Morgunblaðið - 30.01.1991, Qupperneq 17

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 30. JANÚAR 1991
17

^ Blomberq
Jón Steinar Gunnlaugsson
„Þá er það rangt sem
H. J. gefur í skyn að til
séu aðrir hæstaréttar-
dómar sem sanni mál
hans. Þeir eru engir
til.“
því að um sjónarmið hans sé Ijallað
opinberlega.
Eldavélar.
4 gerðir - 5 litir.
Gott verð - greiðslukjör
linar Farestveit ftCo.hf.
BORGARTÚNI28, SÍMI622901,
Laið 4 stoppar vM dym*r
t:/:/:/:/:t:/:
Helsinki-dagar í
Reykjavík í febrúar
Viðamikil sýning frá Helsinki-borg verður á Kjarvalsstöðum dag-
ana 4.-24. febrúar n.k. undir yfirskriftinni „Helsinki — mannlíf og
saga“. Það er yfirborgarsljóri finnsku höfuðborgarinnar, Raimo II-
askivi, sem er aðalhvatamaður að sýningunni. í tengslum við sýning-
una verða Helsinki-dagar í Reykjavík og koma til Reykjavíkur fjöl-
margir finnskir listamenn sem munu setja Helsinki-brag á höfuðborg-
ina fyrstu vikuna sem sýningin verður opin.
Raiino Ilaskivi yfirborgarstjóri
kemur til Reykjavíkur ásamt eigin-
konu sinni og nokkrum embættis-
mönnum Helsinki-borgar laugar-
daginn 2. febrúar. Einnig kemur
heimsþekkt finnsk djasshljómsveit,
UMO Big Band, og söngflokkurinn
Tríó Saludo, sem er eitt vinsælasta
tríó Finnlands. Þá keppir handbolta-
lið frá Helsinki í Reykjavík og
finnskur matreiðslumeistari sér um
eldamennsku á i'innskum sælkera-
dögum á Hótel Loftleiðum helgina
7. til 10. febrúar. Finnski listamað-
Afhenti trún-
aðarbréf
Hinn 24. janúar 1991 afhenti
Tómas A. Tómasson landstjóra
Kanada, Ramon John Hnatyshyn,
trúnaðarbréf sitt sem sendiherra
íslands í Kanada.
Afhenti trún-
aðarbréf
Ingvi S. Ingvarsson afhenti 25.
janúar sl. Margréti Danadrottningu
trúnaðarbréf sitt sem sendiherra
íslands í Danmörku.
urinn Eero Manninen, sem er þekkt-
ur klippilistamaður, sýnir snilld sína
og klippir út myndir af gestum á
Kjarvalsstöðum og á sælkerakvöld-
um á Hótel Loftleiðum.
Helsinkisýningin á Kjarvalsstöð-
um er farandsýningj sem þegar
hefur verið sett upp í Osló og Kaup-
mannahöfn en hún verður opin dag-
lega frá kl. 11.00 til 18.00. Sýning-
in verður formlega opnuð af Davíð
Oddssyni, borgarstjóra Reykjavíkur
og Raimo Ilaskivi yfirborgarstjóra
Helsinki mánudaginn 4. febrúar.
Starfsmenn Reykjavíkurborgar sjá
um undirbúning og skipulag Hels-
inkidaganna ásamt finnskum sam-
starfsmönnum sínum.
Finnska djasshljómsveitin Uuden
Musiikin Orkestri — UMO, sem
stofnuð var 1975, heldur þrenna
tónleika í Reykjavík; í Háskólabíói
6. febrúar, Púlsinum þann 7. og í
FÍH-salnum þann 8. febrúar og
verður útvarpað beint frá tvennum
þeirra.
Tríó Saludo kemur einnig fram
á nokkrum stöðum í Reykjavík,
m.a. á Kjarvalsstöðum og á sæl-
kerakvöldum á Hótel Loftleiðum. I
Seljaskóla verður handknattleiks-
mót sem úrvalslið ungra handknatt-
leiksmanna frá Helsinki tekur þátt
í ásamt Reykjavíkurliðunum KR,
Víkingi og IR. Mótið stendur yfir
frá 7.-9. febrúar.
Lokaorð um bráðabirgða-
lög og stjórnarskrá
Höfundur er
hæstaréttarlögmaður.
eftirJón Steinar
Gunnlaugsson
i.
í Morgunblaðinu 22. janúar sl.
birtist grein eftir Hróbjart Jónat-
ansson hrl. Er henni ætlað að vera
svar við grein minni frá 4. janúar.
Málefnið sem um er fjallað eru
bráðabirgðalögin frá síðasta sumri
um kjarasamning BHMR.
Grein Hróbjarts felur ekki í sér
neina marktæka viðbót við það lög-
fræðilega athugunarefni, hvort
bráðabirgðalögin hafi staðist
ákvæði stjórnarskrár. Hún er miklu
fremur einhvers konar tilraun til
að halda því að lesendum, að skýr-
ingar mínar á stjórnarskránni séu
pólitískar. Virðist hann byggja
þetta á því tvennu a) að ég hafi
skoðun á því hvernig skýra beri
stjórnarskrána að þessu leyti og b)
að hliðstæð rök hafi einkum heyrst
hjá forráðamönnum Sjálfstæðis-
flokksins. Af þessu má ráða, að
H.J. telji lögskýringar ópólitískar,
ef menn a) hafi ekki ákveðna skoð-
un um réttmæti þeirra og b) að
forsvarsmenn stjórnmálaflokka séu
ekki á sömu skoðun.
