Morgunblaðið - 10.11.1988, Side 13

Morgunblaðið - 10.11.1988, Side 13
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 10. NÓVEMBER 1988 13 Töfrar íslenzkrar ullar List og hönnun Bragi Ásgeirsson í litlu húsi að Bókhlöðustíg 6 hefur verið opnað listiðnaðai'gall- erí, er ber nafn hússins „Stöðla- kot“. Þar kynnir um þessar mundir Hulda Jósefsdóttir framleiðslu sína og jafnframt tilraunir með íslenzka ull. Tilraunir um úr- vinnslu ullar, sem ekki er síður mikilvæg en ullarræktunin sjálf, til að árangurinn geti komið að gagni í viðleitninni að bæta og fegra þráðinn, lífíð og listina — svo sem segir í sýningarskrá. Einnig segir í sýningarskrá: „Gamli steinbærinn í Stöðlakoti hefur nú verið endurbyggður með það fyrir augum að verða sýning- arsalur fyrir íslenzkan listiðnað. Tilgangurinn með þessari fyrstu sýningu í Stöðlakoti er að varpa ljósi á stöðu íslenzku ullarinnar í dag. Saga hennar er samofín sögu þjóðarinnar. Fólk og fé hefur fengið sér- kenni sín af sambýli við hrjúfa og ögrandi náttúru landsins frá upphafí byggðar og sjálfstæðis- barátta okkar snýst um að varð- veita og rækta þessi sérkenni. Á Hulda Jósefedóttir. Tekið á móti vænu og ilmandi Reyk- hólareyfi við Landakotstúnið 18. mars 1988. byggðasöfnum landsins má víða sjá gamlan útsaum, vefnað og pijón, sem ber vitni um ótrúlega þróaða og fjölbreytta þráðagerð úr íslenzkri ull. En hvað lifír nú eftir af þessari dýrmætu þekkingu og reynslu genginna kynslóða á tímum gjör- breytts samfélags og búskapar- hátta? Til þess að fá sem gleggsta mjmd af því, gekk ég í smiðju til þriggja kvenna af eldri kynslóð- inni, sem allar eru landsþekktar fyrir þekkingu og listfengi í ullar- vinnslu og þráðagerð. Er ég þakk- látur fyrir að hafa fengið tæki- færi til að kynna verk þeirra." — Þessar konur eru Bóthildur Benediktsdóttir frá Mývatnssveit, Jóhanna Kristjánsdóttir frá Bjam- arfírði og Ragnheiður Sigurgeirs- dóttir frá Öxará, Bárðardal, S-Þingeyj arsýslu. Þetta er lítil en íðilfalleg sýning og um leið merkilegt framtak og sjálft húsið, sem gert hefur verið upp, er algjör perla. Verk Huldu Jósefsdóttur eru þekkt fyrir vand- aða hönnun og orðspor hennar hefur náð til annarra landa og einkum fyrir látleysið og uppruna- ieikann. Ofsi og harka Eitt verka Hafdísar Ólafedóttur Grafíklistakonan Hafdís Ól- afedóttir hefur verið mjög virk á sínu sviði, frá því að hún kom fyrst fram árið 1983. Hún hefur víða sýnt á samsýn- ingum en ekki haldið einkasýn- ingu fyrr en nú, er hún sýnir 13 tréristur í Gallerí Gangskör fram til 13 nóvember. Flestar eru myndimar í svart- hvítu og myndeftiið sækir Hafdís til jökla, fossa og fjalla. Skurður- inn er dálítið ofsafenginn og hör- kulegur og má vera, að með því sé listakonan að tjá viss hughrif til hinnar kaldranalegu íslenzku náttúru og ef svo er ferst henni það vel. Hins vegar virka slíkar myndir ósjálfrátt líkast gaddavír á sálina í allri sinni hörku og óbil- gimi. En þetta era myndir, sem eiga að koma róti á tilfínningar fólks, og auðséð er að Hafdís vill gera myndir sínar blóðmiklar og sa- faríkar — sættir sig ekki vð þá lognmollu og tæknibrögð, sem svo mjög era farin að einkenna íslenzka grafík í seinni tíð. Og þrátt fyrir það era það einmitt hinar mýkri myndir á sýningunni, sem athygli vekja, og þá einkum hin blæbrigðaríka mynd í litum „Bak við flöllin era önnur fjöll“ (6) og „Svartafell" (7). En af svart-hvítu myndunum þótti mér skurðurinn komast best til skila í myndunum „Blái fossinn" (3—5) en í þeim tvinnast í senn ofsi og góður skurður. Og það er í sjálfu sér rétt stefna í grafík að gera myndir sínar hreinar og klárar, en þó skortir hér nokkuð á úrskerandi árangur enn sem komið er... í frelsinu eru fiötrar í hálfum Kjarvalssal Kjarvals- staða sýnir um þessar mundir Guðmundur Ármann frá Akur- eyri 23 olíumyndir á striga. Allar eru myndimar nýjar af nálinni og meirihlutinn frá þessu ári, svo að Guðmundur hefur verið stórvirkur í málverkinu undanfarið, en hann er annars þekktastur fyrir grafíkmyndir sínar, sem hann hefur víða sýnt. Helmingur myndanna á sýn- ingunni eru af stærri tegund- inni, svo að ekki hefur Guðmund vantað stórhuginn fyrir þessa sýningu. En sýningin ber einmitt vott um, að málarinn hafí farið einum of geyst í sakimar og jafn- vel málað undir tímapressu, sem hann er ekki í stakk búinn til að rísa undir í málverkinu. Vinnubrögðin á sýningunni era áberandi misjöfn og formin iðulega full