Morgunblaðið - 23.04.1987, Blaðsíða 2

2 C
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 23. APRÍL 1987
Flokkur Glístrups
á Islandí
eftirBerg
Sigurbjörnsson
Miðað við áratuga verðbólgu
okkar íslendinga og sjúklega
ástríðu þeirra, sem nokkur tök
höfðu á, að auðgast á skattsvik-
um, má segja, að það sé vonum
seinna, að flokkur eins og „Fram-
faraflokkur" Glistrups hins
danska nái að skjóta rótum hér á
landi. En nú hefur það gerst. Og
skyldi enginn láta sér á óvart
koma, þó að þróunin hér yrði hlið-
stæða þess sem gerðist í Dana-
veldi: Kjósendafylgi, sem gæti
ógnað tilveru gömlu flokkanna og
lýðræði hérlendis.
Upphafið nánast eins
Upphaf Framfaraflokksins og
Borgaraflokksins er nánast tekið
eins: Einstaklingur, sem hefur
komið ár sinni vel fyrir borð fjár-
hagslega, telur, að peningamir
eigi að lyfta honum til metorða
og valda. Báðir telja að afl pen-
mgsins geti komið í stað andlegra
yfirburða við val leiðtoga.
Skattamál dropinn
sem fyllti
í báðum tilfellum er það fijáls-
leg umgengni „leiðtoganna"
Glistrups og Alberts við skattalög,
sem fyllir mælinn og verður þess
valdandi, að þeir taka með nán-
ustu vinum og vandamönnum þá
ákvörðun að láta til skarar skríða
og stofna eigin stjómmálaflokk. í
tilfelli Glistmps var það stofnun
gervifyrirtækja til að komast hjá
eðlilegum skattgreiðslum, o.fl. af
því tagi, sem talið var varða við
skattalög, sem varð kveikjan að
flokksstofnun hans. Kveikjan að
flokksstofnun Alberts er þessi,
skv. því sem frá er greint í fjöl-
miðlum, eftir að Albert hafði
svarað fyrirspumum skattrann-
sóknarstjóra:
1. Albert eða fyrirtæki hans,
sem er eitt og hið sama (sama
nafnnr.) hafði tekið við greiðslu
fyrir afslátt af farmgjöldum á
áfengi a.m.k. tvö ár í röð, sem
ÁTVR, sem greiddi farmgjöldin,
hefði átt að fá.
2. Jafn oft hafði „gleymst" að
telja upphæðimar fram til skatts.
3. Upphæðimar em greiddar
út af leynireikningi fyrirtækis,
sem er eða var mjög nátengt Al-
berti, á nafni Alberts og lagðar
inn á einkareikning hans eftir því
sem fram er komið.
4. Þetta gerist meðan Albert
er fjármálaráðherra Sjálfstæðis-
flokksms og því æðsti yfírmaður
bæði ÁTVR og skattayfírvalda í
landinu. Hér þarf í raun engin orð
um. „Er nokkur furða þó nautinu
blöskri", sagði Kjarval eitt sinn í
frægri vísu.
Nýir herrar
Af öllu því sem Albert hefur
um framangreind atriði sagt í fjöl-
miðlum má ráða, að hann skilur
einfaldlega ekki hvaða veður Þor-
steinn Pálsson og þeir, sem með
honum standa, em að gera út af
svona „smotteríi".
Leyfíst ekki fjármálaráðherra
að „gleyma" að telja fram ein-
hvem tittlingaskít eins og öðmm?
Hér er litið á íjárupphæð en ekki
verknað. Pólitísku „flokksnautin",
sem Albert þekkti frá ferli sínum,
hefðu nefnilega ekki látið sér „blö-
skra“, heldur notað „sambönd"
og „ítök“ hér og þar til að breiða
yfír málið og láta niður falla, þeg-
ar „ráðherra átti í hlut“.