II.
Ýmislegt mætti. svo sem segja
um þessa grein Hróbjarts Jónatans-
sonar. Ég ætla þó að méstu að leiða
hana hjá mér. Ég vil aðeins nefna
tvennt varðandi meðferð hans á
lögfræðiheimildum, sem mér finnst
nauðsynlegt að benda þeim á, sem
hafa fylgst með þessum blaðaskrif-
um. í fyrsta lagi fer hann rangt
með kenningar Olafs Jóhannesson-
ar, þegar hann segir afstöðu Ólafs
til álitaefna varðandi setningu
bráðabirgðalaga „skýra og ótví-
ræða“. Olafur hefur mikla fyriivara
á, þegar hann ijallar um heimildir
bráðabirgðalöggjafans og hlutverk
dómstóla. Er áhugasömum lesend-
um bent á að kynna sér sjónarmið
Ólafs á bls. 321 og 324 í bók hans
„Stjórnskipun íslands“.
Þegar menn kynna sér kenningar
Ólafs Jóhannessonar í stjórnskipun-
arrétti, þurfa þeir að hafa í huga,
að Ólafur var sjálfur fyrst og fremst
stjórnmálamaður, en þarnæst
fræðimaður í lögfræði (rétt eins og
Bjarni Benediktsson hafði verið).
Við ritun bóka sinna studdist Ólafur
um of við rit eins fræðimanns, þ.e.
danska fræðimannsins Poul And-
ersen. Dregur þetta úr gildi þeirra.
Á því er þó enginn vafi að bækur
Ólafs eru hin ágætustu lögfræðirit,
skrifaðar af einfaldri rökvísi og
heilindum. Það er þýðingarmikið
fyrir minningu þessa mæta lög-
fræðings, að þeir sem til hans vilja
vitna máli sínu til stuðnings láti
fylgja tilvitnunum sínum þá fyrir-
vara, sem Ólafur viðhafi sjálfur.
III.
í annan stað virðist Hróbjartur
Jónatansson telja að hæstaréttar-
dómur frá 1937 (hrd. VIII. 332)
veiti fordæmi fyrir því að „una verði
við mat bráðabirgðalöggjafans um
að brýna nauðsyn hafi borið til út-
gáfu laga“. Segir hann mig ekki
hafa kannast við þessa afstöðu
dómsins og gefur m.a.s. í skyn að
aðrir dómar Hæstaréttar staðfesti
þetta, þó að hann tilgreini þá ekki.
Við þetta verður að gera athuga-
semdir. Dómurinn frá 1937 felur
ekki í sér neitt fordæmi af því tagi,
sem H.J. telur. í dóminum er engin
sú afstaða tekin, að una verði við
mat bráðabirgðalöggjafans. í dóm-
inum var aðeins sagt, að ekki yrði
talið „að áfrýjanda komi að haldi
sú röksemd, að ákvæði bráða-
birgðalaganna ... bijóti í bága við
23. gr. (nú 28. gr.) stjórnarskrár-
innar". Ékkert var hins vegar sagt
um hvers vegna ekki væri hald í
röksemdinni. Dómurinn getur því
allt eins með afgreiðslu sinni verið
að staðfesta mat bráðabirgðalög-
gjafans að efni til. Augljóst er að
dómur þessi er alls ekki fordæmi
um það sem H.J. vill vera láta.
Þá er það rangt sem H.J. gefur
í skyn að til séu aðrir hæstaréttar-
dómar sem sanni mál hans. Þeir
eru engir til. Loks telur hann að
ég kannist ekki við þá afstöðu sem
hann telur Hæstarétt hafa tekið.
Þetta er rétt hjá honum. Hvorki ég
né nokkur annast kannast við hana.
Ég sé ekki ástæðu til að ástunda
þrætur við Hróbjart Jónatansson í
Morgunblaðinu um þetta málefni. í
lok greinar sinnar telur hann mig
vera á móti tjáningarfrelsi þar sem
ég hafi látið hann fá bágt fyrir fyrri
blaðagrein sína. Þarna er enn ein
röng ályktun á ferðinni. Ég tel
Hróbjart Jónatansson hafa fullt
frelsi til að segja hvað sem er um
bráðabirgðalögin eða önnur þau
málefni sem hann kýs að fjalla um.
Hann á hins vegar enga kröfu til
þess að fá ekki bágt fyrir, svo lengi
sem bágindin felast ekki í öðru en
25. janúar - 2. febrúar
Á þorranum rifjum við upp gamla tíma og ýmsa þjóðlega siði í Kringlunni.
í samstarfi við Þjóðminjasafnið og Árbæjarsafnið
verða sýndir gamlir munir og áhöld.
Ýmislegt annað verður gert til fróðleiks og skemmtunar
Þorramatarkynning
Tóvinna
Harmonikuieikur
Kveðnar rímur
Atriði úr Njálu
Basar
Kórsöngur
Gömlu dansarnir
Glíma
Sýning á þjóðbúningum
Þjóðdansasýning
I Kringlunni er alltaf hlýtt og bjart.
Meira en 2000 bílastœöi.
KRINGWN
Opiö til kl. 19, mánudaga til föstudaga. Laugardaga til kl. 16.
Veitingastaöirnir opnir lengur.
HÓTEL ALEXANDRA AUGLÝSINGASTOFA