Morgunblaðið - 20.04.1995, Blaðsíða 16

16 FIMMTUDAGUR 20. APRÍL 1995
MORGUNBLAÐIÐ
NEYTENDUR
Dæmi um breytingar á vaxtabótum
Útreikningur vaxtabóta 1994 Hjón Einstaklingur Einstaklingur Einst. foreldri
Hámark vaxtabóta 203.584 125.054 125.204 163.885
Skuldir í árslok 4.000.000 4.000.000 3.500.000 4.000.000
Tekjuskattsstofn 3.000.000 1.800.000 1.800.000 1.800.000
Hrein eign 5.100.000 3.500.000 4.000.000 3.500.000
Vaxtagjöld í reit 87 425.000 350.000 350.000 350.000
Skerðing vaxtagj. v. 90% reglu 42.500 35.000 35.000 35.000
Vaxtagjöld sem mynda stofn til vaxtabóta 382.500 315.000 315.000 315.000
Skerðing vegna tekna -180.000 -108.000 -108.000 -108.000
Skerðing vegna eigna 0 -45.406 -101.178 -45.406
Skerðing niður í hámark vaxtabóta 0 -36.540 0 0
Vaxtabætur ársins 202.500 125.054 105.822 161.594
Útreikningur vaxtabóta 1995 Hjón Einstaklingur Einstaklingur Einst. foreldri
Hámark vaxtabóta 232.064 140.328 140.328 180.472
Skuldir í árslok 4.000.000 4.000.000 3.500.000 4.000.000
Tekjuskattsstofn 3.000.Ó00 1.800.000 1.800.000 1.800.000
Hrein eign 5.100.000 3.500.000 4.000.000 3.500.000
Vaxtagjöld í reit 87 425.000 350.000 350.000 350.000
Skerðing vaxtagj. v. 7% reglu 145.000 70.000 105.000 70.000
Vaxtagjöld sem mynda stofn til vaxtabóta 280.000 280.000 245.000 280.000
Skerðing vegna tekna -180.000 -108.000 -108.000 -108.000
Skerðing vegna eigna 0 -37.728 -66.963 -37.728
Skerðing niður í hámark vaxtabóta 0 0 0 0
Vaxtabætur ársins 100.000 134.272 70.037 134.272
Breyting frá 1994 til 1995 vegna
breyttra reglna og nýrrar skattvísitölu Hjón Einstaklingur Einstaklingur Einst. foreldri
Lækkun stofns til vaxtabóta -102.500 -35.000 -70.000 -35.000
Skerðing vegna tekna, óbreytt 0 0 0 0
Skerðing vegna eigna minnkar 0 7.677 34.215 7.677
Skerðing niður í hámark vaxtabóta 0 36.540 0 0
Breyting á vaxtabótum -102.500 +9.218 -35.785 -27.323
Breytingin stýrist bæði afbreyttum skerðingarreglum og breyttu hámarki bótanna sjalfra.
Fjölskylduskemmtun
í Vinabæ, Skipholti 33,
í dag, sumardaginn fyrsta kl. 15
Undrastúlkan BELLA (Edda Björgvinsdóttir) er
kynnir og henni til aðstoðar verður Túrhilla
Júhanson fró Færeyjum
Vitgrönnu löggurnar tvær, Jón og Jón-Jón
(Gísli Rúnar og Randver Þorláksson), fara yfir
umferSarmerkin og sýna töfrabrögð.
HeiSursgestur er Eiríkur Fjalar (Laddi), sem tekur
lagiö og undirleikari hans er hinn eint og sanni
Dengsi.
Söngelsku trúSarnir Skossa og Skotta (Soffia
Vagnsdóttir og Guðrún ÞórSardóttir) skemmta meS
söng og hljóSfæraslætti.
RaddbandiS bregSur á leik meS börnunum.
^ TöframaSurinn taugaveiklaSi (Björgvin Franz) fremur
ósvikinn galdur.
Söngsystur taka lagiS.
Q GötuleikhúsiS verSur á sveimi um ganga hússins
meS eldgleypa, stultudansara og fleiri grallaraspóa.
