Morgunblaðið - 21.12.1991, Blaðsíða 59

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 21. DESEMBER 1991
59
Stormsker og fjöl-
miðlagagnrýni
eftir Kristján Valby
Ég get ekki lengur orða bundist
yfir vitleysunni sem daglega renn-
ur úr penna Ólafs M. Jóhannesson-
ar „fjölmiðlagagnrýnanda" Morg-
unblaðsins. Oft hefur mér blöskrað
glámskyggni hans, skilningsleysi
og tilgangslaust froðusnakk um
menn og málefni, en steininn tók
úr laugardaginn 23. nóv. þegar
hann fann sig knúinn til að lof-
syngja textagerð Jóns Sigurðsson-
ar bankamanns, en lýsa frati á
kveðskap Sverris Stormskers sem
hann flutti fyrir skemmstu á Bylgj-
unni í Reykjavík síðdegis. Ólafur
sagði að textar Jóns væru „snilld-
artextar“, en kveðskap Stormskers
kallaði hann „hnoð“. Ég var svo
heppinn að heyra upplestifr Storm-
skers úr bók sinni, og það verð ég
að segja sem mikill áhugamaður
um íslenskt mál og góða ljóðlist,
að þar var verulega vandaður og
hnyttinn kveðskapur á ferðinni.
Það fer ekki á milli mála að Storm-
sker hefur mjög gott vald á ís-
lenskri tungu, rími og ljóðstöfum,
og hann virðist gæddur óvenjulegu
næmi á spaugilegar hliðar orð-
anna, og reyndar tilverunnar yfir
höfuð, og verður hnyttni hans að
teljast einstök. Það ljóð sem hann
las á Bylgjunni bar þessum hæfi-
leikum hans glöggt vitni, en það
var ekki við því að búast að Ólafur
bæri skynbragð á það frekar en
svo margt annað sem hann hefur
tjáð sig um. Ólafí rataðist hins
vegar satt á munn þegar hann
sagði: „Undirritaður er sannfærður
um að söngtextar dagsins hafa
mikil áhrif á málkennd uppvaxandi
kynslóðar.“ Vissulega er þetta rétt
, en hvers vegna í ósköpunum þá
að hnýta í Stormsker, þann texta-
höfund þjóðarinnar sem einna best
kann að fara með stuðla og höfuð-
stafi og íslenskt mál yfír höfuð,
en segja svo að Jón Sigurðsson sé
snillingur. Við skulum skoða brot
úr einum „snilldartexta" Jóns Sig-
urðssonar, sem Ólafur kallar svo:
Nína átti heima á næsta bæ,
ég næstum það ekki skilið fæ,
hún var eftir mér alveg 6ð
- ég fékk bréf og í því stóð:
Kristján Valby
Og svo stóð einhver vitleysa í
bréfinu, í svipuðum gæðaflokki og
erindið hér að ofan. Erindið er
kolvitlaust ort og fádæma klaufa-
legt í alla staði. Of langt er á milli
stuðlanna í fyrstu línunni, þriðja
línan er ofstuðluð og höfuðstafur-
inn í fjórðu línu myndar stuðul
móti orðinu í, sem einnig er brag-
fræðilega rangt. Svona textagerð
kallast í daglegu tali leirburður,
en þess háttar „kveðskapur“ er því
miður einkennandi fyrir „snilld“
Jóns. En Ólafur er á öðru máli;
honum fínnst þetta hafa bætandi
„áhrif á málkennd uppvaxandi
æsku“ og kallar þetta „snilld". En
lítum nú á brot úr kveðskap Storm-
skers sem birtist í fýrstu ljóðabók
hans, Kveðið í kútnum, sem kom
út þegar höfundurinn var „ekki
einu sinni kominn með kosninga-
rétt“, eins og stendur á bókarkáp-
unni:
Óljós draumur djúpt í hvers manns geði
drífur áfram lífíð fært í hlekki.
Vonin eftir varanlegri gleði
er varanleg, en það er gleðin ekki.
