Morgunblaðið - 17.10.1995, Blaðsíða 24

24 ÞRIÐJUDAGUR 17. OKTÓBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Iðandi
undiralda
BJÖRG Þorsteinsdóttir: Rek.
MYNDLIST
Norræna húsiö
MÁLVERK
Björg Þorsteinsdóttir. Opið alla daga
kl. 14-19 til 22. október. Aðgangur
kr. 200.
BJÖRG Þorsteinsdóttir hélt síð-
ast stóra einkasýningu í Hafnar-
borg fyrir rúmum tveimur árum og
sýningin að þessu sinni er í rök-
réttu framhaldi af því sem þar gat
að líta; verkin sem hún sýnir nú
eru unnin á síðustu tveimur árum
og hér er bæði að finna stór olíu-
og akrýlmálverk sem og minni
myndir unnar í gvass og vatnsliti á
pappír.
Sem fyrr eru það einkum úr-
vinnsla litanna, frjálst línuspil og
samvinna formanna í óhlutbundum
fletinum, sem eru helstu viðfangs-
efni listakonunnar. Þeir sem hafa
fylgst með verkum hennar í gegn-
um tíðina munu þó eflaust taka
eftir nokkrum breytingum sem eru
teknar að gerjast í myndlist henn-
ar. Er einkum fróðlegt að bera sam-
an gvass- og einkum vatnslita-
myndirnar annars vegar og stærri
málverkin í því sambandi, þar sem
finna má nokkra vísun á milli þess-
ara ólíku vinnuaðferða.
í vatnslitamyndunum (sem oft
munu vera fyrsta skrefið í vinnu
listakonunnar) blandast litfletirnir
stundum nokkuð vel (nr. 23 og
26), en þó er það línuspilið, sem
heillar áhorfandann mest í þessum
litlu flötum; þessir fjörlegu taumar
á mismunandi litgrunni (t.d. nr. 25,
30) eiga sér einnig samsvörun í
gvassmyndunum (t.d. 19, 17), sem
eru enn minni þannig að línurnar
þekja flötinn nær algjörlega og
grunnlitirnir verða aukaatriði.
í stóru málverkunum breytast
þessi áhersluatriði nokkuð þó mynd-
byggingin sé á stundum hin sama.
Þær breytingar sem helst má nefna
í þessum verkum Bjargar snúa að
notkun hennar á formum og línum,
en hún er nú að breytast frá því
að vera að mestu bundin við lóð-
rétta og lárétta ása flatarins í að
nota ekki síður skáliggjandi form
og óreglulega afstöðu þeirra ofan
á þeirri iðandi undiröldu litanna,
sem enn er mikilvægasti grunnur
þessa formspils í málverkum.
Sem fyrr eru það hin mildu blæ-
brigði sem mestu ráða í málverkun-
um. Litirnir eru síkvikir undir yfir-
borðinu, hvort sem meginblærinn
byggir á bláum, gulum eða appel-
sínugulum grunni, sem aðrir litir
skjótast fram úr eða leita undir.
Björg vinnur þessi málverk að lík-
indum í pörum, og er athyglisvert
að bera saman verk eins og „Svif
1“ (nr. 3) og „Svif 11“ (nr. 10),
„Teikn“ (nr. 5) og „Gult rek“ (nr.
9) og loks „Slóðir" (nr. 1) og „Yfir
sjó og land 11“ (nr. 8), þar sem lit-
irnir sindra í fletinum.
„Rek“ (nr. 2) sýnir svo vel hinn
staðfasta grunn sem iistakonan
vinnur út frá, þar sem litbrigðin
mætast meðal ríkulegra formþátta,
sem hafa lengi verið svo áberandi
þáttur í verkum hennar.
Hér er á ferðinni vönduð sýning
þroskaðrar listakonu sem listunn-
endur eru hvattir til að láta ekki
fram hjá sér fara.
Eiríkur Þorláksson
Olíkleg
samsetning
Í SÍÐSUMARHEFTI bandaríska
tímaritsins Living Blues er dómur
um geisladisk sem tekinn var upp
hér á landi í heimsókn L. McGraw-
Beuchamp, sem kallast Chicago
Beau, og Jimmy Dawkins til ís-
lands 1991, en undir leikur hljóm-
sveitin Vinir Dóra. Diskurinn er
endurútgefinn, en kom út hér á
landi frá útgáfunni Platonic Rec-
ords á sínum tíma.