krampakennd. Hér vantar listrænan léttleika, kraft og óbifanlega trú á eigin getu eins og kemur t.d. fram i mál- verkum ýmissa nýbylgjumálara. En umfram allt skortir hér reynslu á vettvangi málaralistar- innar og samfelld langtíma- vinnubrögð. Það er líkast því, sem vinnan í auglýsingagerðinni sitji í Guðmundi, en hann hefur lengi rekið auglýsingastofu nyrðra. Á köflum bregður fyrir ágæt- um listrænun tilþrifum svo sem í myndunum „Spiói" (1), „Jökull- inn“ (3) og „Krían" (12), en sjálft formið í þessum myndum er ekki nógu kröftugt í heildina og myndrænu átökin ekki nægi- lega sannfærandi. Satt að segja saknar maður grafíkurinnar á þessari sýningu, en hennar sér einungis stað utan á sýningarskrá, svo að kannski hefur það verið uppranalega meiningin að hafa hana með. En í grafíkinni hefur mér fundist Guðmundur Armann í sókn á undanfömum áram. Yfírskrift sýningarinnar eða kjörorð henn- Guðmundur Armann ar er eiginlega mjög í samræmi við árangurinn og m.a. er líkast því, að fuglamir í myndunum séu i einhvers konar álögum... Snorri Arinbjarnar Á dögunum var mér boðið í hús til að skoða myndir og rissblokkir Snorra Arinbjarnar (1901— 1958) í tilefni sýningar á Holiday Inn. Jafnan er það mjög fróðlegt að fletta í gömlum rissblokkum myndlistarmanna, og þær segja oft meira af persónunni á bak við fullgerðu myndlistarverkin en þau sjálf. Kostulegt þótti mér að sjá riss af öllum helstu jrfírmönnum hinna stríðandi fylkinga í heimsstyijöld- inni fyrri, en þær myndir segja sína sögu um það, hvemig mjmd- listargáfa íslenzkra hæfíleika- manna fékk útrás í gamla daga. Innan um í þessum blokkum vora gullfallegar teikningar, vatnslita- og krítarmjmdir og uppistaða sýningarinnar í Holiday Inn er einmitt sótt í þesar bækur, en einnig era á henni viðameiri verk unnin í vatnslit, þekjulit og olíu. Það era og einmitt viðameiri verkin, sem bera uppi sýninguna, því að satt að segja er það mikil list og vandasöm að láta lítil riss njóta sín til fulls í slíkri fram- kvæmd. Snorri Arinbjamar var sem kunnugt er einn af traustustu máluram sinnar kynslóðar og brautryðjandi um margt í núlist- um. Mjmdir hans vora merkilega persónulegar, þótt áhrifa kenndi víða að og á stundum úr ólíkle- gustu áttum eins og t.d. frá þýsku málurunum Oscar Schlemmer og George Grosz, en sér þó einungis stað í örfáum mjmdum. Á þessari sýningu era það eitt- hvað á annan tug verka, sem bera hana uppi af í allt 64 númeram, en hinar era æði misjafnar og kjmna margar þennan ágæta listamann naumast nógu vel. Helst era það sjálfsmyndimar, sem athygli vekja og standa allar fyrir sínu og vel það. Auk þess myndir eins og „Stigahúsið" (1), „Bókaskreyting" (11), „Frá Osló““ (45), „Frá Kaupmanna- höfn“ (50), „Blómamynd" (15), „Frá Skagaströnd“ (52) og „Úr Þjórsárdal" (57). Allar þessar myndir kynna bestu eðliskosti Snorra Arinbjam- ar og hina næmu myndrænu skynjun hans. Náttúruáhrif og Tjarnarsymfónn í hálfum Kjarvalssal Kjarvals- -; staða sýnir á móti Guðmundi Ar- manni Kristinn G. Jóhannsson 20 málverk. Eins og hjá Guðmundi virðast öll málverkin vera ný af nálinni og sennilega öll máluð á þessu ári. Kristinn hefur viða sýnt mjmdir sínar og þá aðallega norðan heiða, þar sem hann hefur alla tíð verið búsettur. Allar era myndimar á sýning- unni í óhlutlægum stíl, en era þó beinar náttúrastemmningar, enda hefur hann valið sýningunni heitið „Kveðið um Lystigarðinn á Akur- eyri“. Eins og Guðmundur þá kemur Kristinn á óvart með val á myndefni og stflbrögðum, því að hingað til hefur hann aðallega haldið sig við hlutveraleikann. Verið öflugastur í ljóðrænum og blæbrigðaríkum hálfabstrakt- mjmdum. Að þessu sinni virka myndir Kristins um margt hrárri og um- búðalausari og eins og máluð leift- ursnöggt — eins konar tilfínninga- gos óhamið og skynrænt. Og þrátt fyrir að myndimar virðist samkvæmt nöfnunum vera málaðar á ýmsum tímum ársins, eru þær ákaflega keimlíkar, sem stafar af einhæfum og frekar köldum vinnubrögðum. , m m: -mL. Kristmn G. Jóhannsson En ein er sú mjmd, sem mér fínnst bera af öllum öðram á sýn- ingunni fyrir gott listrænt sam- spil, yfírvegaða hrynjandi og formræna ijölbreytni, og það er „Tjamarsjrmfónn", sem er númer 14 á skrá. Tvær aðrar mjmdir, „Haustvísa" (I) og „Vetrarljóð" (2), komast svo næst þessu þru- muskoti í bláhomið hjá Kristni G. Jóhannssjmi. Og allar lofa þær góðu um framhaldið.

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.