Morgunblaðið - 10.09.1988, Blaðsíða 47

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 10. SEPTEMBER 1988
47
Minning:
Sigurður Þórðarson
frá Tannastöðum
Þann 1. september sl. andaðist
Sigurður Þórðarson frá Tannastöð-
um í Ölfusi í Sjúkrahúsi Suður-
lands, eftir tæpa mánaðarlegu á
sjúkrahúsinu. Þessa grandvara
heiðursmanns langar mig að minn-
ast nokkrum orðum við þessi eykta-
mörk, sem allir eiga örugg og viss,
þrátt fyrir órætt lífshlaup. Sigurður
fæddist að Tannastöðum þann 29.
apríl 1910 og var þvf 78 ára er
hann lést. Faðir hans, Þórður Sig-
urðsson fræðimaður, bjó alla sína
ævi á Tannastöðum. Hann fæddist
10. sept. 1864 og dó 91 árs gam-
all þann 29. júlí, rigningasumarið
1955.
Móðir Sigurðar var Jensína
Snorradóttir frá Þórustöðum í Ölf-
usi, fædd 5. júní 1878 og dáin 5.
maí 1973, þá 95 ára gömul.
Systkin átti Sigurður tvö, Há-
varð, bifrstj. (nú látinn), og Hólm-
fríði, húsfreyju á St.-Sandvík.
Það mun nú farið að nálgast
hálfa öld, síðan ég ungur að árum
kom fyrst að Tannastöðum. Var ég
í fylgd föður míns, sem var góð-
kunningi og vinur þessa heimilis.
Hafði hann leigt laxveiði af Þórði,
og var nýbyrjaður að æfa stanga-
veiði, þá hollu íþrótt.
Vel man ég hve snyrtimennskan
var höfð í heiðri á þessum bæ.
Burstabærinn teygði sig upp móti
fjallshlíðinni og sólin skein á velmál-
uð þök og stafna. Túngarðurinn var
úr grjóti, völundarsmíð, og gaf fal-
lega skeifulaga umgjörð um bæinn
og túnið.
Faðir minn sagði mér, að frá
þessum bæ kæmu fyrsta flokks
afurðir, og væri mjólkin ávallt í
hæsta gæðaflokki. Var hún kæld í
ískaldri lind neðan við hlað. Mér
er Þórður minnisstæður, þótt ekki
kynntist ég honum náið, til þess
var aldursmunur of mikill, hann á
níræðisaldri en ég um fermingu.
Furðar mig reyndar á því, þegar
hugurinn reikar aftur til þessara
ára, að hann gekk sumar hvert að
heyskap með sínu fólki, en það gat
ég grannt skoðað, því engjasláttur
fór m.a. fram í nálægð við árbakk-
ana, þar sem við vorum að veiðum.
Kom Þórður þá gjaman til okkar
og gaf okkur góð ráð um veiðiiega
staði í ánni. Síðar frétti ég, að Þórð-
ur gamli hafi tekið í orfið sitt viku
áður en hann var allur.
Eins og víðar á þessum árum
stóð heyskapur fram á haust, og
mýramar undir fjallinu urðu aðeins
slegnar með orfí og ljá, enda blaut-
ar og nokkuð þýfðar. Ef sæmilega
viðraði mátti á þriðja degi sjá þyrp-
ingu af vel sættu útheyi, léttu en
kjammiklu fóðri, sagði Sigurður
mér síðar.
Er nú ekki að orðlengja það, að
næstu fímmtíu árin, eða svo, hefí
ég eytt mörgum dýrðardegi á Tang-
anum við veiðar. Kristinn Vigfús-
son, smiður, reisti og innréttaði
dálítið veiðihús fyrir föður minn á
þessum árum, sem enn stendur af
gömlum vana. Við urðum því rétt-
nefndir landsetar þess góða fólks,
sem Tannastaði byggði.
Árin líða, og þótt dráttarvélin
leysi dráttarhesta af hólmi, verða
engar stökkbreytingar á búskap
Sigurðar, sem tók við jörðinni af
föður sínum. Festa og snyrti-
mennska eru enn í fyrirrúmi, og
engu breytt breytinganna vegna,
heldur að vel yfírlögðu ráði.
Árið 1958 verða miklar og far-
sælar breytingar á hag Sigurðar.