Dóminn skrifar Steven Sharp
og hann hefur orð á því að ólík-
legri samsetning sé vandfundin,
en þegar gestirnir og heimamenn
nái saman sé niðurstaðan ánægju-
leg. Sharp segir að bassa- og
trommuleikur sé ekki í anda blús-
hefðarinnar, en samt sem áður
ánægjulegur.
í dómnum segir að Dawkins,
sem er einn þekktasti blúsgítar-
leikari heims, hafi upp frá þessari
heimsókn iðulega sagt Guðmund
Pétursson vera sinn uppáhalds gít-
arleikara og á disknum sannist að
Dawkins geti verið stoltur af þess-
um skjólstæðingi sínum. Hryn-
sveitin fær ekki eins lofsamlega
dóma, en Sharp finnur það henni
til málsbóta að undirleikararnir
hafí verið unglingar þegar platan
var tekin upp.
Breskir dómar um Blás-
arakvintett Reykjavíkur
Hilmar Jensson
og Dofínn
BLÁSARAKVINTETT Reykjavíkur.
BRESKA útgáfan Chandos gaf
út fyrr í sumar geisladisk með
leik Blásarakvintetts Reykjavíkur,
þar sem kvintettinn leikur/ranska
tónlist. Undanfarið hafa birst
dómar um diskinn í breskum tón-
listarblöðum og dagblöðum.
í októberhefti tónlistartímarits-
ins Grammophone skrifar Chri-
stopher Headington um diskinn
og segir meðal annars að hann
hafi haft gaman af að hlýða á
diskinn, en hafi ekki pláss til að
gera hverju verki skil fyrir sig.
Hann ber lof á verkin sem létta
og skemmtilega tónlist, en segir
að þótt hann eigi eflaust ekki -eft-
ir að leika diskinn oft sé það vegna
þess að verkunum svipi svo sam-
an. Smekkmenn á blásturstónlist
muni þó kunna að meta hann,
enda séu meðlimir Blásarakvint-
ettsins afbragðs hljóðfæraleikarar
og upptakan góð.
í októberhefti BBC Music
Magazine skrifar Christopher
Dingle um diskinn og hefur mál
sitt á að hann hafi valdið sé dálitl-
um vonbrigðum. „Meistaraverk
geta falið miðlungsspilamennsku
en efnisskrá minniháttar verka
þarf innblásnari leik en Blásara-
kvintett Reykjavíkur býður uppá.“
í lok dómsins segir Dingle að disk-
urinn sé til þess fallinn að grípa
sjajdan til hans.
í The Times 23. september sl.
skrifar Hilary Finch um diskinn
og gefur honum þijár stjörnur.
Hún segir að því miður heyri Eng-
lendingar of sjaldan til blásara-
kvintettsins, en heyra megi fágað-
an og hugmyndaríkan leik hans á
Chandos-disknum. Finch ræðir um
efnisskrána, sem henni finnst af-
skaplega skemmtileg og kvintett-
inn flytji firna skemmtilega.
NÝLEGA kom út geisladiskurinn
Dofinn með tónlist gítarleikarans
Hilmars Jenssonar á vegum Jazzís,
sem er útgáfusamlag jazzdeildar
Félags íslenskra hljómlistarmanna
og Jazzvakningar.
Tónlistina samdi
Hilmar á síðastliðnum
þremur árum og hefur
flutt hlutá hennar við
ýmis tækifæri inn-
anlands og utan og þá
oftast með þeim lista-
mönnum sem við sögu
koma á disknum. Þeir
eru saxófónleikararnir
Chris Speed, Tim Berne og Andrew
D’Angelo, sem eins og Speed leikur
einnig á klarinettur. Trommuleikar-
inn Jim Black er fjórði Bandaríkja-
maðurinn sem leikur með Hilmari
en þeir eru taldir í fremstu röð tón-
listarmanna í New York sem kann-
að hafa samband skrifaðrar og
spunninnar tónlistar. Einnig leikur
bassaleikarinn Skúli Sverrisson í
nokkrum lögum á diskinum.en hann
hefur verið búsettur í New York
undanfarin ár.
