Morgunblaðið - 07.01.1988, Qupperneq 12

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 7. JANÚAR 1988
12
Ljóð túlk-
að í tónum
Hljómsveitarverk eftir Pál P. Pálsson
flutt í kvöld á sinfóníutónleikum
Páll á æfingu í Háskólabíói að morgni 4. janúar. Morgunbiaðið/Þorkeii
eftir Rafn Jónsson
Á tónleikum Sinfóníuhljómsveit-
ar íslands í Háskólabíói í kvöld
verður flutt hljómsveitarverkið
„Hendur“, eftir Pál P. Pálsson, en
hann stjómar jafnframt hljóm-
sveitinni. Þá verða einnig flutt
„Kamival í París“ eftir Johan
Svendsen og að lokum píanókon-
sert nr. 2 eftir Brahms, þar sem
breski píanósnillingurinn John Og-
don leikur einleik.
Tónverk byggt á ljóði
Tónverkið „Hendur" skrifaði
Páll árið 1983 fyrir Nýju strengja-
sveitina og verkið var frumflutt í
nóvember það ár á tónleikum hjá
Musica Nova undir stjórn Páls. I
viðtali við undirritaðan sagði Páll
að verkið væri samnefnt ljóð eftir
Erik Blomberg í þýðingu Magnús-
ar Ásgeirssonar.
„Kristín S. Kristinsdóttir, sýn-
ingarstjóri íslensku óperunnar,
benti mér á þetta kvæði, og það
vakti með mér tilfinningar, sem
ég reyni að framkalla í tónverkinu.
Mér fínnst þetta mjög fallegt
kvæði og hef reynt að draga fram
þau áhrif, sem það hafði á mig.
Það er reyndar náttúrulega aldrei
hægt að lýsa ljóði eingöngu með
tónlist, en ég vona að mér hafi
tekist að ná fram stemmningunni
í því,“ sagði Páll.
— Hefurðu breytt verkinu eitt-
hvað frá því það var frumflutt?
„Já, þegar það var frumflutt,
fluttu það 13 hljóðfæraleikarar, en
nú verður það flutt af fullskipaðri
strengjasveit. Þess vegna umskrif-
aði ég það svolítið. I þessu verki
em gerðar miklar kröfur til hljóð-
færaleikaranna, sérstaklega þeirra
sem eru á fyrsta púlti, þeir eiga
allir sinn einleik. Þetta verk hefur
vakið athygli erlendis og ég veit
ekki betur en að það hafí verið
flutt í Ungvérjalandi," sagði Páll.
„Áður en verkið verður flutt, mun
Kristín, vinkona mín, lesa Ijóðið
fyrir áheyrendur."
Tónsmíðar fyrir kóra
Eftir Pál liggur rúmlega tugur
hljómsveitarverka, sem hann hefur
samið undanfama áratugi. Ég
spurði hann um nánustu framtíð
tónskáldsins:
„Ja, rétt fyrir jól kom út plata
með klarínettkonsert eftir mig, þar
sem Sigurður Ingi Snorrason leikur
einleik. Þessi plata hefur fengið
góða dóma í Austurríki, en ég hefi
ekki enn séð dóma um hana hér
heima. Þetta verk var flutt á nor-
rænum músíkdögum í Kaup-
mannahöfn fyrir um tveimur árum.
Og nú þegar þessi plata er frá, eru
framundan næg önnur verkefni.
Þorgerður Ingólfsdóttir bað mig
fyrir löngu að semja fyrir Hamra-
hlíðarkórinn og nú er ég að koma
mér í það og einnig ætla ég að
skrifa fyrir Karlakór Reykjavíkur,
áður en kórinn fer í söngferðalag
til ísafjarðar. En til þess að ná
árangri við skriftir verð ég að hafa
góðan tíma og næði. Ég sem ekki
aðeins eftir beiðni, heldur einnig
eftir því sem andinn blæs mér í
bijóst. Því er þó hins vegar ekki
að neita, að það er gott að ýtt sé
við manni, til að ljúka við þau verk,
sem eru í smíðum," sagði Páll og
brosti í kampinn.
Með Sinfóníuhljóm-
sveitinni frá stofnun
hennar
Páll hefur starfað með Sinfóníu-
hljómsveitinni frá upphafi, fyrst
sem trompetleikari en síðar stjóm-
andi og frá 1971 hefur hann verið
fastráðinn stjórnandi hjá hljóm-
sveitinni. En hvemig bar til að
hann byijaði að stjórna?
