Morgunblaðið - 23.04.1987, Blaðsíða 8

8 C
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 23. APRÍL 1987
Traustur bakhjarl
Bjarni Benediktsson og Ólafur Thors. lj6sm./PéturThoms«n
eftír Sigurð E.
Haraldsson
Á árinu 1981 gaf Almenna Bóka-
félagið út bók, sem Matthías
Johannessen skáld ritaði um Ólaf
Thors, formann Sjálfstæðisflokks-
ins og forsætisráðherra. Ekki
verður fjallað um þessa bók nánar
í þessu greinarkomi, en á hana
verður þó vart minnst án þess fram
komi, að undirritaður metur hana
með þeim hætti að verk söguritara
sé svo vel af hendi leyst að aðdáun
vekur. Sú alúð, sem Matthías skáld
leggur í verk sitt, glæðir líf og störf
Ólafs Thors svo ljóslifandi veru-
leika, að þegar bækumar tvær eru
lagðar til hliðar að lestri loknum
vildi maður gjaman hefja lesturinn
að nýju.
Á þessa bók um æfí og störf
Ólafs Thors er minnt að gefnu til-
efni. Það hefur gerst á síðustu
dögum að hópur fólks, sem hefur
um lengri eða skemmri tíma fylgt
Sjálfstæðisflokknum að málum,
gerir nú harða hríð að flokknum
og réttkjörinni forystu hans. Sýnist
öll viðleitni þessara fyrrum liðs-
manna markvisst stefnt að því að
veikja Sjálfstæðisflokkinn og koma
höggi á skoðanabræður í stjóm-
málum. Mörgum mun þykja sem
mér, að þetta sé ekki sársaukalaust.
Það er ekki vandalaust að semja
sig að siðum Qölmennra samtaka
og taka því, að ekki er ávallt hægt
að taka ákvarðanir með þeim hætti
að öllum líki. { bókinni um Ólaf
Thors segir á einum stað: Ólafur
Thors var kröfúharður leiðtogi og
gat einnig verið eigingjam stjóm-
málaforingi. En hann hugsaði
fremur um flokk sinn en sjálfan
sig. Hann tók frekar upp þykkjuna
fyrir flokkinn en eigin persónu. Það
var honum persónulegt sársauka-
efni, þegar honum þótti vegið að
virðingu Sjálfstæðisflokksins.
Ég vænti þess að þessi afstaða
hins mikilhæfa foringja megi verða
umhugsunarefni. „Hann tók frekar
upp þykkjuna fyrir flokkinn en eig-
in persónu." Hvað segja þeir um
þetta, sem nú beijast fast um og
bregða jafnvel nafni Ólafs Thors á
loft og láta að því Iiggja að fetað sé
í hans fótspor? Það misklíðarefni,
sem nú hefur komið upp í Sjálfstæð-
isflokknum, verður ekki gert að
umræðuefni hér, um tildrögin vita
allir sem láta sig málið varða. En
mig langar að fara nokkrum orðum
um þá kenningu, sem m.a. hefur
mátt sjá í ritstjómargrein í Morgun-
blaðinu, að hugsanlegt sé að yngri
kynslóð sjálfstæðismanna geri
strangari kröfur til siðferðis í
stjómmálum en þeir sem eldri eru.
Þessu hefur raunar verið varpað
fram án þess að um fullyrðingu
væri að ræða. Undirritaður getur
ekki fallist á að tilefni sé til slíkra
ályktana. Allir hljóta að sjá, að
stjómmálastarf sem er afvegaleitt
af fyrirgreiðslupólitík er ekki mikils
virði. Stjómmál snúast um lífsskoð-
anir manna og viðleitni til að finna
leiðir, sem líklegar em til að ná
árangri. Ég er þess fullviss að þorri
eldri jafnt sem yngri sjálfstæðis-
manna er þeirrar skoðunar.