Á diskinum eru sjö verk, öll eftir
Hilmar utan eitt verk sem er spuni
Hiimars og Skúla. Hilmar lýsir
verkum sínum svo í kynningu:
„Tónlistin einkennist af þeim hljóð-
heimi sem mín kynslóð hefur alist
upp við. í henni má heyra áhrif frá
dægurlögum, jazzmúsík og annarri
20. aldar tónlist. Höfuðáhersla er
lögð á spuna en leitað
nýrra leiða í tengslum
hans við hina skrifuðu
tónlist. Þrátt fyrir mikil-
vægi þess að semja tón-
listina fyrirfram er vægi
þeirra sem hana flytja
jafnmikið og því ákaf-
lega mikið atriði að hafa
með sér tónlistarmenn
sem geta unnið úr skilaboðum nótn-
anna og komið þannig jafnvel höf-
undinum á óvart. Þó svo að tónlist-
in hafi verið samin með þessa hljóð-
færaleikara í huga þá fer flutningur
þeirra alltaf fram úr mínum björt-
ustu vonum og ég er á eftir DOF-
INN.“
Upptaka og hljóðblöndun fór
fram í Systems II í Brooklyn í New
York í júní 1995. Upptökumaður
var Joe Marciano, upptökum stjórn-
aði Tim Berne og Þorsteinn Jónsson
annaðist stafræna úrvinnslu.
Myndasmiðja Austurbæjar sá um
hönnun umslags.
MYNDLIST
Gallcrí Birgir Andrcsson
INNSETNING
Margrét Magnúsdóttir og Frank Reitenspiess.
Gallerí Birgir Andrésson: Opið var til 15. okt.
GALLERÍ Birgir Andrésson hefur að jafnaði
aðeins verið opið einn dag í viku, og sýningar
staðið í langan tíma í senn, en nú bregður
öðru vísi við; sýningin stendur stutt og er opin
daglega, en hér er um að ræða innsetningu
frá hendi tveggja listamanna.
Frank Reitenspiess átti þátt í tvöfaldri sýn-
ingu hér í borginni í sumar, þar sem annars
vegar voru settir upp kofar undir nokkrar
umferðarbrýr og hins vegar símtól í Nýlista-
safninu; þar mátti heyra dularfullan umferðar-
þungann á viðkomandi stað úr fjarlægð.
Frank vinnur á svipaðan hátt með dulúðina
í einföldu verki hér; hann hefur fest pott við
gólf með hengilásum, svo ekki sést hvað er
Dulúð og
munúð
undir honum - en þó er ljóst að þar er eitt-
hvað persónulegt að finna.
Þessi hugmynd - um hinn ósýnilega kjarna
verksins - er auðvitað ekki ný, heldur m.a.
sótt til Marcel Duchamp sem þannig heldur
áfram að vera einn mesti áhrifavaldur mynd-
listar á þessari öld; hér er hin vegar farið
ágætlega með hugmyndina og lagt að áhorf-
endum að reyna sitt besta.
Margrét Magnúsdóttir vakti talsverða at-
hygli fyrir nokkrum misserum með innsetningu
í Gerðubergi, þar sem m.a. var að finna íburðar-
mikið borðstofuborð þakið hvítþvegnum svið-
akjömmum í einföldum röðum. Hér er um-
fangsmesti hluti framlags hennar gamalt rúm,
sem fyllt hefur verið vínberum; tilvísanir til
vaxtar, þroska, fyllingar og rotnunar stökkva
á móti áhorfandanum frá mislitum beijaklösun-
um.
Ávextir hafa löngum verið notaðir sem tákn
munúðar í myndlistinni og staðsetning þeirra
hér í rúmi fylgir þessu augljóslega eftir; hin
mannlega ímynd ásta og losta verður skemmti-
lega ögrandi með þessum hætti.
Auk þessa hefur Margrét lagt fram nokkurn
fjölda af litlum öskjum sem allar eiga sína
fyrri sögu sem skartgripaskrín, vindlakassar,
sælgætisdósir o.s.frv. Innihaldið sem hún hefur
valið þeim er hins vegar af allt öðrum toga,
sem kemur sífellt á óvart, og fylgir með vissum
hætti eftir þeirri ímynd, sem fæst af rúminu
góða.
Hér eru á ferðinni skemmtilegar hugmyndir
fijórrar listakonu, sem er vert að hvetja fólk
til að kynna sér nánar.
Eiríkur Þorláksson
Sinfóníu-
hljómsveit
æskunnar
MÖRG verkefni eru á döfinni á
næstu misserum hjá Sinfóníuhljóm-
sveit æskunnar.
í desember hefst námskeið þar
sem flutt verða Petruska eftir Shos-
takovich og Myndir á sýningu eftir
Mussorgsky (Funtek, 1911). Stjórn-
andi á námskeiðinu verður Petri
Sakari, fyrrum aðalstjórnandi Sin-
fóníuhljómsveitar Islands. I nóvem-
ber og mars verða auk þess haldin
helgarnámskeið sem lýkur með tón-
leikum eins og venjan er. Stjórn-
andi á nóvembernámskeiðinu er
Gunnsteinn Ólafsson.