Morgunblaðið - 23.09.1987, Page 49

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 23. SEPTEMBER 1987
49
námsbraut í menntaskólanum.
I stað einkunna á hinum lægri
stigum eiga samtöl foreldra og
kennara að gegna hlutverki ein-
kunna, þannig að foreldrar fái
upplýsingar um getu og framfarir
bama sinna í hinum einstöku fög-
um. Nýleg skoðanakönnun bendir
til þess að þessi samtöl nægi for-
eldrum ekki, enda er oft á tíðum
misbrestur á því að þeir mæti við
þessi tækifæri. Níu af hvetjum tíu
foreldmm sem spurðir vom í þess-
ari könnun, sem framkvæmd var
af Foreldrafélagi grunnskólabama
(Hem och skola), vildu aukna ein-
kunnagjöf. Margt bendir til þess
að meirihluti nemenda sé á sama
máli. Þrátt fyrir þetta em þeir sem
HVADERAD
GERAST Á SIÍÍD2 ?
Áhugí á einkaskól-
um eykst í Svíþjóð
em leiðandi innan foreldrafélagsins
(sem aðeins um helmingur foreldra
tilheyrir) á þeirri línu að afnema
þurfi enn frekar en orðið er ein-
kunnagjöf í gmnnskólum. Skóla-
yfirvöld em einnig sömu skoðunar
og í gangi em nú tilraunir með það
að innleiða nýtt inntökukerfí í sum-
um námsbrautum menntaskólanna
sem ekki hefur einkunnir til viðmið-
unar heldur hæfíleikapróf og viðtöl.
Lfklegt er að einkunnagjöfum í
hefðbundnum stíl fækki enn frekar
en orðið er hvað svo sem meirihluta
nemenda og foreldra fínnst.
Höfundur er fréttaritari Morgun-
blaðains íLundi íSvíþjóð.
Vönduð dagskrá og spennandi nýjungar.
Þú lest allt um það í nýútkomnum 70 blaðsíðna sjónvarpsvísi Stöðvar 2 sem fæst í næstu sjoppu. Þar er
m.a. að finna aðgengilega kynningu á dagskránni fram í miðjan október, greinar um áskriftasjónvarp og
v íslenska dagskrárgerð jafnt sem erlent efni.
SfÓNVARPSVBIRINN UPPLÝSIR AUT!
eftir Pétur Pétursson kunnin fer minna eftir því hve ur því þurft hærri meðaleinkunn
miklar námskröfur em gerðar en úr gmnnskólanum til að komast inn
í seinni tíð hefur áhugi foreldra hve margir sækja um. Það get- á hárskeranámsbraut en eðlisfræði-
á einkaskólum vaxið hér í Svíþjóð.
Einkaskólum á gmnnskóla- og
menntaskólastigi hefur fjölgað und-
anfarin ár. Fyrir sjö ámm vom 12
einkaskólar með réttindi í Stokk-
hólmi, en em nú 16. Hér er um að
ræða bæði skóla fyrir sérhópa (svo
sem innflytjendur og sértrúarfólk)
og skóla sem ætlaðir em fyrir
sænsk börn almennt og höfða til
foreldra sem hafa sérstakan áhuga
eða ástæður til að forðast almenna
skólakerfíð.
Einkaskólar fá
ríkisstyrk
Stjómvöld hafa lengst af verið
mjög á verði gagnvart þessari þró-
un, en hafa nú slakað nokkuð á og
jafnvel aukið styrk til einkaskóla.
Fyrir þremur áram kom út ný reglu-
gerð um styrki til einkaskóla og þá
fengu 13 nýir skólar styrk. Hér var
um að ræða Waldorfs-skóla og
skóla sem reknir em sérstaklega í
kristnum anda og leggja áherslu á
kristinfræði. Waldorfs-skólamir
byggja, eins og kunnugt er, á sér-
stakri uppeldis- og kennslufræði
sem þróast hefur úr guðspekikenn-
ingum þýska heimspekingsins
Rudolfs Steiner. í allt em nú 16
skólar í Svíþjóð sem starfa á þessum
gmndvelli.
Þessir skólar fá auk ríkisstyrks
yfírleitt einnig styrk frá bæjarfélög-
unum. Skólagjöld em mjög
mismunandi, allt frá nokkur hundr-
uð krónum til 30 þús. króna
sænskra á hverri önn. í mörgum
einkaskólum er gjaldið nálægt 5
þúsund krónum. Samt sem áður
komast miklu færri að en vilja.
Algengt er að skólamir geti aðeins
tekið einn af hverjum sex sem sæk-
ir um inngöngu.
í dag em um 10.000 böm á
skyldunámsstigi í einkaskólum, þar
.af 3.600 í Stokkhólmi og er sá
fjöldi sem gengur í einkaskóla innan
við 1% af sænskum bömum á skóla-
skyldualdri, þannig að vart er hægt
að tala um að um eiginlega sam-
keppni sé að ræða í skólakerfínu,
enda ekki ætlast til slíks af hálfu
hins opinbera.
Stuðningur ríkisins við einka-
skóla byggir á þeim gmndvelli að
þeir hafi yfír reynslu og þekkingu
að ráða, sem geti komið hinu al-
menna skólakerfi að notum í því
þróunarstarfi sem fram fer innan
skólakerfisins. Það er sem sé alls
ekki um það að ræða að hið opin-
bera sé að láta grannmenntun
þegna sinna yfír á einkaframtakið.
Skiptar skoðanir
um einkunnir
Margir foreldrar sem setja böm
sín í einkaskóla gera það vegna
trúar á einhveija sérstaka uppeldis-
og kennsluaðferð sem boðið er upp
á, en líklega á hinn aukni áhugi
aðallega rætur sínar að rekja til
óánægju með almenna skólann.
Agavandamál í efri bekkjum skól-
anna era mörgum foreldram þymir
í augum. Margir foreldrar era gagn-
rýnir á kennsluaðferðir þar, t.d. að
ekki skuli vera sett fyrir reglulega,
og að einkunnir skuli ekki vera
gefnar reglulega, en það á einkum
við um neðri bekkina. Frá 1982 era
eiginlegar einkunnir aðeins geftiar
í tveimur síðustu bekkjum gmnn-
skólans og gegna þá aðallega því
hlutverki að vera þröskuldur inn á
hinar ýmsu námsbrautir f mennta-
skólanum þar sem krafist er
lágmarkseinkunna. Lágmarksein-