Morgunblaðið - 11.05.1995, Síða 20

20 FIMMTUDAGUR 11. MAÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
„Yfirsýn“
MYNPUST
Listasafn Kópavogs
GLERLIST
LEIFUR BREIÐFJÖRÐ
Opið frá 12-18 daglega. Lokað mánu-
daga. Til 21. maí. Aðgangur 200 kr.
ÞAÐ ER mikill.áfangi í lífí hvers
manns að verða fímmtugur og
myndlistarmenn eru hér vel meðvit-
aðir. Þeir taka stundum upp á því
að efna til stórra einkasýninga í
tilefni tímamótanna, eða aðrir gera
það þeim til heiðurs. Eins og ein-
hveijir munu minnast, hafði FÍM
það til siðs fýrir óralöngu að bjóða
til sýninga á verkum einstakra fé-
lagsmanna, en eftir að sú góða
venja var aflögð verða listamenn í
flestum tilvikum að treysta á eigið
framtak.
Leifur Breiðfjörð segir réttilega
í aðfaraorðum sýningarskrár hinnar
miklu sýningar sinnar á Listasafni
Kópavogs: „Það getur verið
ánægjulegt að staðnæmast á miðri
leið og Iíta yfir farinn veg. Fyrir
listamann kann það að vera fróð-
legt. Þessi sýning er yfírsýn mín
yfir það sem ég hef gert síðustu
árin. Eg hef valið nokkur verk sem
mig langar til að sjá saman. Flest
verkanna eru ný og hafa ekki verið
sýnd hér á landi áður.“
Leifur stendur svo einn að baki
þessu framtaki ásamt konu sinni
Sigríði Jóhannsdóttur, sem er einn-
ig aðstoðarmaður hans á ýmsum
stigum útfærslu viðameiri verka og
um aðföng heimilda varðandi af-
mörkuð verkefni. Ekki má vanmeta
þessa aðstoð, því hún er öllum nauð-
synleg, og hér má koma fram, að
ýmis erlend stórstirni í myndlistinni
hafa allt að 15- 25 aðstoðarmenn.
Sjálf er Sigríður með okkar mikil-
hæfustu veflistarkonum og vel
menntuð sem slík.
Afmælissýning sem vinir Kjar-
vals héldu honum til heiðurs er
hann stóð á sömu tímamótum og
var til húsa í öllum Menntaskólan-
um gamla, mun viðamest slíkra
framkvæmda í ljósi myndafjölda
(410 verk). Sjálfur á ég heiðurinn
af næst stærsta framtakinu, sem
ég stóð aleinn að og haldin var að
Kjarvalsstöðum 1980 (366 verk),
en án nokkurs vafa er sýning Leifs
langsamlegast best undirbúna og
Sýning haustið '95:
Stórsýning á tækni- og tölvubúnaði verður
haldin í haust í Laugardalshöllinni, dagana
29. september til 1. október n.k.
Þeir aðilar sem hafa áhuga á þátttöku í sýningu
þessari tilkynni það til skrifstofu Verslunarráðs
íslands hið fyrsta og eigi síðaren 19. maí n.k.
Eftirfarandi fyrirtæki í STS hafa nú þegar staðfest
þátttöku: • ACO • Apple-umboðið • EJS
• Heimilistæki • Nýherji • Tæknival
• Örtölvutækni
Allar nánari upplýsingar veitir Herbert Guðmundsson,
félagsmálastjóri Verslunarráðsins, í síma 588-6666.
Þar fást einnig skráningarblöð.
STS-Samtöktölvuseljenda
Sími 588-6666 - Bréfsími 568-6564
Skráning er hafin!
LISTAMAÐURINN Leifur Breiðfjörð á vinnustofu sinni 1994.
skipulagða framkvæmdin, jafn-
framt svipmest og heillegust, þótt
verkin séu sýnu færri (129). Hann
mun hafa kynnt sér rýmið í þaula
og bjó til módel af öllu húsinu og
trútt um talað þurfti ekki annað
en að setja sýninguna upp sam-
kvæmt uppkastinu. Hér var Leifur
á heimavelli að segja má, því
snemma á ferli sínum markaði hann
sér þessi öguðu vinnubrögð.
