur
mínar á Stóm-Reykjum, því þannig
hafa þær allar verið í huga mér,
systumar sex. Þær hafa allar reynst
mér sem kærar systur. Reyndar þau
systkini öll verið mér sem önnur
systkini.
Við voram alin upp á sitt hvomm
bænum. Við vomm sex systkinin á
Litlu-Reykjum og gefur að skilja
að oft var glatt á hjalla þegar unga
fólkið hittist. Það var einstaklega
góður vinskapur með foreldmm
okkar og margar ferðir famar á
milli bæja.
Ég man enn fyrstu ferðina mína,
sem ég fór einsömul að Stóm-
Reykjum. Ég hef líklega verið 3ja
ára gömul. Mamma sendi mig með
steinolíu í flösku, sem var látin í
sokk, og bar ég þetta á bakinu.
Átti ég að koma þessu til skila. Það
var mjög stutt á milli bæjanna, en
mér fannst þetta mjög langt. Þegar
ég var komin hálfa leið á milli
bæjanna fór ég að*hugsa um það,
að það ryki ekki upp úr strompinum
og líklega væri enginn heima. Svo
ég sneri við heim aftur. En mamma
sendi mig til baka aftur og sagði
að það væm ömgglega allir heima.
Ég fer nú eins og leið liggur og
kemst alla leið heim í traðir á
Stóm-Reykjum. Þá sé ég stóran hóp
af strákum standa á hlaðinu. Og
sé ég að þeir horfa á mig. Þá guggn-
aði ég alveg og fór að gráta og
þorði ekki lengra. En þetta vom
þá systumar á Stóm-Reykjum í
gallabuxum og vom þær að
skemmta sér yfir atferli mínu. Elsta
systirin kom þá hlaupandi til mín
og huggaði mig og fylgdi mér heim
að bænum. Var mér þar tekið með
kostum og kynjum. Síðar fylgdu
stóm stelpumar, Helga og Stína,
mér heim og skiptust á að bera
mig á bakinu. Fannst mér eftir á
að ég væri orðin miklu meiri mann-
eskja eftir þetta mikla ferðalag.
Síðan flölgaði sporam mínum á
milli bæjanna eftir því sem árin liðu.
Ávallt fannst mér þó Stóm-Reykir
vera eins og mitt annað heimili.
Helga giftist ung Erlendi Sigur-
jónssyni frá Tindum í Húnavatns-
sýslu. Næstum allan sinn búskap
hafa þau búið á Selfossi. Þau eign-
uðust þijá syni, Gísla, Sigurð
Jóhannes og Rögnvald, sem andað-
ist 5 ára gamall. Skiljanlega er það
djúp sorg að missa lítinn dreng, þó
hann væri aldrei heill heilsu sína
stuttu ævi.
Gísli er giftur Jónínu Hjartar-
dóttur og eiga þau þijár dætur.
Helga dóttir Gísla á tvo syni. Sig-
urður Jóhannes er giftur Auðbjörgu
Einarsdóttur og eiga þau þijú böm.
Helga var sjálf mjög heilsuveil,
en hún bar sínar þjáningar lítt á
torg. Hún var jafnlynd, glettin og
skemmtileg. Sannur vinur vina
sinna. Sérlega hégómalaus og hafði
skömm á slíku. Þó var hún mjög
ákveðin í skoðunum og stóð fast á
sínu ef því var að skipta. Hún var
höfðingi heim að sækja og þau hjón
bæði. Virðuleg í fasi gekk hún sinn
lífs veg til enda. Sárt er fyrir aldrað-
an eiginmann að sjá á eftir slíkri
myndar- og ágætiskonu sem Helga
var. En þá verða hinar góðu minn-
ingar að ylja um hjartarætur um
ókomin ár.
Helga er sú fyrsta af Stóm-
Reykjar-systkinunum, sem kveður
þennan heim.
Eftirlifandi systkini hennar em:
Jón, Kristín, María, Jón Haukur,
Siggi, Oddný, Sólveig (búsett í Ástr-
alíu), Iðunn og Ingibjörg. Öll mesta
mannkostafólk, eins og þau hafa
kyn til.