Hann festir ráð sitt, og við hús-
freyjustörfum á Tannastöðum tekur
senn myndar- og dugnaðarkonan
Halldóra Hinriksdóttir, ættuð úr
Reykjavík.
Nýr og ferskur blær kemur nú í
bæinn með yngra fókinu.
Halldóra átti einn son, Jón Hin-
rik Gíslason, f. 2. aprfl 1953, þá
sex ára, og gekk Sigurður honum
í föðurstað.
Man ég að alltaf voru unglingar
á heimilinu á sumrum til snúninga.
Lengst munu hafa dvalið hjá þeim
hjónum þeir Guðmundur Einarsson
og Kári Guðmundsson. Sigurður
bætti jörð sína mikið, stækkaði tún
og slétti, enda engjasláttur löngu
aflagður og tún öll vélslegin. Var
hann alla tíð bjargálna og hafði
góðan arð af jörð og skepnum, þótt
bú væri aldrei stórt. Fjárglöggur
var Sigurður með afbrigðum, þekkti
flest fé í sinni leit og mörk öll, en
hann var fjallkóngur þeirra Ölfus-
inga í Austurleit um 25 ára skeið.
Uppúr 1980 fór heilsu Sigurðar
hrakandi og dró hann þá mjög úr
öllum búskap, en heilsan leyfði ekki
annað. Fékk hann þó áður góða bót
á mjaðmarkvilla, sem lengi hafði
þjáð hann, en lungu hans þoldu illa
umsýslan við þurrhey, einsog títt
er um menn í hans stétt.
Ég átti nokkuð tíðar komur til
Sigurðar seinni árin, og kom tvennt
til. Ég hafði ánægju af að hitta þau
hjón og þá einnig, að ég fann að
ég var aufúsugestur, eins og reynd-
ar flestir, sem hjá Sigurði knúðu
dyra. Hann leitaði frétta af afla-
brögðum, mönnum og málefnum,
þótt fróður væri af lestri blaða og
góðra bóka. Minni hans var trútt,
enda átti hann ekki langt að sækja
þá gáfu.
Eg læt nú lokið þessum fáu fá-
tæklegu kveðjuorðum til Sigurðar
á Tannastöðum. Vildi aðeins færa
honum þakkir mínar fyrir kunn-
ingsskapinn og greiðvikni, mér og
mínum til handa í gegnum árin.
Halldóru, syni, systur Sigurðar
og öðrum ættingjum og vanda-
mönnum votta ég samúð okkar
hjóna.
Sigurður verður jarðsunginn í
Kotstrandarkirkju laugardaginn 10.
september Megi hann þar í friði
hvíla, í miðri sinni fögru sveit,
skammt frá ginnhelgum véum Ár-
nesþings, Ingólfsfjalli og Sogi, þar
sem hann dvaldi ævilangt.
Blessuð sé minning hans.
Bened. Thorarensen
Þegar ég hugsa til baka til þeirr-
ar stundar sem ég dvelst með Sig-
urði á Tannastöðum í hinsta sinn
kemur margt upp í hugann.
Ég fluttist ungur að Laugarbökk-
um og þá frá Reykjavík, fljótt komst
ég að því að á skrýtna bænum
undir fjallinu, sem mér þótti, því
hann var öðruvísi en bærinn heima
hjá mér, bjó strákur á aldur við
mig sem heitir Nonni. Vegna
ýmissa samskipta á milli bæja
kynntumst við Nonni fljótt og ferð-
ir mínar upp að Tannastöðum urðu
tíðar og varð ég því gestkomandi
hjá Sigurði og Halldóru eða Sigga
og Dóru, þau urðu mér fljótt svona
eins og afí og amma.
Mér er Siggi á Tannastöðum
fyrst minnisstæður þegar eitthvað
mikið var um að vera í sveitinni,
smalamennska eða eitthvað því um
líkt. Þá var slíkur hugur í Sigga
að ungi Reykjavíkurpeyinn varð
hálf hræddur en sú hræðsla
gleymdist fljótt og ég tók að skynja
það þegar ég kom í eldhúsið á
Tannastöðum þar maður spurður
ftétta eins og fullorðinn maður
væri, sem mér þótti mikið til koma.