„Mig minnir, að það hafi verið
árið 1955 að hljómsveitin fór í tón-
leikaför vestur til ísafjarðar," sagði
Páll. „Páll ísólfsson átti að stjórna,
en honum var meinilla við að
fljúga, svo hann bað mig um að
stjóma henni fyrir sig. Það var í
fyrsta skipti sem ég stjómaði
hljómsveitinni og upp úr því fékk
ég nokkur tækifæri til þess og
þannig þróaðist þetta uns ég varð
fastráðinn stjómandi 1971. Þó
hafa komið tímar, sem ég hef ekki
verið með hljómsveitinni:
1959—1960 var ég í framhalds-
námi í Hamborg og í fyrravetur
fékk ég tækifæri til að stjórna
tveimur þýskum hljómsveitum,
hljómsveitinni í Krefeld og Miinc-
hen Gladbach og hljómsveitinni í
Konstanz, á nokkrum tónleikum.
Það var afskaplega skemmtilegt
og þroskandi.
Það er mjög nauðsynlegt fyrir
tónlistarmenn og reyndar alla lista-
menn að komast á nýjar slóðir og
þótt ég segi sjálfur frá, fékk ég
betri krítikk þama heldur en nokk-
um tíma hérna heima á íslandi!
Ég vona sannarlega að ég og aðr-
ir tónlistarmenn hér fái fleiri svona
tækifæri að kynnast fleiri hljóm-
sveitum erlendis. Það er einnig
afskaplega gott fyrir sjálfstraus-
tið,“ sagði Páll.
John Ogdon píanó-
snillingur
Við snerum talinu aftur að tón-
leikunum í kvöld:
„Ég hlakka mikið til að vinna
með John Ogdon,“ sagði Páll.
„Þetta er mikill snillingur. Ég man
eftir honum, þegar hann lék hér-
lendis fyrir allmörgum árum og
þá meðal annars með Sinfóníu-
hljómsveitinni. Ég stjórnaði hljóm-
sveitinni reyndar ekki í það skiptið.
Hann hefur afskaplega mikla
breidd sem túlkandi tónverka frá
mismunandi tímum. Hann getur
jöfnum höndum túlkað klassíska
tónlist, eins og hann mun gera á
tónleikunum í kvöld, og nútíma-
verk og í raun hefur hann lagt sig
meira eftir nútímaverkum undan-
farin ár. Hann hefur leikið inn á
fjölmargar plötur, sem hrein unun
er að hlýða á. En semsagt, ég
held að það verði enginn svikinn
af því að hlýða á píanóleik hans
hér í kvöld,“ sagði Páll. P. Pálsson
að lokum.
Tónleikar hljómsveitarinnar
heíjast klukkan hálfníu í kvöld og
í dag verður hægt að fá miða í
Gimli við Lækjargötu og einnig við
innganginn.
Höfundur er blaðafuUtrúi Sin-
fóníuhljómsveitarinnar.
Afmælissýning
Baltasars á
Kjarvalsstöðum
BALTASAR opnar málverka-
sýningu í vestursal Kjarvals-
staða laugardaginn 9. janúar
kl. 14.00. Þetta er í tvennum
skilningi afmælissýning.
Listamaðurinn er fimmtugur
á opnunardegi og liðin eru
nákvæmlega 25 ár síðan hann
kom til íslands. Þetta er 22.
einkasýning Baltasars en auk
þess hefur hann tekið þátt i
samsýningum heima og er-
lendis.
Á sýningunni eru 35 myndir,
flestar málaðar á síðastliðnu ári.
Allt olíumyndir með blandaðri
tækni. Leikið er á sjö mismun-
andi stef og með þeim lýst
Baltasar við eitt verka sinna.
margvíslegri upplifun veruleik-
ans og tilfinningum Iistamanns-
ins í garð lands sem hefur verið
heimkynni hans í hálfan þriðja
áratug. Stefin eða þemun eru:
Beinakerlingar, nátttröll, lauf,
memento mori (mundu að þú ert
dauðlegur), gróður, sigurbogar
og súluhöfuð. Við þessi stef
tengjast ekki beinar lýsingar á
þjóðsögum og umhverfi heldur
er fyrst og fremst stefnt að tján-
ingu tilfinninga — ástar, reiði,
háðs.
Sýningin stendur frá 9. janúar
til 24. janúar og er opin kl. 14-22
alla daga vikunnar.
(Fréttatilkynning)