Sum ykkar segja:
„í heimi hér er meira af gieði en sorg,“
og aðrir segja: „Nei, sorgimar eru fleiri."
En ég segi þér, sorgin og gleðin ferðast
saman að
húsi þínu, og þegar ðnnur situr við borð
þitt, sefur hin í rúmi þínu.
Þú vegur satt milli gieði og sorgar.
Jafnvægi nærð þú aðeins á þínum dauðu
stundum.
Þegar sál þin vegur gull sitt og silfur á
mctaskálum, hlýtur gieðin og sorgin að
koma og fara.
(Spámaðurinn eftir Kahlil Gibran)
Ég votta öllum sjrgjendum mína
dýpstu samúð. Megi minningin um
kærleiksfulla konu lifa um ókomin
ár.
Stefanía Ragnheiður Páls-
dóttir frá Litlu-Reykjum.
„Vinir berast burt á tímans
straumi", kvað þjóðskáldið, og má
skilja á ýmsan veg eins og margt
sem vel er ort. Oft er það svo að
við hrekjumst ásamt vinum okkar
og vandamönnum um lífsins ólgu-
sjó, þannig að stundum em bæjar-
leiðimar stuttar en í annan tíma
ber straumurinn mannfólkið langt
hvert frá öðm. En ef kynnin hafa
á annað borð verið góð vermir minn-
ingin lengi, jafnvel heila mannsævi.
Og þannig fer okkur einmitt þegar
straumurinn ber foma vini endan-
lega á braut: Minningamar leita á
hugann og Iáta jafnvel sem allt
hafi gerst í gær. Slíkt gerist ekki
síður þótt í rauninni sé langt síðan,
ef hugurinn var þá ungur.
Helga móðursystir mín fæddist
árið 1919 á Stóm-Reykjum í
Hraungerðishreppi. Hún var dóttir
Gísla Jónssonar hreppstjóra og
Maríu Þ. Jónsdóttur konu hans. Þau
hjón áttu níu böm og er fyrsta
skarðið höggvið í þann hóp með
fráfalli Helgu.
Kynslóðimar sem ólust upp í
sveitum þessa lands á fyrstu ára-
tugum aldarinnar sættu að nokkm
öðmm örlögum en aðrar. Systkina-
hópar vom oft stórir en fátækt og
vanheilsa gerðu minni usla en áður.
Hins vegar gátu sveitimar engan
veginn tekið við hinum stóm bama-
hópum þegar þeir komust á fullorð-
insár. Mörgum var því einboðið að
flytjast á mölina sem kallað var.
Helga frænka mín var ein af þeim.
En hún fór ekki langt fiá átthögun-
um þegar hún stofnaði bú með
eftirlifandi eiginmanni sínum, Er-
lendi Siguijónssyni frá Tindum í
Húnavatnssýslu. Þau bjuggu fyrstu
árin á ýmsum stöðum á Suðurlandi
en síðan gerðist Erlendur forstöðu-
maður nýstofnaðrar hitaveitu á
Selfossi. Þar bjuggu þau hjón lengst
af sínum búskap, fyrst í landi Laug-
ardæla í húsi sem þau kölluðu
Tinda, en síðan inni í kaupstaðnum.
Þau eignuðust þijá syni, Gísla, f.
1940, Sigurð Jóhannes, f. 1946, og
Rögnvald, f. 1952, en hann lést af
meðfæddu meini á bamsaldri. Gísli
er tæknifræðingur að mennt og
einn af eigendum og forstöðumönn-
um fyrirtækisins Rekstrartækni hér
í borg. Kona hans er Jónína Hjartar-
dóttir. Sigurður Jóhannes er
trésmiður og búsettur á Selfossi.
Kona hans er Auðbjörg Einars-
dóttir. Bamabömin em sex að tölu
og bamabamabömin þegar orðin
tvö. Hafa bömin verið Erlendi og
Helgu mikill gleðigjafí þegar árin
færðust jrfír.
Ég á margar góðar bemskuminn-
ingar um samvemstundir með
Helgu og Erlendi og sonum þeirra,
bæði frá Laugardælum, Selfossi og
héðan úr Reykjavík. í þá daga var
fátítt að alþýðumenn ættu bíla.
