Morgunblaðið - 13.12.1990, Blaðsíða 32

MORGIíJN'BkAÐÍÖ ÍFIMM'PÚDÁGUR Í3: DESÉÍrfBERf 19{>0
Hitaveitan enn
eftir Benjamín H.J.
Eiríksson
Nafnið á þessari grein er þannig
til komið, að ég hefi áður skrifað
að minnsta kosti 4 greinar um
málefni hitaveitunnar, Hitaveitu
Reykjavíkur. Á sínum tíma líkaði
mér ekki að sitja í kulda og klak-
aðri íbúð. Mér nægði ekki að hafa
nóg heitt vatn frá Hitaveitunni,
nema þegar kalt var. Og enn verr
líkaði mér að heyra viðhorf stjórn-
enda Hitaveitunnar til vandamála
hennar.
Um miðjan janúar 1959 tilkynnti
hitaveitustjóri, að hann vildi kaupa
hitastilla fyrir 5-6 milljónir króna
og setja á inntakið hjá notendum
heita vatnsins, til þess að koma í
veg fyrir næturrennslið. Hitaveit-
una vantaði vatn. Seinna sýndu
rannsóknir að með næturrennslinu
þurfti minna vatn en án þess.
Mér blöskraði að heyra þessa
fásinnu. Ástandið var þannig, að
aðeins um 40% borgarbúa höfðu
hitaveitu. Hinir notuðu innflutta
olíu, sem var langtum dýrari upphit-
un. Þeir sem höfðu hitaveitu áttu
að hafa toppstöð hver í sínu húsi,
til þess að nota — kannski — örfáa
daga úr árinu, tæki sem hjá flestum
• voru orðin úrsérgengin og ónothæf
sökum brúkunarleysis. í öll hús í
byggingu varð að setja niður kyndi-
tæki með ærnum kóstnaði. Það
gátu allir séð, að framleiðsla á ís-
lenzkri „olíu“ til upphitunar —
laugavatninu — væri stórgróðafyr-
irtæki. 60% borgarbúa biðu eftir
þeirri afurð, svo og nágranna-
byggðirnar Hafnarljörður, Garða-
bær, Kópavogur og fleiri. Áuk þess
fylgdu heita vatninu þægindi og
þrifnaður fyrir notendurna, ■ og
reykurinn og sótið yfír borginni
hyrfu. Stjórnendur Hitaveitunnar
hugsuðu hana sem fyrirtæki er
dreifði heitu vatni og seldi, ekki sem
hitamiðstöð fyrir Reykjavík, með
nægilegt heitt vatn úr náttúrunni
og fullnægjandi toppstöð við hæfí.
Þetta laugavatn mætti fá með bor-
unum. Hitaveitu Reykjavíkur var
með öðrum orðum skakkt hugsuð.
1 ljósi ríkjandi ástands var hug-
myndin um hitastillana beinlínis
fáránleg, þótt ég segði það ekki.
Greinarnar urðu tvær. Hitaveitu-
stjóri sá að vísu ljósið, en reyndi
að breiða yfir málið með vífilengj-
um. Reynt var að fá mig til þess
að stofna samtök um málið, ég
hafnaði þvi. En einhver valdamikill
maður tók í taumana. Það urðu
fljótlega algjör umskipti í málefnum
Hitaveitunnar. Eftir fá ár höfðu
ekki aðeins allir Reykvíkingar feng-
ið hitaveitu, heldur einnig ná-
grannabyggðirnar. Hús í byggingu
voru tengd strax. En þetta var nú
þá. t?
Enn eru komin ný viðhorf til
málefna Hitaveitunnar hjá stjórn-
endum hennar, nýjum stjórnendum.
Hin ríka stofnun hefir nóga pen-
inga, í allt að því er virðist, nema
í hitaveituframkvæmdir! Nýr borg-
arstjóri veit annað brýnna en að
sinna málefnum Hitaveitunnar, og
svona aukamálum eins og skolpi
og sorpi. Hjá honum er númer eitt
veitingahúsið á Öskjuhlíð. Milljarð-
urinn þar hefði betur verið kominn
í hitaveituframkvæmdir. í stað
þeirra höfum við seinustu dagana
fengið vatnsskort, kulda, blekking-
ar og lygar.
