Morgunblaðið - 26.03.1987, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 26. MARZ
Þannig vinna þeir að því að móta
samstarf við aðrar stofnanir, skapa
ný félagsleg úrræði og efla mögu-
leika siqólstæðinganna til þess að
nýta eigin forsendur.
Félagsráðgjafínn er fulltrúi skjól-
stæðings þegar hann þarf að ná
rétti sínum í hvers konar félagsleg-
um og persónulegum málefnum. Hér
getur verið um að ræða samstarf
við lögfræðing, Félagsmálastofnun,
skólakerfí, ráðuneyti, húsnæðisfull-
trúa, öldrunarfulltrúa, Skattstofu
eða Tryggingastofnun svo að eitt-
hvað sé nefnt. Þetta samstarf fer
fram í formi samráðs- og samninga-
funda, símtala, bréfaskrifta og
heimsókna af ýmsu tagi. í sumum
málum er félagsráðgjafí bakhjarl
skjólstæðinga, leiðbeinir, hvetur og
styður. í öðrum vinnur hann fyrir
skjólstæðinginn og beitir sér beint í
hans stað. I enn öðrum málum vinn-
ur félagsráðgjafínn að því með
skjólstæðingi sínum að hjálpa honum
yfír persónulega erfíðleika, ná tök-
um á tilfínningalegri röskun vegna
ytri eða innri aðstæðna, vinna úr
samskiptatogstreitu við nánustu að-
standendur og skapa þar nýtt
jafnvægi. Þannig veita félagsráð-
gjafar upplýsingar, fræðslu og
þjálfun af ýmsu tagi eða vinna að
meðferð einstaklinga, hjóna og fjöl-
skyldna.
Erfitt að rjúfa starfið
Þegar félagsráðgjafar á geðdeild
Landspítalans fara í verkfall eða
segja störfum sínum lausum, eins
og nú stendur fyrir dyrum, er það
hvorki misbeiting valds, þtjóska við
ráðamenn né ábyrgðarleysi. Þetta
mátti hins vegar skilja á vandlæting-
arfullum leiðara Morgunblaðsins í
síðustu viku. Ég hef um margra ára
skeið tekið þátt í umræðum starfs-
félaga minna um þá mótsögn sem
felst í þvi að vinna ábyrgðarmikið
starf, en fá lágmarkslaun. Stundum
varðar þessi ábyrgð ráðstöfun á al-
mannafé, stundum afdrifaríkar
ákvarðanir í fjölskyldu- eða einstakl-
ingsmálefnum og stundum beinlínis
líf og dauða skjólstæðings. Daglega
standa félagsráðgjafar á geðdeild
frammi fyrir nauðsyn fræðilegrar
þekkingar sinnar, skipulagshæfni,
þrautseigju og úthalds í erfíðum
málum. Þar er sífellt minnt á mikil-
vægi áreiðanleika, trausts og fag-
legra viðbragða og krafan um
skilyrðislausan skilning og viður-
kenningu á annarri manneslq'u er
forsenda starfsins. Það væri undar-
legt, ef starfsfólk, sem hlotið hefur
margra ára háskólamenntun í að
tileinka sér þessi viðhorf ásamt sið-
fræði í mannlegu samstafi, væri
skyndilega orðið að ábyrgðarlausum
eiginhagsmuna- eða tækifærissinn-
um, sem þráðu það eitt að meija
út einhveija aura sér til handa með
sem siðlausustum aðferðum. Nei,
það er of langsótt.
Þegar félagsráðgjafar á geðdeild
Landspítalans fara í verkfall eða
segja störfum sínum lausum, kostar
það mikið átak. Á síðustu vikum
hefur ekki sá dagur liðið, að einhver
þeirra hafí ekki átt viðræður við
mig um áhyggjur sínar og ósætti
við að vera neyddir til að grípa til
þessara óhjákvæmilegu aðgerða.
Áhyggjumar hafa beinst
— að félagsráðgjafaþjónustunni
sem slíkri
— að einstökum skjólstæðingsmál-
um, þar sem mikilvæg fyrir-
greiðsla er í sjónmáli (t.d. atvinna
eða húsnæði)
— að áfangastöðum og sambýlum,
þar sem reglulegir stuðnings- og
eftirlitsfundir eru forsenda starf-
seminnar
— að því að þurfa að tjúfa viðkvæm
meðferðartengsl við skjólstæð-
inga, sem hvekkjast auðveldlega
(þess eru dæmi, að mánaðarsum-
arfrí þurfí að undirbúa í margar
vikur og samt hefur það raskandi
áhrif)
— að þurfa að hætta langtímafjöl-
skyldumeðferð í miðjum klíðum
— að þurfa að fara frá málefni, sem
búið er að leggja margra mánaða
vinnu í og er að komast á fram-
kvæmdastig (nýtt félagslegt
úrræði)
— að þurfa að hverfa frá samstarfi
í bráðu bamavemdarmáli af
jandsbyggðinni.
Ég gæti nefnt ótal fleiri dæmi.
Ef félagsráðgjafar væru sjálf-
boðaliðar, góðgerðarstarfsfólk, eða
ynnu eingöngu af hugsjón eins og
sögulegir forverar þeirra gerðu þeg-
ar þjóðfélögin voru einfaldari og
samskipti og hlutverk öll skýrari,
þegar kynslóðabilið, hraðinn og
breytileikinn var ekki fundinn upp,
þá væmm við tímaskekkja. Án
menntunar okkar og sérhæfíngar
megnuðum við einfaldlega ekki að
hjálpa fólki til þess að skilja og ráða
við flókin félagsleg og tilfínningaleg
vandamál samtímans.
Fræðileg þekking, fagleg ábyrgð
og siðfræðileg skólun er undirstaða
slíks starfshlutverks. Háskóla-
menntun, sífelld ábyrgð og afskipti
af viðkvæmum einkamálum krefst
hæfs fólks. Hæft fólk krefst viðeig-
andi launa og starfsaðstæðna, sem
gerir því kleift að vinna krefjandi
störf með fullri einbeitingu og rausn.
Höfundur er yfirfélagsráðgjafi
Geðdeiidar Landspítalans.
I 1 i — — ■ : .
HRINGDU wmsmmzmmm SÍMINN ER ,691140 691141 | JHnpntUit
greiðslukortareikning þinn mána&ariega. JE

s®
Sýningin
er haldin í AKOGES
húsinu og er opin 27. mars,
kl. 13°°-1900 og 25 mars, kl.10°°-1800
■ Kynning á BIRKI bókhaldshugbúnaði
frá Þróun hf.
■ Kynning á skrifstofukerfi frá DIGITAL
og Skagfjörð.
M.a.: áætlanagerð, ritvinnsla, dagbók
tölvupóstur, tölvusími o.fl.
■ Kynning á AGNESI, forriti fyrir útgerð-
arfyrirtæki, frá Hugtaki hf.
■ Kynning á STARRA, forrit fyrir lækna
og sjúkrahús, frá Hugtaki hf.
Við þessa kynningu verða notuð;
MicroVAX II,
Ericsson PC, Micro PDP 11/53,
Tektronix grafiskur skjár,
NEC prentarar.
^tjkristjan o
ÖUSKAGFJÖRD HF
Hólmaslóð 4,101 Reykjavík, s. 24120