Morgunblaðið - 17.10.1995, Blaðsíða 20

20 ÞRIÐJUDAGUR 17. OKTÓBER 1995
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ

STUTT
Claes vill
ávarpa
Belgíuþing
WILLY Claes, framkvæmda-
stjóri Atlantshafsbandalags-
ins, NATO, fór fram á það í
gær að fá að ávarpa Belgíu-
þing en það mun ákveða hvort
hann verður sviptur þinghelgi
svo unnt verði að ákæra hann
fyrir spillingu. Er búist við,
að málið verði tekið fyrir á
þingi á fimmtudag og verði
samþykkt að leiða Claes fyrir
rétt mun hann ekki eiga ann-
arra kosta völ en segja af sér
framkvæmdastjórastöðunni. í
dönsku blöðunum í gær sagði,
að Uffe Ellemann-Jensen,
fyrrverandi utanríkisráðherra
Danmerkur, stæði vel að vígi
sem arftaki Claes.
Handtökur í
A-Tímor
INDÓNESÍSKIR hermenn
fóru hús úr húsi í Dili, höfuð-
borg Austur-Tímor, í gær og
handtóku alla, sem grunaðir
voru um þátttöku í-óeirðum í
borginni í síðustu viku. Hafa
að minnsta kosti 150 manns
verið handteknir og hefur lög-
reglan verið sökuð um pynt-
ingar.
Laglegir lög-
reglumenn
LÖGREGLUMENN í Teheran,
höfuðborg írans, ráðleggja
ökumönnum að borga ekki í
stöðumælana, sem nýlega
hafa verið settir upp. Kom
þetta fram í írönsku dagblaði
í gær, sem sagði, að lögreglu-
mennirnir væru óánægðir með
að hafa ekki verið hafðir með
í ráðum þegar mælamir vom
settir upp. Segja þeir, að
mælarnir standist ekki ákvæði
í lögreglusamþykkt, séu ekki
allir eins og oft þar sem engin
þörf er fyrir þá.
Leyniskjöl
ekki afhent
SPÆNSKA stjómin ætlar
ekki að fara eftir skipun dóm-
stóls um að láta af hendi öll
skjöl leyniþjónustu hersins um
hemaðinn gegn skæruliðum
ETA, aðskilnaðarsamtaka
Baska, á síðasta áratug. í til-
kynningu frá stjóminni sagði,
að það bryti í bága við lög um
ríkisleyndarmál og yrði þessu
máli skotið til æðri dómstóls.
Hitt er svo annað mál, að flest-
um skjalanna, sem dómstóllinn
krafðist, hefur þegar verið
komið til fjölmiðla, sem hafa
skýrt frá innihaldi þeirra.
Einkavæðing
í Nepal
NÝ stjóm í Nepal hefur varpað
fyrir róða sósíalisma fyrri
stjórnar kommúnistaflokksins
og ætlar að einkavæða ýmsa
mikilvæga þætti, til dæmis
vegi, vatnsveitur og ijarskipti.
Meginatriðið í efnahagsstefnu
kommúnistaflokksins, sem var
við völd í níu mánuði, var það,
sem hann kallaði „Byggjum
bæinn sjálf“. Samkvæmt því
var öllum 4.000 þorpunum í
Nepal veittur ákveðinn styrk-
ur, nærri 650.000 ísl. kr., sem
þau áttu síðan að vinna úr
sjálf.
íslamskir blökkumenn standa fyrir kröfugöngu í Washington
Leiðtogi múslima
sagður „svartur
kynþáttahatari“
FARRAKHAN, t.h., ásamt öðrum blökkumannaleiðtoga og músl-
ima, Malcolm X, árið 1963. Farrakhan er grunaður um að hafa
lagt á ráðin um morðið á Malcolm X tveimur árum síðar.
Washington. Reuter.
HINN 62 ára gamli Farrakhan,
sem stóð fyrir kröfugöngu blökku-
manna í Washington í gær, er
klerkur múslima en hann var eitt
sinn þekktur dægurlagasöngvari.
Það markmið hans að hvetja svert-
ingja til sjálfshjálpar og baráttu
gegn glæpum hefur mælst vel fyr-
ir en margir eru ósáttir við Farrak-
han sjálfan og vilja ekkert eiga
saman við hann að sælda. Hann
er þekktur fyrir að standa að
ýmiss konar mótmælum á liðnum
árum og hafa fjölmörg samtök
blökkumanna, t.d. Framfarasam-
tök blökkumanna (NAACP) neitað
að taka þátt í kröfugöngunni. Um
200 samtök blökkumanna taka
hins vegar þátt í henni.