Eftir nokkurra daga blekkingar
og lygar slapp sannleikurinn upp
úr stjórnendum Hitaveitunnar. Við
þíðuna á laugardaginn batnaði
ástandið mikið. Það léttist álagið!
Þarna kom hið raunverulega svar.
Það viintnði heitt vatn í kerfið! Eft-
ir veturinn í fyrra höfðu þeir sagt:
Við sluppum fyrir horn! Raunar
þurfti enginn að segja mér þetta
með vatnsskortinn. Enginn hefir
talað um vatnsskort í Vesturbæn-
um. En hér á Bárugötunni er
ástandið þannig, að með Danfoss-
krönunum hafa ofnarnir haldizt vel
heitir, en kranavatn er ófullnægj-
andi. Ég er í vandræðum með að
baða mig á morgnana. Það gerir
að vísu betur en að leká úr krönun-
um, en rennslið er lítið. Þetta stafar
ekki af neinni stíflu. Fyrir fáum
dögum kom hér maður frá Hitaveit-
unni og hreinsaði inntakið.
Á bak við blekkingar undanfar-
inna daga, með ýkjum um úrfelling-
ar og fleira, sem stjórnendurnir
vonast til að sé hæfilega þokukennd
vísindi er hinn almenni borgari skilji
ekki, á bak við þær býr sá einfaldi
sannleikur að sveitarfélögin búa við
skömmtun, sem látin er bitna á
þeim, skömmtun sem stafar af því
að það vantar einfaldiega heitt vatn
í kerfið, bæði úr náttúrunni og frá
toppstöðinni, sem menn tíma ekki
að kynda, eins og kom í ljós í fyrra.
Hún er sett of seint í gang. Ástæð-
an fyrir þessari vöntun er sú, að
framkvæmdum hefir verið slegið á
frest eða jafnvel ekki teknar á dag-
skrá, vegna þess að peningar Hita-
veitunnar hafa verið teknir í annað,
í gæluverkefni borgarstjórans.
Leikarar eru stundum vinsælir
fyrir leik sinn, fólk klappar oftast
Benjamín H.J. Eiríksson
„Þarna kom hið raun-
verulega svar. Það
vantaði heitt vatn í
kerfið! Eftir veturinn í
fyrra höfðu þeir sagt:
Við sluppum fyrir liorn!
Raunar þurfti enginn
að segja mér þetta með
vatnsskortinn.“
fyrir þeim, ef ekki af aðdáun þá
af kurteisi. Þetta gengur stundum
svo langt að það kýs þá í valdastöð-
ur. Það er aftur á móti miklu hæpn-
ara. Oftast væri skynsamlegast að
láta klappið nægja. Núverandi
borgarstjóri Davíð Oddsson er
nokkuð gott dæmi um þetta. Hann
er ekki góður í hinum stærri málum
hins almenna borgara. Það sýna
afskipti hans af þjóðarsáttinni og
Hitaveitunni, en að mínu áliti einn-
ig af skolpi og sorpi. Hann tekur
peningana í annað. Hans mál eru
Borgarleikhús, hringekju-veitinga-
staðurinn á Öskjuhlíð, ráðhús og
þessháttar mál. Þessi mál eru allt
annar handleggur. Margs þarf búið
með, en hið nauðsynlega á að ganga
fyrir, prjál og skemmtanir að mæta
afgangi. Reykvíkingar eiga að kjósa
Davíð í eitthvað af þessu síðast-
nefnda, ekki til þess að hafa for-
ræði í alvörumálunum. Hann sýndi
sig að vera býsna góður leikari í
Bubba kóngi. Ég er ekki frá því
að honum finnist hann enn vera þar
á sveimi og sé að hlusta eftir klapp-
inu. Leikaraskapur hans í álmálinu
bendir til þess. Sjálfstæðisflokkur-
inn hlýtur að vera farinn að fá
óbragð í munninn.
Höfundur varáður um árabi!
ráðunautur ríkisstjórnarinnar í
efnahagsmálum ogsíðar
bankastjóri Framkvæmdabanka
Islands.