í bók Matthíasar Johannessen
um Ólaf Thors er þess getið að
Ámi Helgason, þáverandi sýslufull-
trúi í Stykkishólmi, átti náin
samskipti við Ólaf Thors. Ámi hélt
dagbók og skráði þar ýmislegt, sem
þeim Ólafí fór á milli. í bókinni
má m.a. lesa þessa tilvitnun í dag-
bækur Áma:
Ég hafði mikinn áhuga á því að
eignast bifreið 1946. Þá var allt
háð leyfum og því flúði ég á náðir
Ólafs. Ekki var bréf mitt fyrr kom-
ið í hans hendur en ég fékk
upphringingu — ogþvert nei. „Þetta
geri ég ekki fyrir nokkum mann, “
sagðihann. „Eghefskömm á þess-
um aðferðum og mundi aldrei fá
mér bifreið á þennan hátt. Nei, ég
tek ekki þátt í að mismuna fólki.
Ég vildi heldur vera bíllaus en aka
í bifreið, sem annar hefði e.t.v.
meiri siðferðilegan rétt á en ég.
Þetta kemur ekki til mála.“
Ólafí varð ekki þokað. Ég skildi
þetta svar miklu betur, þegar frá
leið, og var þá þakklátur Ólafí fyr-
ir að hafa vakið mig til umhugsunar
um slík viðskipti.
Hvað segja þeir, sem nú draga
fyrirgreiðslupólitíkina að hún, um
þessa lífsskoðun Ólafs Thors: „Ég
vildi heldur vera bíllaus en aka í
bifreið sem annar hefði meiri sið-
ferðilegan rétt á.“
Náinn vinur ólafs Thors og sá
sem tók við formennsku af honum
var Bjami Benediktsson. Bjami var
mikill stjómmálaskörungur eins og
alþjóð er kunnugt. Ólafur Egilsson
sendiherra annaðist útgáfu bókar
um Bjama Benediktsson, þar sem
ýmsir honum gjörkunnugir gera
nokkra grein fyrir starfí hans og
lífsskoðun. í bókinni segir Birgir
ísleifur Gunnarsson, fyrrverandi
borgarstjóri, m.a.:
Bjami Benediktsson var ávallt
mjög varkár í kosningaloforðum.
Honum fannst ávallt að sér væri
mjög misboðið ef menn settu það
sem skilyrði fyrir stuðningi við hann
eða flokkinn að einhver ákveðin
mál yrðu fram að ganga. Bjami
brást hinn versti við öllum slíkum
tilmælum og enn minnast sam-
starfsmenn ákveðinna dæma um
það að Bjami rak menn umsvifa-
laust á dyr sem báru fram slíkar
málaleitanir. Á sama hátt særðiþað
mjög réttlætiskennd Bjama efhon-
um var borið það á brýn af pólitísk-
um andstæðingum að hann notaði
aðstöðu sfna til að hygla sérstak-
lega samhetjum í stjómmálum, en
slíkt var mjög fjarri skapi Bjarna.
Væntanlega kemur það fáum á
óvart, sem þekktu til Bjama Bene-
diktssonar, að ekki sló hann af
ströngum kröfum til siðferðis og
fullra heilinda.
Meðal þeirra sem rita um Bjama
Benediktsson í áðumefndri bók er
Matthías Johannessen skáld. Hann
var náinn vinur Bjama um langt
árabil. Hann hefur orðrétt eftir
Bjama Benediktssyni þessi ummæli
hans:
„Það er enginn vandi að stjóma
landi, en það er miskunnarlaust
■ starf að vera formaður Sjálfstæðis-
flokksins. “
Núverandi formaður Sjálfstæðis-
fíokksins virðist hafa einsett sér að
hafa það lögmál Ólafs Thors í
heiðri, að virðingu Sjálfstæðis-
flokksins beri að setja í öndvegi.
Skildi hans beri að halda flekklaus-
um sé þess kostur. Ég er þess
fullviss að margir, sem muna for-
ingjana Ólaf Thors og Bjama
Benediktsson, sjá nú í Þorsteini
Pálssyni verðugan arftaka þeirra.