En nú vom komnir nýir herrar
í Sjálfstæðisflokknum, nýir vendir
með aðrar siðgæðiskröfur til
flokks og frammámanna en áður
giltu. Það höfðu orðið kynslóða-
skipti í flokksforystunni og þessi
nýja kynslóð ætlaði ekki að sætta
sig alveg við siðgæðismat og sið-
ferði gömlu kerfiskarlanna úr
samtryggingarkerfínu. Alberti var
því gefínn kostur á að segja af
sér ráðherradómi.
Peningarnir og valdið
En þegar hér var komið sögu
vaknaði margur skattafúskarinn
upp við vondan draum og mikla
martröð.
Ætlaði formaður Sjálfstæðis-
flokksins að ganga fram fyrir
skjöldu og fara sem æðsti yfír-
maður skattayfírvalda að láta
menn axla pólitíska ábyrgð fyrir
skattsvik — skatt„gleymsku“?
Var maðurinn orðinn vitlaus?
Hver gat þá búist við að sleppa,
ef ráðherra var látinn bíta í súrt
epli fyrir svo sem ekkert, miðað
við stóm laxana í skattafúskinu?
Sennilega hefði Albert þegið
það að sitja sem fastast í fyrsta
sæti á lista Sjálfstæðisflokksins
og bíða átekta, ef „Hulduher"
skattleysingjanna hefði ekki grip-
ið harkalega í taumana. Þorsteinn
Pálsson og hans nótar skyldu
kúskaðir til að hætta svona kúnst-
um eða liggja pólitískt dauðir ella.
Hér fóm menn, sem höfðu pening-
ana og valdið.
„Ég hef peningana og valdið,"
sagði bílakóngurinn hér á ámm
áður. Ógnunin var nýr stjóm-
málaflokkur, sem tæki atkvæði
frá Sjálfstæðisflokknum í kom-
andi kosningum. Og nú skyldu
allir þeir, sem meta af einlægni
lýðræði, frelsi og mannhelgi,
staldra við og opna augun. Það
er hættulegt að vanmeta peninga-
liðið — fasisminn er þvf víðast
nærtækur, eða „goullisminn".
Vinur litla mannsins
Borgaraflokkurinn mun þó ekki
telja sér hagkvæmt að ganga fram
í kosningunum með skattamálin
sem gunnfána. Menn muna enn,
að það varð Glistmp að falli um
síðir. Borgaraflokkurinn mun að
sjálfsögðu lofa skattalækkun og
stóraukningu allra framkvæmda
um leið.
En á gunnfána skattleysingja
Borgaraflokksins munu standa
gullnu letri orðin: „Vinir litla
mannsins". Til er gömul saga um
„vin litla mannsins" og vináttu
hans, sem ástæða er til að rifja
upp á þessum tímamótum. Hún
er svona: Einu sinni var lítill mað-
ur sem var alveg voðalega mikið
veikur. Hann var líka svo voðalega
feitur, að hann var lasinn í fítunni
sinni. En hann átti óskaplega góð-
an og háttsettan vin. Og þegar
litli maðurinn var alveg að sálast
úr veikindum, kom vinurinn og
sagði: „Þú skalt ekki vera lengur
veikur, ég ætla að gefa þér mikla
peninga svo að þú getir farið til
góðu læknanna í útlandinu, sem
lækna þig fljótt og vel. En vinur
litla mannsins tók ekki peningana
frá sjálfum sér. Sei, sei, nei. Hann
Bergur Sigurbjömsson
„Sennileg'a hefði Albert
þegið það að sitja sem
fastast í fyrsta sæti á
lista Sjálfstæðisflokks-
ins og bíða átekta, ef
„Hulduher“ skattleys-
ingjanna hefði ekki
gripið harkalega í
taumana. Þorsteinn
Pálsson og hans nótar
skyldu kúskaðir til að
hætta svona kúnstum
eða liggja pólitískt
dauðir ella.“
sendi mann til Gufuskips og Sjó-
skips og lét segja þeim að það
væri „góð §árfesting“ fyrir þau
að gefa litla manninum peninga
svo að hann gæti farið til góðu
læknanna í útlandinu og orðið
heill heilsu. Þetta skildu skipin og
samþykktu. Gufuskip gaf 50 þús-
und og Sjóskip gaf 70 þúsund og
færðu á leynireikning í bókhaldinu
sínu. Og vinur litla mannsins færði
nú litla manninum umslag með
100 þúsund krónum, eftir því sem
litli maðurinn sagði síðar, sór og
sárt við lagði, þegar upp komst
um vináttubragðið, og vondir
menn hleyptu öllu í bál og brand
og þingsæti litla mannsins fauk
út í buskann.
