Morgunblaðið - 26.04.1994, Qupperneq 9

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 26. APRIL 1994
9
Léttar, franskar sumardragtir
—
TESS
INJt
NEÐST VIÐ
DUNHAGA,
S. 622230.
Opið virka daga
kl.9-18,
laugardag
kl. 10-14.
MOULINEX
ELDHÚSMEISTARINN
ótrúlega fjölhæfur, hrærir,
hnoðar, sker og rífur.
MOULINEX
fyrir matgæðinga.
Fæst í næstu
raftækjaverslun
I. GUÐMUNDSSOI^ & Go. hf.
UMBOÐS OG MEILDVERSLUN
SIMI 91-24020 FAX 91-623145
/:/=
______ Einar Farestveit & Co.hf.
Borgartúni 28 S 622901 og 622900
Blomberg eldunartækin hlutu
hin ettirsóttu, alþjóðlegu IF
hönnunarverðlaun fyrir framúr-
skarandi glæsilega og hugvit-
samlega hönnun.
Enginn býður nú meira úrval af
innbyggingartækjum í sam-
ræmdu útliti en Blomberg I '
Komdu til okkar og kynnstu
Blomberg af eigin raun, hringdu
eða skrifaðu og fáðu sendan 60
sfðna litprentaðan bækling á ís-
lensku.
Breyting
nauðsynleg
I nýjasta hefti Fréttabréfs um verðbréfaviðskipti, sem gefið er út af
Samvinnubréfum Landsbankans, er fjallað um erlendar fjárfestingar.
Kemur þar m.a. fram að erlendar fjárfestingar í atvinnulífi eru mun lægri
hér á landi en í öðrum OECD-ríkjum og að nauðsynlegt sé að búa at-
vinnulífinu betri starfsskilyrði til að snúa þessari þróun við.
í Fréttabréfi um verð-
bréfaviðskipti segir:
„Fjárfesting er aflvaki
framfara og hagvaxtar.
Er því að vonum að menn
hafi áhyggjur af þvi
hversu mikið fjárfesting
á Islandi hefur dregist
saman á undanförnum
árum. Islendingar, sem
lengst af voni í hópi
þjóða sem fjárfestu mest,
eru nú meðal þeirra
þjóða sem fjárfesta
minnst.
Það er deginum ljós-
ara að þetta verður að
breytast til þess að efna-
hagslífið nái sér á strik.
I því sambandi er að
sjálfsögðu mikilvægast
að almenn starfsskilyrði
í atvinnulífinu séu góð
og viðunandi jafnvægi
ríki í þjóðarbúskapnum.
Jafnframt þarf að vera
tiltrú á því að slík skil-
yrði verði viðvarandi. Þá
er nauðsynlegt að hafa
greiðan aðgang að er-
lendum mörkuðum. Loks
er auðvitað þýðingarmik-
ið að ný fjárfesting verði
byggð á viðskiptalegum
sjónarmiðum en ekki
óskhyggju eða kappi á
sviðum þar sem fjárfest-
ing er ærin fyrir.
En að fleiru þarf að
hyggja. Þar á meðal er
fjárfesting erlendra fyr-
irtælga í íslensku at-
vinnulífi. Hún hefur ver-
ið sáralítil ef undan er
skilin fjárfesting í stór-
iðju. Sama má reyndar
einnig segja um þátttöku
íslendinga í erlendu at-
vinnulífi þótt vaxandi
áhugi hafi komið fram í
þeim efnum að undan-
förnu, einkum i greinum
sem tengjast sjávarút-
vegi. íslenskt atviimulíf
er því ekki alþjóðlegt að
þessu leyti, hvorki út á
við né inn á við.
Efnahags- og framf-
arastofnunin (OECD)
safnar upplýsingum um
þetta efni. Erlend at-
vinnuvegafjárfesting
(foreign direct invest-
ment) er í aðalatriðum
sú fjárfesting sem hefur
það að markmiði að
tryggja fjárfestinum
áhrif á stjórn lilutaðeig-
andi fyrirtækis. Venju-
lega miðast skilgreining
hennar í nánari atriðum
við að slík áhrif séu fyrir
hendi ef fjárfestir eign-
ast meira en 10% af
hlutafé fyrirtækis.
Talnaefni OECD um
erlenda atvinnuvegafjár-
festingu sýnir tvennt.