Þorsteinn Pálsson hefur efalaust
fundið það að undanfömu að for-
Sigurður E. Haraldsson
„ Allir hljóta að sjá, að
stjórnmálastarf sem er
afvegaleitt af fyrir-
greiðslupólitík er ekki
mikils virði. Stjórnmál
snúast um lífsskoðanir
manna og viðleitni til
að finna leiðir, sem
líklegar eru til að ná
árangri. Ég er þess full-
viss að þorri eldri jafnt
sem yngri sjálfstæðis-
manna er þeirrar
skoðunar."
mennska í Sjálfstæðisflokknum er
„miskunnarlaust starf". Ég er sann-
færður um að Þorsteinn hafi til að
bera dómgreind, gáfur, heilindi og
einbeitni til átaka á þeim vett-
vangi, þar sem hann hefur nær
einróma verið kjörinn til að ganga
í fararbroddi.
Þeir verða margir, sem áður
hugðust kjósa aðra stjómmála-
fiokka, en kjósa Sjálfstæðisfíokkinn
nú. Ég þekki marga slíka. Menn
vilja styrkja og styðja ungan og
framsækinn forystumann, sem
sjálfstæðismenn hafa kjörið til for-
ystu. En hann hefur að bakhjarli
lífsstarf og steftiumótun þjóðmála-
skörunga, sem lítillega hefur verið
drepið á í þessari grein. Ég ber til
hans flillt traust, megi honum vel
famast.
Höfundurer fyrrverandi formað-
UTKaupmnnnnnnmtjílrn talands.
Innilegar þakkir færi ég öllum sem glöddu mig
á sjötugsafmœli mínu.
Laufey Þórunn Samsonardóttir.
MIÐALDA-
HLJÓÐFÆRI
Okkur vantar tvær lútur,
krummhorn og önnur blásturs-
hljóðfæri, vegna kvikmyndarinn-
ar „í skugga hrafnsins“.
Vinsamlegast þafið samband
beint við Egil Ólafsson í síma
14021 eða Karl Júlíusson í síma
623441.
Hugsjúkur sjúkraliði
Rogberar og mðskrifarar
eftír Alvar Óskarsson
Margir eru þeir sem stungið hafa
niður penna með það fyrir augunum
að níða niður og rægja Albert Guð-
mundsson og Borgaraflokkinn.
Hafa þar verið að verki málpfpur
flestra þeirra fíokka sem bjóða nú
fram til Alþingis. Eitt eiga þeir all-
ir sameiginlegt, það er rakalaus
þvættingur og rógur.
Hvergi hafa þeir reynt á málefna-
legan hátt að benda á veilur eða
annmarka á baráttumálum flokks-
ins eða máiflutningi.
Sem dæmi um þessa rógsherferð,
sem fyrst og fremst hefur birst í
Morgunblaðinu, vil ég benda á grein
sem birtist í Morgunblaðinu 14.
þ.m., eftir Guðjón V. Guðmundsson.
Grein sem er í sjálfri sér ekki svara
verð, nema fyrir það eitt að benda
á hve sjúkleg og rakalaus hún er
og það að höfundur þessara sjúk-
legu skrifa skuli kenna sig við
heilbrigðisstétt.
Þegar greinin er lesin kemur það
berlega fram, að höfundurinn er
Alvar Óskarsson
„Svona skrif munu
verða til þess eins að
fólk, sem hefur ógeð á
svona málflutningi,
þjappar sér saman um
Borgaraflokkinn og að
standendur hans.“
haldinn sjúklegu ofstæki í garð
Borgaraflokksins, sem hann raka-
laust kennir við Glistrup.
Þá gerir höfundurinn árás á
kosningastjóra flokksins, Helenu
Albertsdóttur, sem verður að óarga-
dýri fyrir það eitt að vera búsett f
Bandaríkjunum og hafa áhuga á
bandarískri pólitík.
Svona skrif munu verða til þess
eins að fólk, sem hefur ógeð á svona
málflutningi, þjappar sér saman um
Borgaraflokkinn og aðstandendur
hans. Ekki hefur það verið ætlun
höfundar.
Fátt verður níðskrifurum og róg-
berum til framdráttar. Það mun
þjóð-in sanna 25. apríl nk. með því
að kjósa gegn slefberum, kjósa
flokkinn sem hefur vilja til að leiða
hann til bjartari framtíðar. Kjósa
Borgaraflokkinn.
E.s. Undirritaður er einn af þeim
sem beijast gegn slefberum og vilja
gera veg Borgaraflokksins sem
mestan í komandi kosningum.
Höfundur er söluntaður hjá Salt-
sölunni.