Svipað og sýning Kjarvals vakti
mjög athygli og mín sýning gekk
langt framar öllum vonum, færir
framtak Leifs sönnur á að almenn-
ingur kann að meta slíkar stórfram-
kvæmdir. í öll skiptin sem ég hef
komið á sýninguna hefur verið jafn
og stöðugur straumur fólks inn í
húsið. Svona á það að vera og hér
má draga af nokkurn og mikilvæg-
an lærdóm. Það skiptir nefnilega
svo miklu máli að virkja almenning,
gera hann að þátttakanda í sjónlist-
um samtímans, vel meðvitaðan um
gildi myndlistar og þá ánægju og
lífsfyllingu sem hún fær veitt þeim
sem eru með á nótunum.
Miðað við allt sem eftir Leif ligg-
ur, voru þessi hnitmiðuðu vinnu-
brögð algjör forsenda þess að vel
tækist í ljósi þess, að stór hluti er
í kirkjum, opinberum byggingum
og heimahúsum víða í Evrópu. Hér
gat hann einungis dregið fram
ýmsar vinnuteikningar, en þær eru
svo til vitnis um hin nákvæmu og
skipulögðu vinnubrögð, en þó
naumast annað en reykurinn af
réttunum, því að eiginleikar glersins
og töfrar þess eru illa fjarri, að
ógleymdu umhverfinu og húsagerð-
arlistinni.
Leifur segir sjálfur um fram-
kvæmdina: „Eg sýni í þremur sölum
og forsal:, málverk, pastelmyndir,
vatnslitamyndir, steinda glugga,
glermálverk, glerskúlptúra. Þar að
auki frumdrög, vinnuteikningar og
ljósmyndir af fullunnum verkum.
Fijáls myndsköpun hefur verið mik-
ilvægur hluti starfs míns. Ég álít
að góð teiknikunnátta og leikni í
meðferð lita séu frumskilyrði vel
gerðra glerverka. Ég tel að áhugi
og skilningur á öðrum listgreinum
sé mikilvægur. Þess vegna finnst
mér nauðsynlegt að skoða söfn og
sýningar til þess að víkka sjóndeild-
arhringinn og örva ímyndunaraflið.
Ég verð ekki einungis fyrir áhrifum
af góðum steindum gluggum, held-
ur allri góðri list.“ Hér er eiginlega
allt sagt og í brennigler dregin
nokkur mikilvæg kennileiti, sem
allir listamenn þurfa að átta sig á,
ungir að festa sér vel í minni og
draga dám af.
Ekki þýðir annað en að taka
grunnnámið föstum tökum og sýn-
ing Leifs er lifandi vottur þess, að
hér er verkmaður á ferð sem gjör-
þekkir flest grunnatriði listarinnar,
og hvergi sló slöku við það erfiða
og mikilvæga nám.
Hann segir ennfremur: „Þegar
ég geri steinda glugga fyrir ákveð-
inn stað tek ég tillit til fjögurra
atriða varðandi birtu. í fyrsta lagi
hugsa ég um verkið, þegar það
nýtur dagsbirtu utan frá. í öðru
lagi þegar það er lýst upp innan frá
að kvöldi til og dagsbirtu nýtur
ekki lengur við. Þá eru mikilvæg-
ustu atriðin endurvarp lita í glerinu
og teikning blýlína. í þriðja lagi
sést verkið utan frá að degi til. Þá
sést spegilmynd þess. Ég tek ávallt
mikið tillit til spegilmyndar verk-
anna. í fjórða lagi sést verkið utan
frá að kvöldi til, er ljósið kemur að
innan. Þetta eru mjög þýðingarmik-
il atriði sem þarf að taka tillit til
svo að steint gler njóti sín á öllum
tímum sólarhringsins allt árið.
Dregið saman í hnotskurn, er öll
framkvæmdin ein stór og mikil-
fengleg innsetning, sem grípur
gestinn sterkum tökum strax og inn
er komið. Við blasir efsti hluti
vinnuteikninga að hinum risastóra
minningarglugga um þjóðskáld
Skota Roberts Burns í kirkjunni St.
Giles, höfuðkirkju skosku kirkju-
deildarinnar. Inni í sal er svo einnig
vinnuteikning að glugganum í Þjóð-
arbókhlöðunni „Mannsandinn"
(1994), sem tvímælalaust er eitt
af öndvegisverkum listamannsins
og þar geta kunnugir borið saman
muninn á vinnuteikningum og full-
gerðum glugga.
