Morgunblaðið - 01.11.1995, Blaðsíða 1

72 SIÐUR B/C/D
STOFNAÐ 1913
249. TBL. 83. ÁRG.
MIÐVIKUDAGUR 1. NÓVEMBER 1995 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Viðræðurnar um frið í Bosníu hefjast í dag
„Hiigsanlega síð-
asta tækifærið“
Washington, Sarajevo. Reuter.
VIÐRÆÐURNAR um frið í Bosníu
hefjast í Dayton í Ohio í Bandaríkj-
unum í dag og fóru flestir leiðtogar
deiluaðila vestur um haf í gær.
Fréttir eru um, að Bosníu-Serbar
hafi drepið allt að 8.000 múslima
við Srebrenica í júlí sl. og ef rétt
reynist er um að ræða mestu fjölda-
morð. í Evrópu frá því á dögum
Stalíns. Bill Clinton, forseti Banda-
ríkjanna, sagði í gær, að hugsan-
lega væru viðræðumar í Ohio síð-
asta tækifærið til að binda enda á
stríðshörmungamar í Bosníu.
Alija Izetbegovic, forseti Bosn-
íu, og Franjo Tudjman, forseti
Króatíu, fóru til Bandaríkjanna í
gær og einnig Slobodan Milosevic,
forseti Serbíu. Sagði hann við
brottförina frá Belgrad, að hann
væri bjartsýnn á að viðræðurnar
leiddu til réttláts friðar í Bosníu
og annars staðar í Júgóslavíu fyrr-
verandi.
Hvað vissi Milosevic?
Muhamed Sacirbey, utanríkis-
ráðherra Bosníu, sagði hins vegar
í Washington í gær, að Milosevic
ætti ekki að fá að taka þátt í friðar-
viðræðunum þar sem hann bæri
meginábyrgð á fjöldamorðunum
við Srebrenica í júlí. Milosevic hef-
ur neitað því en Sacirbey sagði,
að daginn fyrir fjöldamorðin hefði
hann verið á fundi með Ratko
Mladic, yfirhershöfðingja Bosníu-
Serba, í Belgrad. Hefðu þeir báðir
vitað hvað um var að vera.
Sacirbey sagði, að nýjustu upp-
lýsingar bentu til, að allt að 8.000
múslimar hefðu verið líflátnir við
Srebrenica.
Fulltrúadeild Bandaríkjaþings
samþykkti ályktun í fyrrakvöld þar
sem sagði, að ekki væri hægt að
ganga að því sem gefnu, að banda-
rískir hermenn yrðu sendir til
friðargæslustarfa í Bosníu. Telja
sumir, að þessi ályktun veiki stöðu
Bandaríkjastjórnar í friðarviðræð-
unum.
Pavel Gratsjov, varnarmálaráð-
herra Rússlands, sagði í Aþenu í
gær, að Moskvustjórnin vildi efna
til alþjóðlegrar ráðstefnu í Moskvu
með deiluaðilum í Bosníu áður en
friðargæslulið yrði sent þangað.
Friðargæslan gæti því ekki hafist
fyrr en á næsta ári.
Reuter
Lifandi
fomminjar
TÖLVUTÆKNIN náði til hins
forna mannvirkis Stonehenge á
Englandi í gær þegar kynnt var
nýtt forrit, sem leitt getur áhorf-
endur 5.000 ár aftur í tímann og
sýnt afstöðu sólar, tungls og
stjarna þegar björgunum var
komið fyrir og hvernig hún
breyttist smám saman. Geta
menn skoðað þessar minjar og
aðrar í grenndinni í þrívídd á
tölvunni sinni og til stendur jafn-
vel að gefa fólki um allan heim
kost á að njóta þeirra á alnetinu.
Naumur sigur sambandssinna í kosningunum í Quebec
Reuter
STUÐNINGSMENN „Nei-fylkingarinnar“, þeirra, sem voru andvígir aðskilnaði Quebec og Kanada^
fögnuðu ákaflega þegar úrslitin lágu fyrir en aðskilnaðarsinnar voru að sama skapi vonsviknir. I
Montreal, þar sem myndin var tekin, kom til nokkurra átaka milli fylkinganna í fyrrinótt.
Aðskilnaðarsinnar boða
áframhaldandi baráttu
Montreal, París. Reuter.
NATO
Lubbers
nánast
öruggur
Brussel. Reuter.
RUUD Lubbers, fyrrverandi
forsætisráðherra Hollands,
virðist nú nánast öruggur um
að verða skipaður fram-
kvæmdastjóri Atlantshafs-
bandalagsins (NATO) eftir að
Helmut Kohl, kanslari Þýska-
Iands, lýsti yfir stuðningi við
hann í gær.