^ ASgangur er ókeypis fyrir alla og lukkumiSar eru
seldir á staSnum meS góSa vinninga.
Þingsfúkan og Vinabær vonast til a& sjá sem flest börn og foreldra fagna
sumri í Vinabæ, Skipholti 33 (Tónabíó) í Reykjavík klukkan þrjú
á sumardaginn fyrsta. Húsið opnaS kl. 14.30.
Gleðilegt sumar!
Villiköttur
frá Freyju
SÆLGÆTIS-
GERÐIN Freyj'a
hefur sett á mark-
að nýja fram-
leiðslu; villikött-
inn, súkkulaði,
sem er svipað að
stærð og lögun og
Freyju-staur. Ysta
lagið er ljóst
mjólkursúkkulaði
með hrísi, síðan er
samskonar kex og
notað er í staurana
og innst er kara-
mellukrem. Villi-
kötturinn kostar
75 kr.
-».♦..♦
Rýmingarsala
á búsáhöldum
í DAG, sumardaginn fyrsta, verður
haldin rýmingarsala á búsáhöldum
í Hagkaup, Skeifunni. Á boðstólum
verða m.a. eldföst glerform frá 489
kr., bökunarform frá 159 kr., ísskál-
ar 4 stk. á 549 kr., 20 stk. matar-
stell frá 1.995 kr., stakir matardisk-
ar á 279 kr., glös, Guzzini-plast-
vara, glervara, trévara o.m.fl.
Um áramótin gengu í gildi nýjar
reglur um útreikning á vaxtabótum
Flestir fá lægri
vaxtabætur en
á síðasta ári
Þrátt fyrir svipaða
eigna- og skuldastöðu
munu nýjar reglur færa
fólki lægri vaxtabætur
en í fyrra
NÝ LÖG um útreikning
vaxtabóta við álagn-
ingu 1995 tóku gildi
30. desember 1994.
Vaxtagjöld af skuldum vegna öfl-
unar húsnæðis til eigin nota að
frádregnum vaxtatekjum af eign-
arskattskyldum verðbréfum eru,
eins og í fyrra, grunnur til út-
reiknings bótanna, en núna drag-
ast ennfremur aðrar vaxtatekjur
frá_ þessum grunni.
í fyrra gátu vaxtabætur numið
allt að 90% af grunninum upp að
ákveðnu hámarki (sjá töflu 1), en
90% þakið fellur niður við álagn-
ingu núna. Hámark vaxtabóta
hækkar (sjá töflu 2) 1995 og eft-
ir sem áður skerðast vaxtabætur
um 6% af tekjuskattsstofni og
vegna hreinnar eignar, þannig að
skerðing bóta hefst við neðri
mörk en bætur falla alveg niður
við efri mörk.
Skerðing vaxtabóta vegna
hreinnar eignar hefur verið aukin
nokkuð milli áranna með þreng-
ingu eignamarka og eru neðri
mörk hjá einstaklingi/einstæðu
foreldri nú 3.092.937 kr., en efri
mörk 4.948.699 kr. Neðri mörk
hjá hjónum eru 5.127.077 kr. og
efri mörk 8.203.323 kr.
Veigamikil breyting
Guðlaugur Guðmundsson,
endurskoðandi hjá Löggiltum
endurskoðendum hf., segir veiga-
mestu breytinguna fel- ________________
ast í því að 90% þakið Bitnar mejra
við alagnmgu 1994 falli . . -
niður en í stað þess komi ■ TO,KI
þak á bæturnar sjálfar a9ar teKjur
sem miðast við 7% af ——————
eða meðalstöðu, minnka einnig
möguleikar fólks til að fá vaxta-
bætur af tiltölulega stuttum lán-
um og einnig ef skuldirnar eru
greiddar upp.“
Guðlaugur telur að breytingin
muni bitna meira á lágtekjufólki
en öðrum, þar sem fólk með lágar
tekjur er líklegra til að lenda í
vanskilum með skuldir sínar og
þurfa að greiða vanskilakostnað
og háa raunvexti, en vanskila-
kostnaður lendi í flestum tilvikum
utan stofns til vaxtabóta eftir
núgildandi reglum.