Svona er nú sagan um vináttu
vina litlu mannanna, líka vina litlu
svöngu bamanna. Þeir þurfa að
fá eitthvað sjálfír fyrir það að láta
aðra gefa, fyrir vináttuna og góð-
semina. Þó nú væri.
Ármann Öra Ármannsson
inn ekki að fara í slfkan sparðatín-
ing þegar leitað er að afrekum á
kjörtlmabilinu. Nær væri að nefna
afnám tolla af skfðum.
Frelsi fjölmiðlarekstrar, sem hef-
ur leitt af sér Bylgjuna og Stöð 2,
verður okkur vonandi til góðs og
Hart leikin þjóðfélög1
Við erum, eins og Danir, hart
leikið þjóðfélag. Verðbólga,
lífsgæðakapphlaup, peninga-
græðgi, vinnuþrælkun, vímuefna-
ofneysla, samviskulaus fyrir-
greiðslupólitík stjómmálamanna
og miðlungsmennska, sem
tröllríður valdastofnunum og fjöl-
miðlum o.s.frv., er kjörlendi fyrir
flokka eins og Framfaraflokk
Glistrups og Borgaraflokk Al-
berts.
Hér er, eins og var í Dan-
mörku, mikil hætta á ferð. Fólk
er orðið uppgefíð á orðafroðu
flokkanna áratugum saman og
gerðir í engu samræmi við fyrir-
heit. Munurinn er sá, að Danir
áttu þó þann manndómsneista
eftir, að allir stjómmálaflokkar
þar tóku höndum saman til að
kveða flokk Glistrups í kútinn og
tókst það, með erfíðismunum á
löngum tíma. Það má efast stór-
lega um, að við eigum enn það
siðferðisþrek eftir innan gömlu
flokkanna, að þetta tækist hér,
þó að nýir herrar Sjálfstæðis-
flokksins hafí sýnt góð tilþrif og
Jón Baldvin lofí góðu. Verður ekki
sú þjóðar-
íþrótt kerfískarla og fyrirgreiðslu-
pólitíkusa okkar ofan á eftir
kosningar, eins og venjulega „að
heiðra skálkinn svo að hann skaði
þig ekki?“
Hefði ekki Glistrup orðið for-
sætisráðherra á íslandi?
Talníng skatt-
svikaranna
Má vera að framangreindar
hugleiðingar um siðferðisþrek
þjóðarinnar séu of svartsýnar. Má
vera að ný forysta og hreinsaður
Sjálfstæðisflokkur, Alþýðuflokkur
undir nýrri forystusveit og
kvennalistakonur, með augljósum
yfírburðum, beri gæfu til að taka
höndum saman um að forða landi
og þjóð frá stórslysi. Má vera. Þá
væri vel og aldrei skyldi maður
leggja árar í bát.
En þá gæti líka verið í uppsigl-
ingu veisla fyrir skattayfírvöld
heiðarlegra stjómvalda. Geta þau
ekki blátt áfram talið upp skatt-
svikarana í öllum kjördæmum
landsins, framkvæmt einskonar
birgðatalningu fyrir ríkissjóð?
Væri ekki auðvelt handverk að
heimta þessa milljarða í ríkissjóð,
sem sérfræðingar fullyrða að af
honum séu hafðir með skattsvik-
um? Stjómvöld þyrftu ekki annað
að gera en lifa eftir hinni gömlu
en einföldu og sjálfsögðu lífsreglu:
„Let justice be done“.