Áður höfðu John Major, for-
sætisráðherra Bretlands,
Jacques Chirac, forseti Frakk-
lands, og ítalska ríkisstjórnin
sagst mundu styðja Lubbers
ef hann gæfi kost á sér í emb-
ættið. Bandaríkjastjórn hefur
ekki enn tjáð sig um málið en
ekki er vitað til þess að hún
sé andvíg því að Lubbers fái
embættið, enda hefur hann lagt
ríka áherslu á nána samvinnu
Evrópuríkja við Bandaríkin í
varnarmálum.
„Svo virðist sem það sé nán-
ast öruggt að Lubbers verði
næsti framkvæmdastjóri
NAT0,“ sagði heimildarmaður
í höfuðstöðvum NATO í Bruss-
el. Búist er við að sendiherrar
aðildarrikjanna ákveði um
miðjan nóvember hver taki við
embættinu af Willy Claes, sem
varð að segja af sér vegna
meintrar aðildar að spillingar-
máli í Belgíu.
Lubbers hefur ekki enn skýrt
frá því opinberlegá að hann
gefi kost á sér í embættið, en
ólíklegt er að Kohl, Chirac og
Major hafi lýst yfir stuðningi
við hann ef hann hefur ekki
sýnt áhuga á embættinu.
■ Kunnur að seiglu/23
AÐSKILNAÐARSINNAR í Quebec
viðurkenndu í gær ósigur sinn í
kosningunum í fylkinu en kváðust
ekki myndu gefast upp. Aðeins
munaði um 53.000 atkvæðum á
milli fylkinga aðskilnaðarsinna og
sambandssinna, 49,4% greiddu at-
kvæði með aðskilnaði en 50,6% á
móti. Ógild atkvæði voru um 1,82%,
fleiri en þau sem skildu fylkingarn-
ar að.
Frakkar reyndu í gær að leyna
vonbrigðum sínum með þá niður-
stöðu kosninganna í Quebec að fylk-
ið skyldi áfram vera hluti Kanada.
Herve de Charette, utanríkisráð-
herra Frakklands, sagði í gær á
franska þinginu að Frakkar myndu
qðstoða Quebec-búa við að leysa
úr vandamálum sínum.
Viljum land
Lýstu leiðtogar aðskilnaðarsinna
því þegar yfir að þeir hefðu ekki
gefist upp og að þeir myndu hatda
áfram baráttunni fyrir sjálfstæði
Quebec. „Við viljum land og við
munum fá það,“ hrópaði Jacques
Parizeau, forsætisráðherra Quebec,
til mannfjölda á útifundi í Montreal
er hann viðurkenndi ósigur aðskiln-
aðarsinna. „Við töpuðum, rétt er
það. En fyrir hverju? Peningum og
atkvæðum frumbyggja." Hafa þau
ummæli vakið mikla reiði meðal
frumbyggja.
Jean Chretien, forsætisráðherra
Kanada, sem er frá Quebec, sagði
að stund sátta væri runnin upp en
stjórnmálaskýrendur segja að þar
sem litlu hafi munað á fylkingunum
fari því fjarri að umræðunni um
aðskilnað sé lokið. Stirt var á milli
andstæðra fylkinga eftir að kjör-
stöðum var lokað á mánudagskvöld
og kom til átaka í Montreal.
■ Langt þrátefli/22
Marg-
miðlun á
enn langt
í land
London. Reuter.
MARGMIÐLUNARBYLTINGIN er
ekki á næstu grösum í Evrópu og
þróunin þar verður ekki sú sama
og í Bandaríkjunum. Kemur þetta
fram í skýrslu frá ranrisóknahópi í
upplýsingatækni, INTECO, sem
segir einnig, að eftirspurn eftir
einkatölvum í Evrópu verði minni
en búist hafi verið við og gagnvirkt
sjónvarp muni ekki líta dagsins ljós
á næstu 10 árum.
Könnunin er byggð á upplýsing-
um frá 16.300 heimilum í Þýska-
landi, Frakklandi, Bretlandi, Ítalíu
og Spáni og niðurstaðan er meðal
annars sú, að samruni einkatölvu
og sjónvarps verði enn um hríð
bara goðsögnin ein.
Lítil tölvueign í Evrópu
Tölvur eru nú á 13% heimila í
Evrópu en búist er við, að hlutfallið
verði 37% um aldamótin. í Banda-
ríkjunum er tölvueignin nú 34% en
er áætluð 50-55% um aldamót.
Miles Thistlethwaite, aðstoðar-
forstjóri INTECO, sagði að inter-
netið eða alnetið hefði haft lítil
áhrif í Evrópu ef viðskiptalífið væri
undanskilið og hann kvaðst telja,
að fjölmiðlar hefðu gert of mikið
úr gagnsemi beinlínutengingar af
þessu tagi.
Charles Stancomb, forstjóri SRI,
alþjóðlegrar rannsókna- og upplýs-
ingastofnunar fyrir viðskiptalífið,
gagnrýnir einnig það, sem skrifað
hefur verið um alnetið, og segir,
að af áætluðum notendafjölda, 40
milljónum manna, séu það aðeins
tvær til fjórar milljónir, sem noti
það til annars en að senda tölvupóst.