Meðfylgjandi töflur, sem Guð-
laugur vann, sýna muninn á út-
reikningi vaxtabóta í fyrra og
núna. „I dæmunum reyndum við
að draga fram nokkuð af áhrifum
breyttra reglna á þá sem hafa
þunga greiðslubyrði af skuldum,
e.t.v. lent í vanskilum, þurft að
greiða háa raunvexti og hugsan-
lega innheimtukostnað. Greini-
legt er að 7% þakið getur komið
illa við fólk með erfiða fjárhags-
stöðu og útreikningur bótanna er
mjög viðkvæmur fyrir breytingum
á hreinni eign, t.d. getur hálf
milljón til eða frá skipt töluverðu
máli. Þótt dæmin séu einfölduð
mynd af raunveruleikanum, gefa
þau hugmynd um áhrif breyttra
útreikningsreglna að gefnum
ákveðnum forsendum.“
Kemur illa við þá sem greiða
háa raunvexti
skuldum (í reit 45 á framtali).
„Breytingin veldur verulegri
lækkun vaxtabóta hjá flestum
vegna þess að stofn til útreikn-
ings samanstendur bæði af vöxt-
um og verðbótum skuldanna og
við það minnka möguleikar til
vaxtabóta eftir því sem lánin eld-
ast og hlutur verðbóta í árlegri
greiðslubyrði verður meiri. Þar
sem hið nýja þak miðast við stöðu
skulda í árslok, en ekki ársbyijun
Guðlaugur segir að þótt skerð-
ing vaxtabóta vegna hreinnar
eignar hafi verið aukin með
þrengingu eignamarka, dragi 7%
þakið og þannig lækkaður stofn
úr skerðingu vegna eignastöðu.
í nýju reglunum er tvennt sem
stuðlar að auknu jafnræði milli
skattþegna. Skattfrjálsar tekjur
starfsmanna alþjóðastofnana
________ koma nú inn í útreikn-
ing skerðingar vaxta-
bóta vegna tekna, og
hins vegar það að skatt-
frjálsar arðstekjur og
frádráttur vegna fjár-
festingar einstaklinga í atvinnu-
rekstri eru ekki dregin frá tekjum
við slíkan útreikning.“
Guðlaugi virðist fólk ekki hafa
kynnt sér nýju reglurnar nægi-
lega ennþá. „Breyttar reglur um
útreikning vaxtabóta munu efalít-
ið draga úr útgjöldum ríkissjóðs
1995, en ekki er víst að allir skatt-
borgarar kætist þegar þeir fá
álagningarseðlana að liðlega
þremur mánuðum liðnum.“
Bamaafmæli
AFMÆLISVEISLUR fyrir yngstu
börnin er ágætt að byija snemma,
kl. 13 eða 14 og láta þær ekki
vara lengur en tvær til þijár
klukkustundir. Þetta er ráðlagt í
umfjöllun um barnaafmæli í nýút-
komnu tölublaði Uppeldis. Þar er
bent á að lítil börn hafa ekki út-
hald til að taka þátt i veislum í
langan tíma og þær geti því farið
úr böndunum, ef þær dragast á
langinn.
Ráðlagt er að hafa ákveðið
þema í veislunni. „Til dæmis er
hægt að mála alla eins og kisur
og búa til kisueyru á höfuð, hafa
afmælisköku eins og kisu, mála
trúðsandlit og búa til þannig hatta
o.s.frv. eftir áhugasviði og aldri
barnsins.“ Ekki er ráðlagt að bjóða
of mörgum börnum. „Takið mið
af því hversu mikið pláss er í hús-
næðinu fyrir marga fjörkálfa."
Leikir
Leikir njóta alltaf vinsælda í
afmælisveislum barna og í Upp-
eldie r mælt með því að fyrir
veisluna sébúið að ákveða í hvaða
leiki á að fára og mælst er til að
foreldrar eýa stálpuð börn taki
að sér að sýórna þeim. „Með eldri
krökkum er hægt að spila, til
dæmis Bingó og fara í stutta
spurningakeppni. Hafið leikina
mátulega marga og eitthvað til
taks fyrir þá sem ekki þora að
vera með, t.d. litabækur og liti,
púsluspil og bækur.“