Morgunblaðið - 23.09.1987, Blaðsíða 59

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 23. SEPTEMBER 1987
59
Pokahugsun - óendanleiki:
Hugaráhríf milli hnatta
Til Velvakanda.
Ekki get ég látið hjá líða að þakka
lesendum Velvakanda hve vel þeir
virðast hafa brugðist við skrifi mínu
þar laugardaginn 12. september. Ég
hafði skrifað eitthvað sem mér þótti
allt eins líklegt til óvinsælda og vin-
sælda og bjóst við heldur óværri
nóttu (stilliáhrif), en þess í stað bar
fyrir mig nokkuð, sem er meðal þess,
sem ég helzt vildi kjósa mér. Hafi
stilliáhrifín stafað frá lesendum —
en það sýnist mér líklegast — ber
þetta vott um góða mannþekkingu
þeirra og áhrif í samræmi við það.
Ber þetta þannig að skilja í fyrsta
lagi, að enginn maður geti ráðið
draumum sínum sjálfur, nema hann
njóti annarra að, í öðru lagi þannig,
að í draumi er hver maður annar
en hann sjálfur (samband við draum-
gjafa) og í þriðja lagi það, að
sambandið er óháð fjarlægðum (yfír-
ljóshraði). Samanber það sem haft
er eftir Isabel Allende, rithöfundi frá
Chile: Hún hefur samband ýmist við
móður sína í Chile eða dóttur í
Bandaríkjunum, þótt hún búi í
Venezuela, en svona samband nær
einnig til annarra stjama.
Sá, sem hér er að skrifa, telur sig
draumafræðing, og sá hinn vísinda-
legi skilningur á eðli drauma, sem
ég hef tileinkað mér og haldið fram,
er ekki eins fylgislaus og ýmsir
munu ætla. í starfí mínu í 40 ár hef
ég kynnzt eða rekizt á marga, sem
höfðu andlegt sjálfstæði til að spyrja
meira um gildi en gengi og tileink-
uðu sér þennan skilning í stað þess,
sem minna var um vert. En af hinu
ranga, auglýsta og uppblásna er
ævinlega nóg til. Óvísindaleg er t.d.
kenning Preuds, sem lengi var talin
nær óskeikul og átti greiðan aðgang
að öllum menntastofnunum, en er
nú farin að dala hvarvetna (sjá t.d.
grein Siglaugs Brynleifssonar um
Eysenck og FVeud í Mbl., 1. sept.
sl.). Það virðist því mun líklegra nú
en fyrr, að önnur draumakenning
og réttari geti átt framtíðina fyrir
sér.
Svo ég víki nú aftur að hugar-
áhrifum hnatta á milli, þá vill svo
til, að um nokkurra ára bil höfum
við, eða nokkrir okkar, sem leggjum
stund á vísindalega draumafræði,
verið að fá samband við samskonar
brautryðjanda og við teljum okkur
vera, á samskonar hnetti og þessi
er. Virðist ástand þjóðfélagsins
nokkuð álíka þar og hér, en skemmra
komið í tæknilegu, því götulýsing
er þar lítil, en byggingar þó geysihá-
ar. Fremur er þessi draumgjafí
okkar illa settur í sínu þjóðfélagi,
og býr á neðstu hæð eða neðarlega,
og oft horfir hann upp eftir stór-
hýsunum og til lofts, því að himinn-
inn er hans mesta yndi. En þegar
ég hef fengið þetta „útsýni" frá
honum virðist þar venjulega skýjað
loft og engin sjón til stjarna og var
svo enn að kvöldi þess 12. septem-
ber þegar hin góðu stilliáhrif bárust
mér, eftir að ég var lagstur fyrir.
Ég fékk þá þetta samband og þótti
mér það gott, en hvað einstök vitn-
eskju-atriði snerti bætti það litlu við.
En svo sofnaði ég til fulls og undir
morgun vaknaði ég aftur.