Að öðru leyti er sýningin svo
viðamikil, að rými er ekki í blaðinu
til að greina hana til fulls, né meta
einstök verk til samanburðar, en
það er eftirtektarvert hve Leifur
vinnur á breiðum grundvelli og að
grátónaverkin eru alls ekki síðri
hinum litríkari nema að síður sé.
Auðvitað kennir maður áhrifa frá
innlendum sem erlendum lista-
mönnum, og er sláandi að það eru
þá helst málarar frekar en glerlista-
menn. Aðalatriðið er að Leifur hef-
ur fundið sinn eigin hreina tón, sem
eins og skín í gegn. Þá eru sum
pastelverkanna ekki síður verð at-
hygli og glaðklakkaleg kímnin sem
kemur fram í þeim tengist mun
frekar innri lífæðum myndflatarins,
en yfirborðinu og það er nokkuð
sem fáir íslenzkir listamenn hafa á
valdi sínu. Leifur hefur svo end-
urnýjað hafið að teikna naktar fyr-
irsætur, eins og sjá má í bókinni
um hann og hefði að ósekju mátt
láta eitthvað af þeim fljóta með,
því sú framtakssemi sýnir hve þjálf-
unin og grunnatriðin eru honum
mikils virði og verður vafalítið sem
eldsneyti til nýrra átaka í glerinu.
Bókin um Leif er gefin út af
Máli og Menningu og Schanbacher,
Art International, og er afar vel að
henni staðið. Listamaðurinn hefur
sjálfur hannað útlit hennar, en kona
hans Sigríður Jóhannsdóttir unnið
alla heimildavinnu. Aðalsteinn Ing-
ólfsson er höfundur texta, sem er
á þrem tungumálum, íslenzku,
ensku og þýsku og bregður upp
mjög sannferðugri mynd af lista-
manninum. Bókin er svo unnin í
prentsmiðjunni Odda, á mjög góðan
pappír, og er það verk framúrskar-
andi af hendi leyst og band mjög
vandað. Helst saknar maður nafna-
tals, og í texta hefði innan sviga
mátt vísa til mynda sem um er fjall-
að og eru í bókinni, því siíkt er til
mikillar hagræðingar við lesturinn.
Hér er á mjög skilmerkilegan
hátt brugðið upp mynd af lista-
manninum í mynd og máli eða eins
og best gerist erlendis og er það i
góðu samræmi við alla sýninguna.
Ber að þakka öllum er lögðu hönd
að. r • * •
Bragi Asgeirsson
Vegleg gjöf til Samtaka um tónlistarhús
ÞÝSKI myndlistarmaðurinn
Adolfo Hasenkamp hefur gefið
515.000 íslenskra króna til Sam-
taka um tónlistarhús. Hasen-
kamj), sem hefur ferðast allmikið
um Island, kom til landsins á
dögunum með myndir af íslensku
landslagi í fórum sínum. Var
ætlun hans að halda hér sölusýn-
ingu á verkunum og gefa ágóð-
ann til styrktar einhverju góðu
málefni. í samráði við Vigdísi
Finnbogadóttur forseta Islands
ákvað Hasenkamp að Samtök um
tónlistarhús skyldu njóta góðs
af sýningunni en einnig rann
hluti ágóðans til Nonnahúss á
Akureyri.
Hasenkamp gaf samtökunum
einnig eina af myndunum á sýn-
ingunni, málverk af Þingvöllum.
Auk þessarar sýningar hefur
Hasenkamp gefið út ritling á
þýsku með frásögn af ferðum
sínum um ísland, sem Hans
Hardt skrifar, og myndum og
ljóðum eftir sjálfan sig þar sem
náttúra landsins er meginþemað.
Mynd af Gullfossi úr ritlingi
Hasenkamps.
Morgunblaðið/Þorkell
Hellmut Schatzschneid-
er, sendiherra Þýska-
lands, afhenti Inga R.
Helgasyni, formanni
Samtaka um hljómlistar-
hús, gjöfina fyrir hönd
Adolfos Hasenkamps. Á
myndinni eru einnig
sljórnarmeðlimir sam-
takanna.