Morgunblaðið - 10.09.1988, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 10. SEPTEMBER 1988
21
samvinnufélögin verði að sýna ekki
lakari rekstrarárangur en keppina-
utamir.
í ræðu minni á þinginu lagði ég
áherslu á þýðingu þess hve sam-
staðan er nú mikil innan Alþjóða-
samvinnusambandsins. Sú var tíðin
að vindar kalda stríðsins náðu að
blása innan ICA. Þar tókust á tvær
fylkingar, annars vegar Vestur-
Evrópulönd, Bandaríkin og Kanada
og hins vegar Austur-Evrópulöndin
með Sovétríkin í broddi fylkingar.
Samvinnusamtökum í Austur-Evr-
ópu var haldið utan við ICA í krafti
meirihluta Vesturlanda. Þegar
vinda kalda stríðsins lægði fengu
lönd eins og Ungveijaland, Pólland
og Austur-Þýskaland aðild að ICA.
Ég lagði áherslu á það í þessari
ræðu minni að vindar héldu áfram
að blása, en nú væru það vindar
hinna öru breytinga. Samvinnufé-
lögin yrðu að aðlaga starfsemi sína
hinum miklu breytingum sem hefðu
átt sér stað og væru að eiga sér
stað. Grundvallarreglur vefaranna
í Rochdale frá 1844 hefðu reynst
samvinnustarfinu vel í gegnum ár-
in. Þessar reglur þyrfti hins vegar
að endurskoða, vegna þess að heim-
urinn í dag er gjörólíkur þeim sem
var 1844. Samvinnuhreyfingar
landa heims væru nú á krossgötum.
Við yrðum að líta á breytingamar
sem ný tækifæri og við yrðum að
nýta þessi tækifæri. Til þess þyrfti
margt að koma til. Samvinnufélög
yrðu að hafa sérhæfða stjómendur
á öllum sviðum. Það yrði að nýta
tæknina á sem flestum sviðum,
ekki síst í kynningarstarfi til að
skapa jákvætt viðhorf félagsmanna,
starfsmanna og þjóðfélagsins gagn-
vart samvinnufélögunum. Koma
þyrfti á nýju skipulagi í fjárhags-
uppbyggingu samvinnufélaga, þar
sem félagsmenn ættu kost á að
ávaxta fé sitt með kaupúm á sam-
vinnuhlutabréfum. Á þann hátt
myndi skapast möguleiki á inn-
streymi fjármagns í samvinnufélög-
in, sem myndi efla eiginfjárstöðuna
jafnframt því sem þetta þyrfti að
vera góður ávöxtunarkostur fyrir
félagsmenn. Starfsmenn ættu að
eiga kost á markvissri endurmennt-
un. Þá væri þýðingarmikið að konur
fengju meiri ítök í samvinnufélög-
unum. Grundvallaratriðið væri að
sjálfsögðu það, að samvinnufélögin
gætu staðist samkeppnina á mark-
aðnum. Það er ljóst að samvinnufé-
lögin eiga í erfiðleikum að standast
samkeppnina í sumum hinna iðn-
væddu ríkja. Endurskoðun á grund-
vallarreglum samvinnufélaga væri
því meira en tímabær. Samvinnufé-
lögin ættu hins vegar tromp, sem
eru félagsmennimir. Þetta tromp
verða samvinnufélögin að nýta sér
til hins ýtrasta með því að virkja
þátttöku félagsmannanna í sam-
vinnustarfinu. Þar koma hin mann-
legu grundvallarverðmæti inn í
myndina, til dæmis samhjálpin, virk
þátttaka og svo samtakamátturinn
sem lyft getur grettistökum ef rétt
er að staðið," sagði Erlendur Ein-
arsson að lokum.
LITGREINING
MEÐ
CROSFIELD
ER
LYKILLINN
AÐ VANDAÐRI
LITPRENTUN
Efnahagsmál — þetta vil ég:
eftirHauk
Sveinbjarnarson
• 1. Lánskjaravísitala afnumin.
• 2. Verðbótaþáttur afnuminn.
• 3. Launaskattur afnuminn.
• 4. Öll lán bundin við þá krónu-
tölu sem þau standa í með verð-
bótaþættinum.
• 5. Vextir verði þeir sömu, að
meðaltali, og þeir eru í sex helstu
viskiptalöndum okkar.
• 6. Öll lán bera sömu vexti,
einnig Húsnæðisstjómarlán,
nema afurðalán sem beri mun
lægri vexti.
• 7. Öll lán til útflutningsat-
vinnuveganna endurskoðuð, þeim
skuldbreytt miðað við veðhæfni.
• 8. Söluskattur afnuminn af
öllum matvælum.
• 9. Ný framfærsluvísitala taki
gildi sem miðast við brýnustu
nauðsynjar, matvæli, rafmagn,
hita og bensín (hráolíu).
• 10. Bensín og hráolíur lækki
strax um 10%, hiti, rafmagn svo
og gjöld Pósts og síma um 5%.
• 11. Aðflutningsgjöld á bfla
hækki í það sem þau voru fyrir
síðustu lækkun.
• 12. Skattprósenta hækki um
1% á hveijar 10.000 krónur um-
„Ég tel ekki rétt né
nauðsynlegt að ríkis-
kassinn sé rekinn halla-
laust þegar verðfall
verður á helstu útflutn-
ingsafurðum.“
fram 100.000 mánðaðarlaun en
þó ekki meira en um 10%. Þessi
skattur sé aðeins tímabundinn, til
6 mánaða.
• 13. Gengi óbreytt.
Hef ákveðnar skoðanir, mark-
mið í landbúnaðarmálum, sjávar-
útvegi og iðnaðarmálum, sem ég
tel of langt mál að rekja hér. Einn-
ig tel ég það of langt mál að gefa
skýringar við ofangreint, sem fáir
nenna að lesa. Eitt vil ég þó taka
fram að ég tel ekki rétt né nauð-
synlegt að ríkiskassinn sé rekinn
hallalaust þegar verðfall verður á
helstu útflutningsafurðum. Og
annað að ég tel að opinberum
starfsmönnum verði að fækka til
muna, opinber afskipti að minnka
og að byggt sé á öðrum forsendum
en gert hefur verið hingað til.
Höfundur er framkvæmdastjóri
Bátagerðarinnar Samtak hf. í
Hafnarfirði.
TEGUND
STAÐGR.-VERÐ
FULLT VERÐ
Ingvar
Helgason hf.
sýningarsalurinn,
Rauðagerði
sími 91-3 35 60.
KR. 423.000,-
KR. 441.000,-
KR.489.
KR. 475.000,-
NISSAN MICRA 1,0 DX 4RA GÍRA. KR. 410.000,-
NISSAN MICRA 1,0 GL 5 GÍRA. KR. 427.000,-
NISSAN MICRA 1,0 GL SJÁLFSKIPTUR. KR. 474.000,-
NISSAN MICRA 1,0 SPECIAL VERSION. KR. 460.000,-
...OG KJORIN ERU HREINT ÓENDANLEG.
imissaiv er mest seldi japanski
BÍLLINN í EVRÓPU.
Opið laugardag og
sunnudag kl. 14-17
NIS5AN
MICRA
ÁRGERÐ 1989
NÚ Á BETRA VERÐI EIM IMOKKRU SINNI FYRR
MYNDAMÓT HF