Þetta ljóð er álíka vel ort og það
ljóð sem Stormsker las upp á Bylgj-
unni, þótt innihaldið sé gjörólíkt,
en um það ljóð fór Ólafur þessum
orðum í grein sinni: „Slíkt hnoð
hefði ekki komist í útvarpið á
blómatíma Jóns bankamanns. Það
er einhver úrættun í þessu auglýs-
ingasamfélagi.“
Spegillinn einn getur tjáð Ólafi
hvað úrættun er. Eg held að Ólaf-
ur hafi með þessari grein sinni
endanlega dæmt sig úr leik sem
blaðamann í hugum þúsunda les-
enda, lesenda sem bera skynbragð
á góða ljóðlist. Hann hefur sýnt
það og sannað að hann er ekki
hæfur tii verksins. Ábyrgir menn
með skilningarvitin í lagi eiga að
skrifa fjölmiðlagagnrýni, ekki
menn eins og Ólafur. Slíkir menn
eiga eingöngu að koma nálægt
blaðamennsku með því að selja
blöðin niður í bæ. Útlitið er orðið
svart þegar vanhæfir menn eru
farnir að hafa af því atvinnu hjá
virtu blaði að sverta okkar bestu
listamenn í fullkomnu ábyrgðar-
og dómgreindarleysi og ýta þannig
undir ranghugmyndir hjá þjóðinni
um viðkomandi listamenn. Á sínum
hérvistardögum var Steinn Stein-
arr úthrópaður sem ræfill og hnoð-
ari, en nú er Steinn í tísku, en nú
er jafnframt í tísku, eins og reynd-
ar á öllum tímum, að úthrópa
Steina samtíðar sinnar. Vel má
vera að Stormsker sé orðinn vanur
skítkasti og skilningsleysi landa
sinna, en ég á erfitt með að venj-
ast því, fyrir hans hönd. Ég óska
honum til hamingju með nýju ljóða-
bókina, sem hann kallar því
skemmtilega réttnefni Vizkustykki
og ég bíð gagnrýninnar-sem hún
fær hjá menningarvitum þjóðar-
innar með sársaukablandinni til-
hlökkun.
Höfundur er nemi.
HfÓNABAND
' BERTU
Verð kr. 1.680.-
Þoð eru margar dstæður...
...fyrir því að flestir
atvinnumenn í íshokký
nota BaUEr-skauta:
SUPERFEET
Bauer „Superfeet,,-innleggið er
í fjórum hlutum:
1 Ultrilure® yfirborðið sýgur í sig raka og
heldur fætinum þurrum.
2 Engarde® hindrar bakteríur
og sveppamyndun.
3 Frelonic 1® lagar sig eftir
ilinni til aukinna þæginda.
4 Frelonic 2® er styrktarlag
sem eykur stuðn
ing við hælinn
og deyfir
högg.
SKAUTA-
TEGUNDIR
SEM NHL-
LEIKMENN
NOTA:
Mkroc
58% 17% 11% 9% 5%
FORMFIT®
„Formfit Plus”-tungan
er sú eina sem er
hönnuð fyrir hægri
og vinstri fót.
Tungan er þrískipt
og helst alltaf á
miðjum legg.
FLOLITE®
Flolite” ökkla-
púðarnir laga
sig að fætinum,
þannig að
skórinn verður
eins og
„klæðskera-
saumaður”.
Tvær breiddir:
D: Fyrir meðal fót
EE: Fyrir breiðan fót
Bauer skautarnir kosta trá kr. 5.990,
Póstkrötusími 91-679955
KRINGLU
skautar þeirra BESTU
Borgarkringlunni
Cooper
ÍSHUKKÝVÖHUR

Tonal
Kynning í dag frá kl. 14-17
Snyrtinámskeið
Gjafakort
■$■
■$■
Lærdómsrit Bókmenntafélagsins - ný bók
IUW PVATOW
m Rikið ■ 1
RIKIÐ eftír PLATON
Eitt helsta heimspekirit sögunnar.
✓
.Zslensk þýðing eftir Eyjólf Kjalar Emilsson
sem einnig ritar inngang og skýringar.
Kristján Ámason þýddi bundið mál.
I þessu elsta sljómspekiriti vestrænnar
menningar setur Platon (427-347 f. Kr.) fram
hugmyndir um fyrirmyndarríkið, hvemig því skuli
stjómað og fyrir komið. Hann leitar eftir
heilladrýgsta fyrirkomulagi fyrir heildina fremur en
að samfélagi þar sem hver og einn fær að
njóta sín að vild. Þar með skipar Platon sér í sveit
þeirra sem em andsnúnir lýðræði.
Ríkið er viðamesta ritið í flokki Lærdómsrita
Bókmenntafélagsins, tæpar 800 bls. 1 tveimur
bindum með öskju.
HIÐ ÍSLENZKA BÓKMENNTAFÉLAG
SlÐUMtllJ 21 • PÖSTHÓLF8935 • 128 REYKJAVlK • SlMI 91-679060
1816 Jjj 1991
■$■