Höfundur er fyrrverandi þing-
maður Þjóðvamarflokks Ialanda.
er sjálfsagt mál, enda þótt sumum
reynist erfitt að sjá hvað það eigi
skylt við framtak í menningarmál-
um.
Sú breiðfylking fólks sem Sjálf-
stæðisflokkurinn er í okkar fá-
mfenna landi gerir sér held ég betur
grein fyrir en stjómmálamennimir
að efnahagsleg auðsæld og fram-
farir einar sér em lítils virði, ef
ekki er hugað að þroska einstakl-
ingsins um leið.
Fomstumenn Sjálfstæðisflokks-
ins hafa þó þá sérstöðu umfram
marga aðra stjómmálamenn að
þeir hafa í verki meir en í orði haft
frumkvæði að nýju átaki I menning-
armálum. Ég hygg að listalíf hafí
aldrei verið jafti þróttmikið á ís-
landi og síðasta kjörtfmabil. Megi
það halda áfram með sjálfstæðis-
menn í fomstu ríkisstjómar.
Aliar nágrannaþjóðir okkar hafa
markað mun ákveðnari stefnu í
menningarmálum og veita til þeirra
meira fé en íslendingar.
Við þurfum að taka þessi mál
nýjum tökum, því við viljum halda
áfram að vera íslensk þjóð. Til þess
treysti ég Sjálfstæðisflokknum best
allra stjómmálaflokka.
Höfundur er framkvæmdaatjóri
Ármannafella hf.
Sj álfstæðisflokkur-
inn og menningarmál
eftir Armann Om
*
Armannsson
Hvers vegna kýs ég Sjálfstæðis-
flokkinn?
Margir finna hjá sér þörf, þessa
síðustu daga fyrir kosningar, á að
láta í ljósi ástæður þess að þeir
kjósi frekar þennan en hinn. Það
er eðlilegt og vonandi höldum við
slíku skoðanafrelsi um ókomna
framtíð.
Ég kýs Sjálfstæðisflokkinn ein-
faldlega þar sem hann stendur vörð
um frelsi einstaklinga til hugsana
og athafna auk félagslegrar vel-
ferðar allra. Mér fínnst ástæða til
að leggja áherslu á þessar einföldu
staðreyndir, sérstaklega nú eftir hin
slæmu mistök sem sá ágæti maður
Albert Guðmundsson hefur látið
hafa sig út í nýlega.
Menningarmál hafa farið lágt í
þessarí kosningabaráttu sem oftar
og held ég að þar sé bæði við venju
og stjómmálamenn að sakast.
Stjómmálabarátta snýst nánast
eingöngu hefðbundið um efnahags-
mál. Stór hluti þjóðarinnar hefur
sem betur fer mikinn áhuga á
menningarmálum þó hann hrópi
ekki um það á torgum.
Ýmissa orsaka vegna hefur eng-
inn flokkur komið sér upp stefnu í
menningarmálum. Sjálfstæðis-
flokkurinn á þar kjörið tækifæri og
núverandi menntamálaráðherra,
Sverrir Hermannsson, hefur sýnt í
verki, á þeim skamma tíma sem
hann hefur verið í embætti, meiri
framkvæmdahug en margir fyrir-
rennarar hans á heilum lqörtímabil-
um. Þar má m.a. nefna húsnæðis-
mál Þjóðarbókhlöðu, Þjóðskjala-
safns, Listasafns og Leiklistarskóla.
Ungir framsæknir stjómmála-
menn Sjálfstæðisflokksins þurfa þvf
„Forustumenn Sjálf-
stæðisflokksins hafa þó
þá sérstöðu umfram
marga aðra stjórn-
málamenn að þeir hafa
í verki meir en í orði
haft frumkvæði að nýju
átaki í menningarmál-
um. Eg hygg að listalíf
hafi aldrei verið jafn
þróttmikið á íslandi og
síðasta kjörtímabil.“
ekki að hrósa flokknum fyrir tolla-
leysi málarapensla og hljómplatna
sem sérstöku framlagi til menning-
armála. Sem betur fer þarf flokkur-