Hvar kom hugarfóstrið undir?
eftir Ingibjörgu Sól-
rúnu Gísladóttur
Morgunblaðið er þjóðlegt'blað
og hefutqáhuga á ætt og uppruna
manna. Ég varð þess heiðurs að-
njótandi að Staksteinar spáðu
nokkuð í uppruna minn nú í vik-
unni. Sjálfri er mér nokkuð í mun
að halda honum vel til haga og
þess vegna má ekki minna vera
en ég leggi Staksteinum lið í vel-
viljaðri viðleitni þeirra.
Og hver er þá uppruni minn?
Staksteinar segja:...pólitískur
uppruni hennar er svipaður og hjá
þeim Alþýðubandalagsmönnum,
sem hafa mótmælt starfsháttum
Ólafs Ragnars Grímssonar, flokks-
formanns.“ Ef þetta dulmál, sem
þjóðin hefur langa reynslu í að
ráða, er þýtt yfir á mannamál þá
þýðir það — hún er kommi!
Fæ ég nú ekki betur séð en að
þama hafi Morgunblaðsmenn ætt-
leitt mig að mér forspurðri. Ég sé
orðin að hugarfóstri þeirrar grýlu
sem enn virðist búa á Mogganum
þó hún sé útdauð víða um heim.
En þetta eru trygglyndir menn
sem þarna ráða húsum og gefast
ekki upþ á sinni kommagrýlu þó
aðrir geri það.
Mér er það svo sem að meina-
lausu þó Mogginn geri mig að
grýlubarni en það fer ekki hjá því
að ég — eins og aðrir sem ættleidd-
ir eru — velti því fyrir mér hvern-
ig á því standi að ég varð fyrir
valinu. Hvað er það við uppruna
minn sem kommagrýlunni hugn-
ast svo vel? Tæplega er það upp-
eldið í foreldrahúsum við Mogga-
lestur og stefnu Sjálfstæðisflokks-
ins? Og varla starf mitt í Stúdenta-
ráði þar sem ég fyllti flokk vinstri
manna? Þa hefði hún tekið fleiri
úr þeim flokki upp á sína arma,
s.s. Guðmund Magnússon, leiðara-
höfund á Morgunblaðinu og próf-
kjörsframbjóðanda Sjálfstæðis-
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir
„Það kemur alltaf að
skuldadögunum hjá þeim
sem leyfa sér að steyta
görn við óskabarn Sjálf-
stæðisflokksins — Davíð
Oddsson.“
flokksins; Bolla Héðinsson, fram-
sóknarmann og efnahagsráðgjafa
ríkisstjórnarinnar; Össur Skarp-
héðinsson, stuðningsmann Ólafs
Ragnars og hugsanlegan prófkjör-
skandidat Alþýðuflokksins; Þórð
Yngva Guðmundsson, formann
Varðbergs, félags um vestræna
samvinnu; Láru Júlíusdóttur,
varaþingmann Alþýðuflokksins og
framkvæmdastjóra ASÍ og fleira
gott fólk.
En hvað með árin mín í borgar-
stjóm Reykjavíkur? Það skyldi þó
aldrei vera að á þeim vettvangi
hafi ég komið undir sem hugar-
fóstur kommagrýlu Morgunblaðs-
manna? Ég hallast að því. Það
kemur alltaf að skuldadögunum
hjá þeim sem leyfa sér að steyta
görn við óskabarn Sjálfstæðis-
flokksins — Davíð Oddsson. En
þá skuld er mér ljúft að gjalda,
hér eftir sem hingað til.
Höfundur er blaðakona.
FRYSTIKISTUR
SPÁÐU í VERÐIÐ
SPÁÐU í VERÐIÐ
SPÁÐU í VERÐIÐ
Öll verð miðast við staðgreiðsluverð.
152 lítra kr. 31.950,-
191 lítra kr. 34.990,-
230 lítra kr. 38.730,-
295 lítra kr. 41.195,-
342 lítra kr. 43.360,-
HEIMILISKAUP H F
• HEIMILISTÆKJADEILD FÁLKANS •
SUÐURLANDSBRAUT 8, SÍMI 84670.
Innrabyrði úr
hömruðu áli
Lok með ljósi,
læsingu, jafn-
vægisgormum
og plastklætt
Djúpfrystihólf
Viðvörunarljós
Kælistilling
Körfur
Botninn er
auðvitað frysti-
flötur ásamt
veggjum