Þykir mér þá sem ég hafi verið
staddur niðri í miðborg, sem mér
þótti vera í Reykjavík, en svo óljóst
var mér umhverfíð, að lítið var við
að styðjast, nema hvað þetta var
eitthvað ókunnuglegt. Miklu dimm-
ara var en raunverulega var á sömu
stundu hér á landi. Þetta var eitt-
hvað áþekkt því að vera niðri í
Lækjargötu móts við gamla Iðnskól-
ann. En svo verður mér litið til lofts
og þá hýmaði nú heldur yfír hug-
arkrá minni. Ljómandi stjömumergð
hvert sem litið var! Ég fann nú nokk-
uð, hvemig þetta var annar maður
en ég, sem var að skoða þetta um-
hverfí. Hrifningin var hans hrifning
meira en mín, meiri en ég hef nú
hæfileika til, enda var hann alveg
gagntekinn af þessari sjón. Gerist
það nú næst, að ungur drengur, 8—9
ára, kemur fast upp að „mér", þ.e.
draumgjafanum, og heldur utan um
hann með ástúð mikilli. Það hvarfl-
aði fyrir í draumvitund minni (vegna
þess herfilega ómenningarástands,
sem hér hefur verið að breiðast út
síðustu 10—12 árin mest), hvort
þetta væri eitthvað óeðlilegt, en mér
varð ljóst, að því fór fjarri. Drengur-
inn hafði fundið á sér hvað gleði
stjömuskoðarans var heilbrigð og
sönn og ósjálfrátt dróst hann að
þessum góða manni og vildi vera sem
næst honum. Og fleira bar nú við.
Tvær stúlkur, hinum megin á göt-
unni, vom einnig orðnar eins og
hluttakendur í þessari aðstreymandi
gleði og einnig þær fóm að horfa á
stjömumar og sjá hvað útsýnið
þangað var undursamlegt. Upp frá
þessu vaknaði ég.
— „Vísindin em fyrst og fremst
skilningur," hefur vitur maður sagt
og skilningnum á því, sem hér um
ræðir, hef ég að nokkm komið fyrir
í frásögninni. En hver trúir því, að
sá, sem hér segir frá, sé betri
vísindamaður á sviði draumafræð-
innar en flestir aðrir og það byggist
á réttari gmndvelli? Hvað skyldu
menn hugsa, þegar þeir lesa grein
eins og þessa?
Rétt í því að þetta er að verða til
hjá mér réttir mér maður að nafni
S.H. nýtt hefti af „Scientifíc Americ-
an“ (sept. ’87), með stjamfræðigrein
sem segir m.a. þetta tvennt: (1) Að
fundin sé með vissu furðulega hröð
hreyfíng „vetrarbrautasafnsins litla"
(þ.e. okkar vetrarbrautar og nok-
kurra nærlægra) og stefnir allt
safnið í átt að nokkm, sem þeir
kalla „aðdráttarsvæðið mikla"
(„Great Attractor"), og mun vera
nýtt hugtak í stjömufræði, og í öðm
lagi er fundið (2), að megnið af öllum
vetrarbrautum skipar sér saman í
heild, sem er kringlulaga eins og
vetrarbrautimar, en með þeim mun
auðvitað, að þar em einstakar vetr-
arbrautir hinar smáu einingar allt
eins og sólimar em þær „smáagn-
ir“, sem vetrarbrautir myndast af.
Svo gífurlega stór er þessi yfirvetr-
arbraut eða vetrarbraut vetrar-
brauta að ætla má að hún skagi
út úr hinu útreiknaða alrými spreng-
ikakkarins mikla, sem þeir hafa verið
að tigna og dásama sl. aldarfjórðung
eða svo. En það rými er þannig út-
reiknað, að það má sízt af öllu við
því, að nokkuð skagi út úr því og
er slíkt í ætt við pokahugsun, en í
algerri andstöðu við óendanleika-
hugsun Giordanós Brúnós, sem uppi
var á sextándu öld og mikið hataður
af pokahugsuðum þá og síðar. —
Að samband geti verið á milli
draumafræði og stjömufræði mun
sumum dyljast um skeið, en ekki
hefði Brúnó verið lengi að skilja
það, ef sú hugsun hefði þá verið
komin fram, og ekki verður hann í
vandræðum með það, stjömuvitring-
urinn, draumgjafi okkar á jörð hinna
háu, dimmu húsa. Megi hróður hans
vaxa!
Foreldrar: Daglega höfum við í notkun ýmiss konar hreinsiefni sem
geta reynst hin hættulegustu í höndum ungra bama. Því miður hafa
orðið alvarleg slys á bömum vegna inntöku slíkra efna. Geymum því
öll hreinsiefni á ömggum stað þar sem böm ná ekki til.

^ TIZKAN
Laugavegi 71 II. hæö Sími 10770
Nýr Lúxus
CAVÍAR
ICY kavíar með ristuðu brauði
eða kexi, sýrðum rjóma
eða smjöri.
- Pað gera Rússarnir.
HEILDSÖLUDREIFING:
DUGGUVOGUR 1B - 104 REYKJAVlK
SÍMI 687441
Þorsteinn Guðjónsson