Ætlun Farrakhans var að
kröfugangan yrði sú fjölmennasta
sem farin hefur verið í Bandaríkj-
unum og að um ein milljón manna
tæki þátt í henni. Um 250.000
manns hlýddu kalli Martins Lut-
hers King árið 1963 og um
600.000 fóru í göngu til að mót-
mæla Víetnamstríðinu, nokkrum
árum síðar.
Farrakhan er kraftmikill ræðu-
maður og hefur ekki hikað við að
ráðast gegn hópum á borð við
gyðinga, kaþólikka, konum og
samkynhneigðum. Hann hefur
kallað bvíta menn „djöfla", sagt
þá „barnalega vanheila á geði“ og
lýst því yfir að páfínn sé „andkrist-
ur“.
Þá hefur Farrakhan sagt að
nýliðin réttarhöld yfir O.J. Simp-
son, sem ákærður var fyrir morð
á eiginkonu sinni og vini hennar,
hafi haft slæm áhrif á samskipti
svarta og hvítra. „Þetta land er
að nýju farið að líta á svertingja
sem óvini og sagan segir okkur
hvemig fer fyrir óvinum Banda-
ríkjahna," sagði Farrakhan í sam-
tali við Der Spiegel og vísaði m.a.
til árása Bandaríkjamanna á
Líbýu.
Sjálfur sakaður um
kynþáttahatur
Farrakhan heitir réttu nafni
Louis Eugene Wolcott, móðir hans
var frá Bahama-eyjum en faðir
hans frá Jamaíka. Er Farrakhan
var bam að aldri fluttist fyölskyld-
an til Boston þar sem að hann
kynntist kynþáttafordómum í
skólum þar sem nemendum var
skipt niður efir litarhætti. Segir
hann það hafa verið „afar sárs-
aukafullt". Hann rak sig hvað eft-
ir annað á aðskilnaðarstefnu í
verki; hann gat ekki keypt sér
bíómiða vegna þess að hann var
svartur og hann fékk ekki að
stunda fiðlunám vegna litarháttar
síns. „Ljótleiki kynþáttahaturs
gerði mig staðráðinn í því að helga
líf mitt því að draga úr þeim sárs-
auka sem kynþáttahatur veldur,"
sagði hann í sjónvarpsviðtali fyrir
helgi. Svo kaldhæðnislega vill til
að fjöldi fólks hefur nú orðið til
þess að saka hann um að vera
„svartan kynþáttahatara".
Farrakhan hugðist verða kenn-
ari en varð að hætta námi er kona
hans varð bamshafandi. Gerðist
hann dægurlagasöngvari og það
var á tónleikaferð í Chicago árið
1955 sem hann kynntist leiðtoga
svartra múslima í Bandaríkjunum,
Elijah Muhammed. Gekk Farrak-
han til liðs við samtök hans, Þjóð
íslams, og hóf að kalla sig Louis
X. Þegar Muhammed lést starfaði
Farrakan um tíma með syni hans
en klauf sig svo út úr samtökun-
um, stofnaði ný með sama nafni,
og tók upp nafnið Farrakhan.
Annar þekktur fylgismaður
Þjóðar íslams var Malcolm X en
hann var myrtur árið 1965. Telja
margir að þar hafi fylgismenn
Farrakhans verið að verki að skip-
un hans. í upphafi þessa árs var
dóttir dóttir Malcolms X, Qubilah
Bahiyah Shabazz, sökuð um að
hafa lagt á ráðin um að myrða
Farrakhan.
Þjóðaratkvæðagreiðsla um forseta Iraks
99,96% greiða atkvæði
með Saddam Hussein
Reuter
RÚSSNESKI þjóðemissinninn, Vladímír Zhírínovskíj, færir
Saddam Hussein íraksforseta gjöf í Bagdad á sunnudag. Zhír-
ínovkíj var boðið til landsins til að fylgjast með atkvæðagreiðsl-
unni um forsetaembættið.
Bagdad. Reuter.
SADDAM Hussein, leiðtogi íraks,
fékk 99,96% gildra atkvæða í þjóð-
aratkvæðagreiðslu á sunnudag um
hvort hann ætti að gegna forseta-
embættinu næstu sjö árin.
Izzat Ibrahim, varaformaður
Byltingarráðsins, æðstu valda-
stofnunar íraks, sagði að rúmar
átta milljónir manna hefðu neytt
atkvæðisréttar síns og kjörsóknin
hefði verið 99,47%. Saddam hefði
fengið 99,89% allra atkvæða, þ.e.
þegar ógildu atkvæðin eru meðtal-
in.
Ibrahim greindi ekki frá skipt-
ingu 8.860 atkvæða, sem voru
ógild eða greidd gegn forsetanum.