Það var svo ótalmargt sem ég
upplifði með Sigga á Tannastöðum
sem við vorum báðir sammála og
ósammála um, væri annað óeðlilegt
vegna aldursmunar og tækifæra nú
og þegar Siggi elst upp. Samt virt-
ist hann alltaf skilja í manni ruglið
hversu vitlaust sem það var og allt
mun það geymast sem minningar
og lærdómur.
Þó verð ég að segja frá því sem
lýsir best þeirri virðingu sem Siggi
sýndi mér. Þannig þróuðust hlutir
að við félagamir Birgir frá Torfa-
stöðum enduðum ávallt orðið árið
með því að hittast seinni part gaml-
ársdags á Tannastöðum, var þá
jafnvel kominn í mann smá gaml-
ársdagur og margt sagt bæði létt
og físlétt. Hafði þá Siggi eitt sinn
orð á því að nú væri hann orðinn
svoddan ræfill að sá tími væri kom-
inn að best væri að leggja upp laup-
ana og leggjast undir græna torfti.
Þá bað ég hann bara fyrir alla
muni áður en hann gerði það að
arfleiða mig að Kubbnum, en það
er Farmal Cup-traktorinn hans sem
hann var þekktur fyrir að ferðast
á og þótti ákaflega vænt um. Síðan
liðu árin og eitt sinn hringir Siggi
í mig og biður mig að fínna sig sem
snöggvast, sem ég og gerði, hann
segir mér að nú sé komið að því,
sem við hefðum rætt saman um
árið. Nú skyldi ég til baka á Kubbn-
um, ég reyndi«að fínna því allt til
foráttu en allt kom fyrir ekki. Því
á Kubbnum skyldi ég til baka og
standa við orð mín sem ég og gerði,
sár orða minna því mér fannst ekki
rétt að ég tæki það frá vini mínum
sem honum þótti vænt um. Bæði
klökkur og stoltur ók ég I hlað á
Laugarbökkum þar sem Kubburinn
býr nú.
Mín sfðustu orðaskipti við Sigga
voru á Sjúkrahúsinu á Selfossi, þar
bar hann sig frekar aumlega og
sagði að nú væri tíminn kominn,
þá bað ég hann að bíða með það
fram í janúar, því hann mætti ekki
skilja okkur Birgi eftir heimilislausa
á gamlársdag, hann kinkaði kolli
og brosti. Þetta síðasta loforð sveik
hann mig um og ég fyrirgef honum
það því hann fyrirgaf alltaf allt sem
ég sveik hann um.
Fyrir hönd allra á Laugarbökkum
þökkum við þau ár sem hann gaf
okkur sem hefðu mátt vera fleiri
og einhvem tímann hittumst við
aftur á gamlársdag.
Þorvaldur Guðmundsson,
Laugarbökkum.
Morgnnblaðið tekur afmælis- og minningargreinar til
birtingar endurgjaldslaust. Tekið er við greinum á rit-
stjórn blaðsins á 2. hæð í Aðalstræti 6, Reykjavík og á
skrifstofu blaðsins I Hafnarstræti 85, Aicureyri.
Athygli skal á því vakin, að greinar verða að berast með
góðum fyrirvara. Þannig verður grein, sem birtast á í miðviku-
dagsblaði að berast síðdegis á mánudegi og hliðstætt er með
greinar aðra daga.
í minningargreinum skal hinn látni ekki ávarpaður. Ekki
eru tekin til birtingar frumort ljóð um hinn látna. Leyfilegt er
að birta ljóð eftir þekkt skáld, 1—3 erindi og skal þá höfund-
ar getið. Sama gildir ef sálmur er birtur. Meginregla er sú,
að minningargreinar birtist undir fullu nafni höfundar.
Við birtingu afmælisgreina gildir sú regla, að aðeins eru
birtar greinar um fólk sem er 70 ára eða eldra. Hins vegar
eru birtar afinælisfréttir með mynd í dagbók um fólk sem er
50 ára eða eldra.
Mikil áhersla er á það lögð að handrit séu vel frá gengin,
vélrituð og með góðu línubili.
Efttrvœnting • Gleöi • Spenna
Undir skrapflötum
nýju Bílaþrennunnar bída
50 splunkunýjar
LANCIA skutlur frá Bílaborg
eftir nýjum eigendum.
Veröur þú einn þeirra?
Þú kemst aö því fyrír 50 krónur.
OGUR
Bílaþrcnna