Fyrir böm úr bíllausri fjöiskyldu var
því heldur en ekki hátíð að komast
austur að Selfossi og njóta góðs af
gestrisni og greiðvikni þeirra hjóna,
sem vom ævinlega reiðubúin að aka ,
okkur borgarbúunum nánast hvert
á land sem væri, þar á meðal í
heimsóknir til annarra skyldmenna
í sveitum Ámessýslu. Ég man enn
hvemig ég hændist að þessum
elskulegu hjónum sem bam og eft-
ir á að hyggja sé ég að þau hljóta
að hafa verið óvenjulega bamgóð:
Það var einhvem veginn eins og
við systkinin rynnum sjálfkrafa inn
í þeirra eigin bamahóp þegar við
komum til þeirra í heimsókn. Á
fullorðinsámm verður manni ljóst
að slíkt er fáum gefið.
Helga var aðeins árinu jmgri en
móðir mín. Má því nærri geta að
kært var með þeim í æsku. Úr því '
dró ekki síðar, því að þær fylgdust
að ýmsu lejdi að í gleði- og sorgar-
efnum ævinnar fram eftir ámm.
Þær giftust um svipað leyti og urðu
ekki nema nokkrir mánuðir milli
frumburðanna. Og þeim Helgu og
Erlendi og foreldram mínum varð
vel til vina. Þannig minnist ég þess
að þau fóm stundum fjögur saman
í löng ferðalög á sumrin, en slíkt
var þá ekki eins algengt og nú er.
Einnig man ég glöggt hvemig faðir
minn og Erlendur gerðu óspart að -
gamni sínu þegar þeir hittust, ekki
síst ef einhvem nýlegan gleðskap
og söng bar á góma.
Þegar ég var kominn um tvítugt
kom sér stundum illa að eiga ekki
aðgang að bíl á heimilinu, til dæm-
is vegna ferðalaga um landið með
félögum sem annars vom við nám
erlendis. Það segir sína sögu að
mér varð þá fyrst fyrir að ieita til
Helgu og Erlendar þótt um heiði
væri að sækja. Og jafnvel svo stór
og óvenjuleg bón var veitt eins og
sjálfsagður hlutur, og fól þó í sér
traust á óhörðnuðum ungum manni.
Ekki var heldur verið að fjargviðr-
ast að óþörfu þótt óhapp yrði. Það
dýpkar sýn ungmennis á mannlífið *-
að kynnast slíkum eiginleikum í
fari manna.
Um svipað leyti komu þau Helga
og Erlendur nokkmm sinnum til
Kaupmannahafnar þar sem ég var
við nám. Fór ég þá í ferðalög með
þeim um landið í kring og til Þýska-
lands, og var það að sjálfsögðu
kærkomin tilbreyting frá náminu.
Svona gæti ég haldið áfram um
hríð að rifja upp minningamar um
kæra frænku sem er nú ekki lengur
á meðal okkar eftir langvarandi
vanheilsu á síðarí ámm. En sú upp-
rifjun bíður betri tíma.
Ég og fjölskylda mín sendum
Erlendi, Gísla og Jóa, konum þeirra
og afkomendum béstu samúðar-
kveðjur. Megi minningin gefa þeim
styrk til að mæta sorginni.
Þorsteinn Vilhjálmsson
Við
flytjum í
Síðumúla
8
Laugardaginn 7. mars nk. flytja verslunin
Málarameistarinn og Heildverslun
Þorsteins Gíslasonar,
Nordsjö-umboðið á íslandi,
sem verið hafa á
Grensásvegi 50,
í nýtt og betra húsnæði í
Síðumúla 8, Reykjavík.
Rlordsjö-málningin og -lökk eru sænskar
gæðavörur. Tintorama-litakerfið býður upp á
þúsundir lita jafnt úti sem inni.
Verið velkomin á nýja staðinn og sannfærist
um að góð þjónusta getur orðið enn betri.
Verslunin Málarameistarinn,
Heiidverslun Þorsteins Gíslasonar,
Síðumúla 8; 108 Reykjavík.
Símar 689045 og 84950.
"t