Samkvæmt fyrstu tölum, sem
skýrt var frá á sunnudag, voru
nífalt fleiri ógild atkvæði en „nei“-
atkvæði.
Ibrahim lýsti þjóðaratkvæða-
greiðslunni sem „ógleymanlegum
degi í sögu araba og íslam“. „Ur-
slitin eru áfall fyrir þau ríki sem
hafa sýnt írökum fjandskap og
látið í ljós óréttmætar efasemdir
um lögmæti stjómar þeirra eða
rétt þjóðarinnar til að velja það
stjómskipulag sem henni líkar.“
í gær var frídagur í írak til að
fagna úrslitunum og gefín voru
út sérstök frímerki. Al-Iraq, mál-
gagn stjórnarinnar, gaf út auka-
blað með forsíðu þar sem vígorðið
„Já, já við Saddam Hussein" var
prentað hundrað sinnum.
Sjónarvottar sögðu að eftirlits-
menn á kjörstað hefðu fylgst með
því hvemig kjósendur neyttu at-
kvæðisréttar síns. Þeir sem
greiddu atkvæði gegn Saddam
urðu að setja kjörseðlana í sér-
stakan kjörkassa og nokkrir kjós-
endur sögðu að eftirlitsmennir'nir
hefðu ráðið þeim frá því að skila
auðu.
„Viðbjóðslegur skrípaleikur“
Saddam hefur verið forseti án
kosninga frá árinu 1979. Stjómin
vonast til þess að þjóðaratkvæða-
greiðslan sannfæri leiðtoga
Vesturlanda um að ógjörningur
sé að koma Saddam frá völdum.
Viðskiptabannið á írak, sem sett
var eftir innrásina í Kúveit, sé því
gagnslaust. Stjórnin vonast einnig
til þess að þjóðaratkvæðagreiðslan
bæti skaðann sem landflótti
tveggja dætra og tengdasona
Saddams olli í ágúst.
Dagblaðið Al-Madina í Saudi-
Arabíu lýsti þjóðaratkvæðagreiðsl-
unni sem „viðbjóðslegum skrípa-
leik“, harðstjórinn Saddam hefði
neytt írösku þjóðina til að styðja
sig og tryggt sér sigur fyrirfram.
Talsmaður utanríkisráðuneytis-
ins í Kúveit sagði að þjóðarat-
kvæðagreiðslan ætti ekkert skylt
við lýðræði en Muammar Gaddafí,
leiðtogi Líbýu, lýsti því sem
„kjaftshöggi fyrir Vesturlönd“.
Sahlin bíð-
ur niður-
stöðu rann-
sóknar
Stokkhólmi. Reuter.
MONA Sahlin, aðstoðarforsætis-
ráðherra Svíþjóðar, ætlar ekki að
ákveða hvort að hún gefi kost á
sér sem formaður Jafnaðarmanna-
flokksins fyrr en að lokinni rann-
sókn á misnotkun hennar á opin-
bera greiðslukorti. Lýsti hún þessu
yfir á blaðamannafundi í gær.
„Til að verða flokksformaður
verð ég að njóta trausts og ég
veit ekki hvort ég nýt þess. Ég
veit ekki enn hvort að ég vilji verða
flokksformaður,“ sagði Sahlin.
Sahlin var til skamms tíma talin
líklegasti eftirmaður Ingvars
Carlssons, sem hyggst láta af
embætti sem flokksformaður og
forsætisráðherra á næsta ári. í síð-
ustu viku kom hins vegar í ljós að
hún hafði notað opinbert greiðslu-
kort í einkaþágu um árabil, m.a.
til að greiða ferðakostnað og bíla-
leigubíla.
Þrátt fyrir að hún hafi endur-
greitt allan kostnað sagðist Klaus
Bergendal ríkissaksóknari Svíþjóð-
ar í gær íhuga málsókn á hendur
Sahlin. Hún sagðist fagna því að
málið yrði rannsakað opinberlega.
Sten Andersson, fyrram utan-
ríkisráðherra og flokkformaður,
ritaði í gær opið bréf til Sahlin í
Aftonbladet, þar sem hann hvetur
hana til að gefa kost á sér og verða
fyrsta konan í embætti forsætis-
ráðherra, þrátt fyrir greiðslukorta-
málið. „í þeirri erfiðu aðstöðu sem
flokkur og þjóð eru í í dag ert það
þú Mona, sem er hæfust til að leiða
flokkinn," sagði Andersson.
Þá hafa aðrir háttsettir jafn-
aðarmenn á borð við Mats Hells-
tröm utanríkisviðskiptaráðherra
og Ingela Thalen félagsmálaráð-
herra, lýst yfir stuðningi við Sahlin.