Morgunblaðið - 03.10.1987, Qupperneq 11

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 3. OKTÓBER 1987
11
Dósi og skáld-
skapur Steins
eftir Þorgeir
Þorgeirsson
Margoft heyrir maður því hald-
ið fram að Steinn hafi drepið
kveðskaparviðleitnina í Dósóteusi
félaga sínum Tímóteussyni, sem
vissulega hafði og hefur mjög
tæra ósvikna ljóðaæð. Sumir hafa
jafnvel lagt Steini þetta illa út.
Það er fólk sem er að safna fúl-
menskusögum um Stein.
Þeir safna þessu ekki á vegum
neins skilnings, þvímiður.
Þeir eru bara að leita uppi
skítugar leifamar af því sem einu-
sinni voru kanski staðreyndir.
En staðreyndir, einsog það er
kallað á því andartaki sem hlutir
eru að gerast, eiga tvo möguleika
líktog flest annað í veröldinni
héma.
Tvíeðlið lætur engan hlut í friði.
Staðreyndir geta vel orðið að
dóti handa andlegum mslasöfnur-
um og staðreyndir geta líka orðið
að skáldskap. Hvorutveggja þetta
hefur tilhneigingu tilað geymast,
en fólk með andlegt þefskyn getur
óðara vitað hvor geymsluaðferðin
hefur verið viðhöfð.
Undanfarin tvö kvöld hefur
Dósi birst heimahjá mér, brosleit-
ur og hlýr til augnanna, svolítið
reikull í gangi en skýr í kollinum
ef maður nennir að hlusta og
þegja.
Hann vill bara tala um Stein.
— Mér finst að þú þurfir að
vita hvað hann var fátækur. Hann
fór altaf seinastur úr Unuhúsi,
Steinn Steinarr
aldrei fyren klukkan tvö á nótt-
unni. Bólið freistaði hans ekki.
Hann átti hvorki sæng né kodda.
Þetta mikla skáld átti heldur ekki
penna. Skrifaði ljóðin á renninga,
afgangspappír, sem Stefán Og-
mundsson gaf honum. Með
blýantstubb, sem hann einhver-
staðar hafði getað stolið.
Aidrei bað hann nokkum mann
um neitt.
Aldrei kvartaði hann.
Þetta var löngu áðuren þú
fæddist. Og seinna líka.
Svona heiðarleg fátækt er nú
ekki til lengur.
En einusinni áttum við Steinn
túkall.
Og það er saga í framhaldi af
þeim túkalli.
Þeir fóm semsé, skáldbræðum-
ir, fyrir þennan túkall í rútu
suðurmeð sjó að finna Sigvalda
Kaldalóns. Hann tók vel á móti
skáldunum og hýsti þá, fæddi þá
og ræddi við þá.
Síðan fóm þeir að finna eitt-
hvert kunningjafólk Steins sem
bjó í Reykjanesvita. Ætluðu að
setjast upp og vinna bókmentaaf-
rek þar í næði. Dósi ætlaði að
ganga frá handriti að ljóðabók,
en hinn að þýða sögu eftir Mar-
tin-Andersen Nexö.
Aldrei varð Steinn afkastamik-
ill þýðandi, enda gleymdist víst
bókin eftir Nexö í Reykjavík. Eða
honum mistókst að stela henni
áðuren þeir lögðu af stað. Og
Dósi gaf ljóðin sín aldrei heldur
út á bók.
Þvímiður.
Ekki skaut hann heldur neitt
úr byssu þann skamma tíma sem
þeir vom þar suðurfrá.
Þegar í bæinn kom var auðvitað
farið beint á Skálann. Þar sátu
fyrir andans menn að vanda og
vildu hafa ferðasögu. Saga Steins
var nokkuð kjamyrt:
— Djöfull sem hann Dósi er
góð skytta. Hann skaut máfana
svo beint og fast að þeir vom
löngu dauðir á stundinni.
Og Dósi ljómar af sælli melan-
kólíu þegar hann rifjar upp
söguna þá.
— Hann var svo andskoti mikið
skáld hann Steinn og þurfti ekki
mörg orð tilað segja hlutina.
Þó ekki væri nema'þessi saga
hans Dósa má öllum vera það ljóst
að skáldið í þeim manni var aldr-
ei drepið. Enda ódrepandi. Dósi
orti líf sitt af mikilli hind og það
er enn sólskinblettur í kringum
hann þarsem hann ferðast um
gráar heiðar kvunndagsins.
Og þannig mun það áfram
verða.
Eins líka hitt að flestir munu
enn skynja návist mikils skálds
sem fúlmenskuna uppmálaða.
Hér em svo miklufleiri msla-
tunnur en manneskjur.
Höfundur er rithöfundur.
Sjálfhverf
ljóð
Bókmenntir
Erlendur Jónsson
Halldór Ólafsson: MARS.
14 bls. Hálfljóð. Reykjavík, 1987.
Hálfljóð nefnist útgefandi þess-
arar litlu bókar. Vera má að það
sé höfundur sjálfur? Nafnið á þá
kannski að gefa vísbending um
form og efni.
Hér em á ferðinni þrír stuttir
ljóðaflokkar án fyrirsagnar. Halldór
er skáld myrkrar tjáningar, dulúðar
og draums. Því tjóir lítt að leila
beinna skýringa. Engu að síður
hafa orðin sinn samhljóm og sína
skírskotun. Mikið er undir orðaval-
inu komið í ljóðum sem þessum þar
sem merkingin vísar inn á við. Það
hefur í þessu tilfellinu tekist mis-
vel. Skoða má eftirfarandi sem
dæmi um það sem vel hefur tekist:
Sunnudagur í garðinura.
Hann hefur þegið sóleyjar að gjöf.
Brár hans alltaf jafn spurular
gagnvart sólinni.
I leiðslum
sem flétta sig eins og net.
Halldór á margt ólært í ljóðlist-
inni. Vafalaust hefur hann kynnt
sér vel ljóð annarra skálda, inn-
lendra og erlendra. Gott er það út
af fyrir sig. En reynslu sína verður
hver að tjá með eigin orðum. Eigi
ljóðið að verða farvegur fyrir per-
sónulega tjáningu má skáldið ekki
vera þvingað af forminu; það verður
að finna sfna aðferð og sinn stíl.
Með þessum ljóðum má vænta þess
að Halldór sé kominn svo sem hálfa
leið að því marki.
Höfóar til
.fólks í öllum
starfsgreinum!
Bankastræti 10,
sími: 13122
Kringlunni
sími: 689122
Hausi-
tilboð
■jr
I
Kosta Boda
20%
staðgreiðsluaísláttur
af öllum vörum
íverslunum okkar
dagana 1. til 8. október.
KOSTA BODA
BODA