Annars vegar er fjárfest-
ing erlendra fyrirtækja
víðast hvar mun veiga-
meiri þáttur í atvinnu-
vegafjárfestingu en hér
á landi. Hins vegar hefur
orðið mikil aukning á
þessu sviði í flestum lönd-
um á undanfömum
ámm. Myndin [sem sjá
má hér að ofanj sýnir
erlenda atvinnuvegafjár-
festingu sem hlutfall af
landsframleiðslu í Dan-
mörku, Svíþjóð og á Is-
landi á ámnum 1985-
1991. Þar kemur fram
að erlend atvinnuvega-
fjárfesting samsvaraði
aðeins um 0,1% af lands-
framleiðslu að meðaltali
á ámnum 1985-1991. Til
samanburðai’ nam þetta
hlutfall 0,6% í Danmörku
og 0,9% í Svíþjóð á sama
tíma. Eðli málsins sam-
kvæmt era miklai' sveifi-
ur í hlutföllum af þessu
tagi. Danmörk og Sví-
þjóð skera sig hins vegar
engan vegiim úr á al-
þjóðavettvangi að þessu
leyti, þvert á móti er þetta
hlutfall í flestum löndum
á bilinu 0,5-1,0% þegar til
nokkurra ára er litið. I
fjárhæðum talið svara
þessar hhitfnllstölur til
þess að erlendir aðilar
fjárfesti árlega fyrir 2-4
milljarða króna í íslensk-
um atvumuvegum."
• •
Onnur ríki
Áfram segir: „Þótt ekki
liggi fyrir endanlegar töl-
ur um erlenda atvinnu-
vegafjárfestingu í Dan-
mörku og Svíþjóð á ámn-
um 1992 og 1993 er ljóst
að vemlegur samdráttur
varð 1992 og aukning á
ný 1993. Á íslandi gerðist
litið í þessum efnum bæði
árin.
Einnig sýna tölur um
þetta efni, þótt sveiflu-
kenndar séu milli ára, að
erlend fjárfesting hefur
hneigst tU að vaxa í flest-
um ríkjum. Þannig var
umrætt fjárfestingarhlut-
faU um 0,4-0,5% að meðal-
tali í aðildarríkjum OECD
framan af niunda ára-
tugnum en uni 1% undir
lok hans. I efnaliags-
þrengingunum í byijun
þessa áratugar lækkaði
hlutfallið en vöxtur hljóp
í það á ný í fyrra. Að hluta
má rekja þetta tU hag-
sveiflunnar i heiminum
en að öðmm hluta til svo-
nefndrar alþjóðavæðing-
ar. Ríki heims em ein-
faldlega smám saman að
tengjast; nánari böndum
og á það jafnt við um
atvinnu- og efnahagsmál
sem önnur mál.
Islendingar em ber-
sýnUega emi skammt á
veg komnir í þessari al-
þjóðavæðingu. Astæðum-
ar fyrir því em sjálfsagt
margþættar. Meðal ann-
ars virðist áhugi á þátt-
töku útlendinga í íslensku
atvinnulifi almennt hafa
verið harla UtUl. Þetta
keinur tíl dæmis fram í
því að starfsskilyrði at-
vinnulífs hér á landi hafa
verið framandi fyrir út-
lendinga og þeim hefur
jafnframt verið sniðinn
þröngur stakkur til at-
hafna. Helst hefur verið
áhugi á stómm verkefn-
um (áli, kísUmálmi) en þá
hefur þurft að gera sér-
samninga um rekstr-
ammhverfi fyrir slík fyr-
irtæki. Ekki hefur hins
vegar verið ýtt undir
þátttöku á grundveUi al-
memira leikreglna og
hvetjandi starfsskUyrða.
íslendingar hafa einnig
verið innhverfir að því er
varðar íjárfestmgu í út-
löndum."
LEKUR?
*
Scotch-Clad samskeytalausa yfirborðs-
klæðningin frá 3M - og þú ert með þitt á þurru.
ÁRVÍK
ÁRMÚL11 • REYKJAVÍK • SÍMI 687222 • MYNDRIT! 687295
SÍGILD SÖNGLÖG-1
• 100 alþýðusöngvar og slagarar
• textar, hljómar og laglínunótur
• grip fyrir gítar píanó og harmoníku
• uppruni fjölda texta og laga rakinn
• verð kr. 1990,-
Nótuútgáfan • Sími 91-620317
KRIPALUJÓGA
Jóga er andleg og líkamleg iðkun.
Næstu byrjendanámskeið hefjast
íbyrjun maí. Kenndarverða teygj-
ur, öndunaræfingar og slökun.
Kennarar: Kristín Norland og
Ingibjörg Guðmundsdóttir.
Upprifjunarnámskeið fyrir þá, sem
hafa verið á byrjendanámskeiði
verður haldið 6. og 7. mai.
Kynning verður þriðjudaginn
26. april kl. 20.00.
Verið velkomin.
Skeifunni 19, 2. hæð, sími
679181 millikl. 17 og 19.
J
TOPPTIL6O0
Ath.: Ginnig til uppháir á tilbodsverði.
UM SAMDÆGURS
Toppskórinn
VEITUSUNDI • SÍMI: 21212
VIÐ INGÓLFSTORG
Verð kr.
Stærðir: 36-41
Litir: Svaj*tur,
Ijósbrúnn
1.405
Verð ádur 4.995
Ioppskórinn
l'l T 9 íí I MMARKAflllR A II S T II R
UTSOLUMARKAÐUR, AUSTU RSTRS.TI 20
0PIÐ FRÁ KL. 12 17